eng

TDK Mantık Terimleri Sözlüğü (5)

A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z
5. Sayfa
ilksavlandırılır kuram :
Bir kuramın ilksavlandırılır olması, bu kuramdaki mantıkça kapalı ...
ilksavlı dizge :
Bakınız: biçimsel dizge
ilksavlı kuram :
(i) bir kuram, (ii) kuramdaki mantıkça kapalı önerme kümesinin bi ...
ilksavlı kümeler kuramı :
Olağan yorumdaki evreni, kümeler ya da genel olarak öbeklerden ol ...
ilksavlı mantık dizgesi :
Mantıksal ilksavı, dolayısıyla öncülsüz çıkarım kuralı olan mantı ...
im örneği :
Bir imi oluşturan denklik öbeğinin öğelerinden her biri.
im yorumlayıcı izerge :
Bir biçimsel dilin her ilkel değişmezine anlam olarak belli bir d ...
imbiçimi :
Bakınız: İm
imbilim :
Dizimbilim, yorumbilim, kullanımbilim bölümlerinden oluşup imleri ...
İndirgeme :
Bir önermeyi eşdeğeri olan indirgenmiş bir önermeye dönüştürme iş ...
indirgenmiş önerme :
Yalınç olmayan bileşenleri yalnızca değilleme, tümel-evetleme ya ...
istenirlik niceliği yöneticisi :
p önermesinden, p nin istenirlik ölçüsü olan gerçel sayıyı göster ...
işlemleme :
Belli bir amaca varmak üzere art arda gelen birtakım işlemlerin b ...
işlemlenebilir izerge :
İşlemleyicisi olan bütünsel izerge.
işlemleyici :
(?) gibi bir deyim izergesine ilişkin bir işlemleyici, (?) nin ön ...
işlev :
1. Herhangi bir sayıda addan bir ad oluşturan deyim bir adda geçe ...
işlev değişkeni :
1. Değer alanı, n-li işlev kaplamlarından ya da başka bir deyişle ...
işlev değişmezi :
İşlev türünden olan değişmez im.
işlev simgesi :
Değer alanı, bir sözeden dilin n-li işlevlerinden oluşan dizimsel ...
işlevci :
Bakınız: işlev
iyice sıralama :
ß bağıntısının K kümesini iyice sıralama'sı (i) ß nin K kümesinde ...
ize :
Bakınız: izerge değeri
izerge :
K kümesinden L kümesine kurulan bir izerge, önalanı K, artalanı d ...
izerge değer alanı :
Bir izergenin artalanı.
izerge değeri :
Bir izerge'nin önalanındaki belli bir öğesi için değeri, izergeni ...
izerge değişkeni :
Değer alanı (Kaplamsal) izergelerden oluşan değişken.(?)
izerge tanım bölgesi :
Bir izergenin önalanı.
izin dağıtıcılığı :
İ(pVq) = İpVİq eşdeğerliliğini dile getiren ödev mantığı kuralı.
izin yöneticisi :
p gibi bir önermeden İp (p izinlidir) önermesini oluşturan doğrus ...
kaba simgeleştirme :
Bakınız: simgeleştirme kabalığı
kalıp :
Sözedilen dilin belli bir deyiminin ya da belli bir türden olan b ...
kalıp örneği :
Bir kalıbın tüm değişkenlerinin birer değerleriyle değiştirimi so ...
kanıtlama :
Bir biçimsel dizgede belli bir önermeyi ilksavlar kümesinden türe ...
kanıtlama kuramı :
Biçimsel dizgelerde kanıtlamayı konu edinen dizimbilim dalı.
kanıtlanım :
Bir biçimsel dizgede belli bir önermenin, ilksavlar kümesinden tü ...
kanıtlanır çıkarım :
Sonucu öncüllerinden türetilebilen çıkarım.
kanıtsav :
İlksavlı bir biçimsel dizgede kanıtlanabilen, başka bir deyişle i ...
kanıtsav kalıbı :
Her örneği, sözedilen dilde kanıtsav durumunda olan bir önerme ka ...
kapalı deyim :
Hiç bir bağsız değişkeni olmayan düzgün deyim.
kapalı önerme :
İçinde hiç biri bağsız değişken geçmeyen düzgün tamdeyim. || Anl. ...
kapalı tamdeyim :
Hiç bir bağsız değişkeni olmayan tamdeyim.|| Anl. önerme.
kapalı terim :
Bağsız değişkeni olmayan terim ad.
kapalı yol :
Çözümleyici çizelgede, bir çelişmeyi kapsayıp ortak doğrulayıcı y ...
kapanış :
(?) Krş.. mantıksal kapanış, tümel kapanış, yöneten deyim kapanış ...
kaplam :
1. Bir düzgün deyimin dile getirdiği nesne ya da nesneler kümesi. ...
kaplam belirlenimi :
(?) || Örn. Bir n-li açık önermenin belirlediği kaplam, bu açık ö ...
kaplam belirlenimi imi :
(?) biçimindeki bir düzgün deyimden, bu deyimce belirlenen kaplam ...
kaplam imi :
A gibi bir düzgün deyimden, bu deyimin kaplamını gösteren kp(A) d ...
kaplam izergesi :
(?) || Krş.. im yorumlayıcı izerge, içlem izergesi.
kaplamdaş deyimler :
Kaplamları aynı olan düzgün deyimler.
kaplamsal anlam :
Bakınız: kaplam
kaplamsal bağıntı :
Sıralanmış n-li dizgelerden (?) oluşan küme ya da bu kümenin ayır ...
kaplamsal deyim :
1. A deyiminin B gibi bir altdeyiminin belli bir geçişine göre ka ...
kaplamsal izerge :
Evren öğelerinden oluşan sıralanmış n-li dizgeler kümesinden evre ...
kaplamsal izerge soyutlayıcısı :
(?) Krş.. birey soyutlayıcısı.
kaplamsal nesne :
a (ad kaplamı) türünden bir kaplamsal nesne, evren öğesi bir bire ...
kaplamsal yorumlanmış dil :
Tüm düzgün deyimleri kaplamsal olan yorumlanmış dil. || Böyle bir ...
kaplamsallık ilksavı :
Öğeleri aynı olan kümelerin eşit olduğunu dile getiren ilksav.
kapsam :
Bakınız: kaplam
kararlar mantığı :
Belli yeğlemeleri olan kişilerin belli durumlarda seçecekleri en ...
karmaşık deyim :
Birden çok sayıda imden oluşan deyim.
karmaşık terim :
Birden çok sayıda imden oluşan terim.|| Örn. 2+3, 2x+3y?5.
karmaşık yapıcı ikilem :
(?) biçimindeki çıkarım kuralı.
karmaşık yıkıcı ikilem :
(?) biçimindeki çıkarım kuralı.
karmaşık yöneticiler mantığı :
Birden çok sayıda ilkel yöneticisi olan yöneticiler mantığı dizge ...
karşı örnek :
1. Yanlışlayıcı yorum. 2. Geçersiz kılıcı yorum.
karşılıklı-koşul eklemi :
Ancak anabileşenlerinin aynı doğruluk değerini taşıması durumunda ...
karşılıklı-koşullu :
Anaeklemi karşılıklı-koşul eklemi olan bileşik önerme: p q. H An ...
karşılıklı-koşullu değillemesi :
Bakınız: tekil-evetleme
karşılıklı-koşullu önerme :
Bakınız: karşılıklı-koşullu
karşıolum yasaları :
SaP, SeP, SiP, SoP özne-yüklem önermelerinin arasındaki ilişkiler ...
karşıtlık yasası :
(?) biçimindeki önermelerin gevşek geçerli olduğunu dile getiren ...
kategorik önerme :
Bakınız: özne-yüklem önermesi
kategorik önermeler mantığı :
Bakınız: tasımsal mantık
kavram :
1. içlemsel nesne, 2. Bir ad, yüklem ya da işlevin içlemi.
kendi ikil eklem :
İkillisi kendiyle özdeş olan eklem. || Krş.. ikil eklem. Örn. (?) ...
kendi ikil önerme :
Herhangi bir ikillisi ile eşdeğer olan önerme.|| Krş.. ikil önerm ...
kendini adlandıran deyim :
Sözeden dilde (tırnak içine alınma gibi herhangi özel bir biçimde ...
kendini adlandırma :
Bir sözedilen dil deyiminin (tırnak içine alınma gibi herhangi öz ...
kendini destekleyen önerme :
Bilgisel-sanısal mantıkta p önermesinin kendini destekleyen bir ö ...
kendiyle çelişik önerme :
1. Kendinden bir çelişme türetilebilen önerme. || Anl. dizimsel t ...
kesişim :
(?) Anl. ara kesit.
kesişim imi :
1. İki küme adından kesişim kümesinin adını oluşturan,ikili işlev ...
kısaltıcı tanım :
(?) Krş.. tanım imi. Örn. (?)
kimi: :
Tikel niceleyicinin Türkçe'deki bir karşılığı.
kip değillemesi :
(?) Eşdeğerliklerini dile getiren kipler mantığı kuralları.
kipler mantığı :
(?) : Anl. gerçel kipler mantığı. 2-Genel yöneticiler mantığı. || ...
kipsel almaşıklık bağıntısı :
Yansımalı olan bir almaşıklık bağıntısı. || Yansımalı kipsel alma ...
kipsel önerme :
İçinde en az bir kipsel yönetici bulunan önerme. Krş.. tam kipsel ...
kipsel yönetici :
1. Zorunluluk ile olanaklılık yöneticisi ya da bunlar yardımyla t ...
kipsel yönetilen :
Kipsel bir yöneticinin ilişkin olduğu yönetilen deyim. || Örn. (? ...
klasik mantık :
Bakınız: geleneksel mantık
konuşma evreni :
Bakınız: Evren
konut :
Bakınız: koyut
koşaç :
Özne-yüklem önermesinde özne ile yüklemi birbirine bağlayan 'dır' ...
koşul değillemesi :
Ancak önbileşeni doğru, artbileşeni yanlış olduğunda doğru olan b ...
koşul eklemi :
Ancak önbileşenidoğru, artbileşeni yanlış olduğunda yanlış olanbi ...
koşullu :
Anaeklemi koşul eklemi olan bileşik önerme: (?) .|| Anl. koşullu ...
koşullu çevriği :
p => q biçimindeki koşullu nun çevriği (?) dır.
koşullu devriği :
p => q biçimindeki koşullu nun devriği (?)