eng

TDK Mantık Terimleri Sözlüğü (6)

A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z
6. Sayfa
koşullu eşleniği :
Bir koşullunun evriği, çevriği ya da devriği.
koşullu evriği :
p=>q biçimindeki koşullu'nun evriği q=>p dir.
koşullu önerme :
Bakınız: koşullu
koşullu tasımlar :
(i) p=>q, p.'.q (Modus ponens) ile (ii) p => q,(...) q.'. (...)p ...
koşullu türetim :
(...) (?) biçimindeki bir çıkarımda sonucun öncüllerden çıktığını ...
koşulsuz önerme :
Bakınız: özne-yüklem önermesi
koşulsuz yargı :
Geleneksel mantıkta özne yüklem önermesinin dile getirdiği yargı.
koyut :
Mantıksal olmayan ilksav.Krş.. anlam koyutu.
kullanımbilim :
Sözedilen dil deyimleri ile bu dili kullanan kişiler arasındaki i ...
kullanımsal anlam :
Bildirişmede deyimlerin anlaşılmasını sağlayan belli dilsel davra ...
kullanımsal bağlam :
Bağlam 2.
kullanımsal sözeden dil :
Sözedilen dil deyimleriyle bunları kullanan kişilerden sözetmek ü ...
kullanış bağlamı :
Bir deyimin belli bir kullanılışına ilişkin bağlam.
kullanma :
Bir düzgün deyimin bir nesneyi dile getirmek üzere ele alınması, ...
kural :
bk. çıkarım kuralı, mantık kuralı
kuram :
Geçerli bir mantıksal dizge ile bu dizgedeki mantıkça kapalı bir ...
kurma kuralları :
Bir biçimsel dilin düzgün deyimlerini belirlemek üzere (i) abece ...
kurucu değişmez :
Bir önermenin değişmezi ya da bir önerme kalıbında geçen sözedile ...
kurucu öğe :
K gibi bir küme ya da öbeğin bir kurucu öğe'si, K nın öğesi ya da ...
kurucu yalın terim :
T gibi bir yalın terimin özne-yüklem önermelerinden oluşan bir de ...
küçük öncül :
Bir tasımda küçük terimi kapsayan öncül.
küçük terim :
Bir tasımda sonucun öznesi olan terim.
küme bölümlemesi :
Bir kümenin tüketici olarak ikişer ikişer ayrık altkümelere ayrıl ...
küme değişkeni :
Değer alanı kümelerden oluşan değişken: K, L, M...
küme terimi :
Olağan yorumda kendisi ya da özellemeleri bir kümeyi gösteren söz ...
kümeler kuramı :
Kümeler ya da genel olarak öbekleri konu edinen bilim dalı.||Krş. ...
kümeler kümesi :
Her öğesi bir küme olan küme. || Örn. {{1,2}, {2,3}, {1,2,3}} küm ...
kümesel sayı kuramı :
Doğal sayıların küme olarak tanımına dayanan biçimsel sayı kuramı ...
mantık :
Önermelerin tutarlılığı ile çıkarımların geçerliliğini belirleyen ...
mantık dizgesi :
Geçerli mantıksal dizgelerin ortak yapısını belirleyen mantıksal ...
mantık kuralı :
İçerme kuralı ya da eşdeğerlik kuralı.
mantık yasası :
Boş içerenli içerme kuralı ya da başka bir deyişle geçerliliği ka ...
mantıkça doğru önerme :
Bakınız: geçerli önerme
mantıkça kapalı önermeler kümesi :
Tüm mantıksal sonuçlarını kapsayan önermeler kümesi. || Örn. Geçe ...
mantıkça yanlış önerme :
Bakınız: tutarsız önerme
mantıksal çarpım :
Bakınız: Tümel-evetleme
mantıksal çatışkı :
Bir önermenin gerek kendisinden gerek değillemesinden çelişme tür ...
mantıksal çıkarım kuralı :
Mantıksal önerme kalıplarına ilişkin çıkarım kuralı. || Örn. (?)
mantıksal değişmez :
Önermelerin tutarlı, çıkarımların da geçerli olup olmadığını beli ...
mantıksal deyim :
Hiç bir mantıksal olmayan im kapsamayan, başka bir deyişle salt m ...
mantıksal dizge :
Bir biçimsel dil ile bu dile ilişkin mantıksal ilkel çıkarım kura ...
mantıksal dönüştürme kuralı :
Eşdeğerlik kuralı.
mantıksal içerme :
Bakınız: içerme
mantıksal ilksav :
Geçerli bir mantıksal dizgede mantıksal, ilkel, öncülsüz bir çıka ...
mantıksal ilksav kalıbı :
Bir biçimsel dizgede, öncülsüz ilkel geçerli çıkarım kuralı. || Ö ...
mantıksal im :
Bir biçimsel dilde mantıksal değişmez ya da değişken.
mantıksal kalıp :
Mantıksal olmayan sözedilen dil değişmezi kapsamayan kalıp.
mantıksal kanıtsav :
Geçerli bir mantıksal dizgede, öncülsüz bir çıkarımın sonucu olar ...
mantıksal kapanış :
K gibi bir önerme kümesinin mantıksal kapanışı, K kümesinin mantı ...
mantıksal kipsel yönetici :
Evrensel almaşıklık bağıntısına dayanan kipsel yönetici. || Örn. ...
mantıksal olmayan değişmez :
Bir biçimsel dilin ayrı yorumlarda ayrı anlam kazanabilen bir değ ...
mantıksal olmayan ilksav :
Bakınız: özel ilksav
mantıksal sonuç :
p önermesinin K gibi bir önerme kümesinin mantıksal bir sonuç'u o ...
mantıksal toplam :
Bakınız: Tikei-Evetleme
mantıksal zorunluluk yöneticisi :
Evrensel almaşıklık bağıntısına dayanan zorunluluk yöneticisi || ...
matematiksel mantık :
Matematikle yakın ilişki içinde olduğu, matematiğin temellerini a ...
metamatematik :
Bakınız: kanıtlama kuramı
modern mantık :
Bakınız: çağdaş mantık
nesne :
Dilsel nesne ya da dildışı nesne.
nesne tanımı :
1. Bir nesnenin zorunlu olarak taşıdığı özellikler yardımıyla bel ...
niceleme imi :
x gibi bir değişkene uygulanmakla vx biçimindeki bir niceleyici o ...
niceleme imi simgesi :
Değer alanı, bir sözedilen dilin niceleme imlerinden oluşan sözed ...
niceleme mantığı :
Niceleyicileri kapsayan temel mantık bölümü.
nicelenmemiş önerme :
Bakınız: tekil önerme
nicelenmiş önerme :
Bakınız: genel önerme
niceleyici :
(?) Krş.. tümel niceleyici, tikel niceleyici, sayısal niceleyici, ...
niceleyici değillemesi :
(?) gibi değillenmiş bir tümel önermenin eşdeğeri olan (?) biçimi ...
niceleyicinin boş geçişi :
vx gibi bir niceleyicinin vxp biçimindeki bir tamdeyimde boş olar ...
nicelik :
Bakınız: özne-yüklem önermesi niceliği
Nitelik :
Bakınız: özne-yüklem önermesi niteliği
n-li yöneten deyim :
n sayıda düzgün deyimden bir düzgün deyimi oluşturan ya da başka ...
normal biçim :
Bakınız: yasal biçim
O: :
Tikel olumsuz önermenin simgesi.
olacak yöneticisi :
p gibi olmakta olana ilişkin bir önermeden, olacağa ilişkin Oc p( ...
olacaklı almaşıklık bağıntısı :
(?) koşulunu yerine getiren ß almaşıklık bağıntısı.
olağan kaplam :
Olağan yorumdaki gerçek kaplam.
olağan yorum :
Bir dili kullananların bu dilin değişmezlerine verdikleri anlamı ...
olanaklı birey :
Gerçek ya da gerçek olmayan bir tamdurumda varolan birey.
olanaklı kaplam :
(?) ||Krş..kaplam izergesi.
olanaklılık dağıtıcılığı :
(...) (...) q eşdeğerliliğini dile getiren kipler mantığı kuralı ...
olanaklılık giriş kuralı :
(?) biçimindeki kipler mantığı çıkarım kuralı.
olanaklılık yöneticisi :
p gibi bir önermeden p (p olanaklıdır) önermesini oluşturan doğr ...
olanaksızlık yöneticisi :
(?) (p olanaksızdır) biçiminde tanımlanan doğrusal olmayan birli ...
olgu :
Bakınız: gerçek durum
olmayana ergi yöntemi :
Bakınız: dolaylı türetim
olmuş yöneticisi :
p gibi olmakta olana ilişkin bir önermeden, olmuşa ilişkin Om p ( ...
olmuşlu almaşıklık bağıntısı :
(?) koşulunu yerine getiren ß almaşıklık bağıntısı
olumlu önerme :
Tümel olumlu ya da tikel olumlu önerme. || Anl. evetleyici önerme ...
olumsal önerme :
Kendisi de değillemeside olanaklı olan önerme: (?) (p olumsaldır) ...
olumsallık yöneticisi :
(?) olumsaldır) biçiminde tanımlanan doğrusal olmayan birli eklem ...
olumsuz önerme :
Yükleminin önünde değilleme eklemi geçen özne-yüklem önermesi. || ...
olumsuzlamalı terim :
(?) Örn. İnsan olmayan.
olumsuzlamasız terim :
Yalın terim. || Örn. İnsan.
orta terim :
Bir tasımda sonuçta geçmeyip büyük ile küçük öncüle ortak olan te ...
öbek soyutlayıcısı :
Bakınız: öbekleyici
öbekleme ilksav kalıbı :
Herhangi bir birli açık önermeyi gerçekleyen özbirey ya da kümele ...
öbeklenim :
{x|...} öbekleyicisini Px gibi bir açık önermeye uygulamakla oluş ...
öbekleyici :
(?) birli açık önermesinden, bu açık önermeyi gerçekleyen özbirey ...
ödev dağıtıcılığı :
(?) eşdeğerliğini dile getiren ödev mantığı kuralı.
ödev değillemesi :
(?) eşdeğerliklerini dile getiren ödev mantığı kuralları.