Anasayfa Kodlamalar Dil Bilgisi Terimleri Bilim Terimleri Teknik Terimler Sanat Terimleri Spor Terimleri Hukuk Terimleri Ekonomi Terimleri Eğitim Terimleri Çevre Terimleri Sağlık Terimleri Sosyal Terimler Yabancı Terimler

Âbâ - Ecdâd :

Âbâ eb'in, ecdâd cedd'in çoğuludur. Eb, baba, ced, büyükbaba deme ...

Âb-keş :

Âb su, keş ise çekmek mânasına olan "keşîden" masdarındandır. Âb- ...

Âb-rîzî :

Pislik kabı, havruz gibi hastahanelerde lâzımlıkları döken hizmet ...

Âdi Gedik :

Haremeyn yani Mekke-Medine ve Mahmud-ı Adlî gediklerinden maada v ...

Ahfâd :

Hâfîd' in çoğuludur. Hafid torun demektir. Bir kimsenin çocukları ...

Âile Vakfı :

Evlad ve ahfad ve sair aile efradı menfaatine yapılan vakıftır. M ...

Akâr :

Bina, arazi, bağ ve bahçe gibi başka yere nakli mümkün olmayan ma ...

Akârât-ı Mevkûfe :

Akarât, akarın çoğulu olup mevkûfenin sıfatıdır. Vakf olunmuş gel ...

Akçe :

Tarihlerin verdikleri bilgiye nazaran akçe Osmanlı padişahlarında ...

Akib :

Ayak ökçesi, ayak arkası demektir. Çoğulu a'kab'dır. Bu münasebet ...

Akreb :

En yakın olan demektir. Vakıfta akreb, neseb cihetinden vâkıfa en ...

Akreb-i Mekniyyat :

Akreb, yakın manasına olan karib'in; mekniyyat, kinaye manasını i ...

Akribâ :

Karîb'in çoğuludur, karîb, vâkıfa yakın kimse demektir. Akribâ ta ...

Aksa'l-eb :

Çok uzak ve nihâyet manalarını ifade eden aksa, ve baba manasına ...

Âl :

Evlad, iyâl ve etba' demek olup, ehil, aslen mensup, mâlik, sahib ...

Alâmet :

Nişan ve işaret demektir. Bir yere ne maksatla konmuşsa ona delâl ...

Âlim :

Örfen bir veya müteaddit ilimlerde meleke ve ihtisas sahibi olan ...

A'mâ :

Gözleri görmeyen kimse demektir. Vakfiyelerde geçen a'ma tâbiri b ...

An'ane :

Arapça an-fülânin, an-fülânin ... terkibinden kısaltılmış bir kel ...

Anbar Memuru :

Hastahane, imarethane gibi müesseselerde eşya, ilaç, yiyecek ve i ...

Arazi :

Arz'ın çoğuludur. Arz, toprak, arazi topraklar manasınadır. Arazi ...

Arazi-i Mevkûfe :

Rakabe veya mîrî geliri bir cihete vakıf ve tahsis olunan arazidi ...

Arazi-i Mevkûfe-i Gayr-i Sahiha :

Veliyyü'l-emr (emir sahibi) veya anın izniyle diğerleri tarafında ...

Arazi-i Mevkûfe-i Sahiha :

Usulüne göre bir cihete vakfolunan arazidir. Bu kısım mevkufun mü ...

Arazi-i Muhtekere :

Hakikî veya hükmî şahıslar tarafından üzerine bina yapmak veya ağ ...

Arazi-i Öşriye :

Mülk araziden olup öşre tâbi, yani hasılatından onda bir hazine h ...

Aslah :

"salah" kökündendir. Çok salah ve hüsn-i ahlâk sahibi olan demekt ...

Asl-ı Vakf :

Asl kök; vakf haps etmek, alıkoymak, hareketten fâriğ olmak manas ...

Âstâne :

Farsca olan bu kelime, kapı eşiği demektir. Vaktile büyük tekkele ...

Aşiret :

Vakıf mevzuunda nesil manasınadır. Nesil evlad demektir ki kullan ...

Aşr-i Şerif :

Kur'an-ı Kerim'den on âyet demektir. Vakfiyelerde vakfedenler, mu ...

Aşşâb :

"uşb" maddesinden mübalağa sîgasıdır. Tıb kanunu gereğince ilâç y ...

Atâ-atiyye :

Atâ lugatta bahşiş ve ihsan demektir. Bahşiş olarak verilen şeye ...

Avâid :

Âidenin çoğuludur. Âid, mal ve para gibi şeyler mânasına ise de, ...

Avâid-i Vakıf :

Avâid, âid'in çoğuludur. Vakfın gelirleri demektir.Vakfın gelirle ...

Avârız :

Ârızanın çoğulur. Ârıza, hastalık ve ölüm gibi arzu olunmayan hal ...

Avârız Vakfı :

Bazı köy ve mahallelerde hayır sahipleri tarafından vâridatı fuka ...

Âyende :

Farsça'dır, "âmeden" kökünden ism-i fâil olup gelen demektir. Vak ...

Âyet :

Lugatta, alâmet, ibret alınacak olay demektir. Mahsusat ve makula ...

Ayn-ı Mevkûf :

Vakf olunan maldır. Bilâhare bu ayna ilâve olunan veya mübadele s ...

Batın :

Lugatta karn ve kabileden küçük olan oba gibi manalara gelir. Örf ...

Batnen Ba'de Batnin :

Nesilde derece derece demektir ki tertibe delâlet eder. Binaenale ...

Belde Kadısı :

Her şehir ve kasabada halk veya halk ile devlet arasında meydana ...

Berât :

İmâmet, hitabet, tevliyet gibi bir cihetin tevcihine veya bir rüt ...

Bevvâb :

Kapıcı manasınadır. Vaktinde mektebi açıp kapayan, mektebin temiz ...

Bey'u Men Yezîd :

Arttırana satmak demekdir. 

Bimârhâne :

Bimâr, hasta demektir. Vaktiyle akıl hastalarının tedavi edildikl ...

Bimâristan :

Mutlak surette hastahane demektir. Arapça Dârü'ş-şifa da hastahan ...

Bint :

Kız demektir. çoğulunda benât denir. Ayşe bint-i Ahmed denir ki A ...

Birr :

Sıla ve in'am (iyilik) demektir. Ana-babaya birr, onlara hizmet v ...

Câbi-i Vakf :

Vakfın gelirini toplayan tahsildâr demektir. Vakfın büyüklüğüne g ...

Câmekiyye :

Vakfın gelirinden hizmet ve vazife sahiplerıne verilen aylık, bah ...

Cârr :

Komşu demektir. Çoğulu "cirân" dır. İmam-ı Azam'ın fikrine göre c ...

Cerib :

Boyu ve eni altmışar zira'dan 3600 zira' kare arazidir. Beher zir ...

Cerrâh :

Cerh kökündendir. Yarayı tımar ve tedavi eden ve lüzumunda ameliy ...

cihet :

İmamet, hitabet, müderrislik, vâizlik, kayyımlık gibi müessesât-ı ...

Cihet-i Asliyye :

Vakfın başlıca gayesini teşkil eden hizmettir. İmamet, hitabet, t ...

Cihet-i Fer'iyye :

Vakfın gayesine nazaran ikinci derecede olup zaruri olmayan hizme ...

Cihet-i Gayr-i Münkatia :

Sonu olmayan cihettir. Vakıfta devamlılık böyle bir vazife ile ta ...

Cihet-i Zaruriyye :

(Bkz. Cihet-i asliyye) 

Cisr :

Köprü demektir. Kamus mütercimi diyor ki; Gerçi müellif kantarayı ...

Cüz'hânlık :

Namazlardan evvel veya sonra Kur'an-ı Kerim'den birer cüz okumak ...

Cüz'hânlık Vazifesi :

Cami, tekye ve zâviyelerde Kur'an-ı Kerim'den cüz okumak hizmetid ...

Çiftlik :

İki kısımdır. Biri kanunen çiftlik denilen yerdir ki her sene zir ...

Çille Hâne :

Tabir iki Farsça kelimeden mürekkeptir. Çile çekecek yer demektir ...

Çuvaldız :

Lugat manası malumdur. Su ölçüm terimi olarak iki hilâl mikdarı s ...

Dânik :

Bir dirhemin altıda biridir. Çoğulu devâniktir.

Dâru'l-aceze :

Acizler yurdu anlamındadır. Âciz ve çalışıp kazanmak kudretinde o ...

Dâru'l-akâkir :

Akâkir, akkârın çoğuludur. Akkâr, devada kullanılan nebata veya n ...

Dâru'l-hadîs :

Hadîs okutulan medreselerdir. Hususiyle Sivas'ta ve Sultan Süleym ...

Dâru'l-harb :

Ehl-i İslam'la aralarında sulh ve salâh olmayan gayr-i müslimleri ...

Dâru'l-hilâfe :

Hilâfetin merkezi olmak dolayısiyle İstanbul'a Dâru'l-hilâfe deni ...

Dâru'l-kurrâ' :

Hâfızların kırâat ilmi öğrendikleri dershânedir. Dâru'l-kurrâ', d ...

Dâru'l-kütüb :

Kütübhane.

Dâru's-saâde :

Osmanlı padişahlarının sarayına Dâru's-saâde denirdi. Ancak bu an ...

Dâru's-saâde Ağalığı  :

Dâru's-saâde padişah sarayı demektir. Ta'zim için Dâru's-saâde d ...

Dâru's-saltana(t) :

Makarr-ı hükümet demektir; Hükümet merkezi olmak münasebetiyle İs ...

Dâru'ş-şifâ :

Şifa mahalli, hastahâne. 

Defter-hâne :

Gayr-i menkullerin tasarruf işleriyle meşğul olan resmî müessesed ...

Dervîş :

Allah rızası için fakr ve kanaati tercihle ibadet ile iştiğal ede ...

Devir-hân :

Vâkıfın şartı gereği Cuma veya belirlenen henhangi bir gün öğle n ...

Dinar :

On dirhem-i şer'î hâlis gümüş kıymetinde olan altındır. Bir miska ...

Dirhem :

Sultan Orhan zamanında verilen bir karar gereği dirhem-i Osmanî d ...

Dirhem-i Ceyyid :

Bozuk, mağşuş (karışık) olmayan dirhem (gümüş para)dır. Bir kişin ...

Dirhem-i Hâlis :

Saf gümüşten ibaret olup başka bir maden ile karışık olmayan dirh ...

Dirhem-i Kâsid :

İlk kesildiğinde geçerli iken sonraları geçmez hale gelen mağşüş ...

Dirhem-i Mağşûş :

Başka bir madenle karışık olan dirhemdir.

Dirhem-i Örfî :

Onaltı kırattır. Bazı zevâta göre zekâtta, diyette ve sair hususl ...

Dirhem-i Râyic :

Halk arasında alınıp verilen dirhemdir. Gerek ceyyid (ayarı tam) ...

Dirhem-i Şer'î :

Ondört kırattan ibarettir. Zekâtta, mehirde, diyette, hırsızlığa ...

Dirhem-i Zuyûf :

Bakır veya diğer madenle karıştırılmış olmasından dolayı ceyyidli ...

Diyanî Vakıf :

Sırf ibadet için yapılan vakıflardır. Cami ve mescid vakıfları gi ...

Dönüm :

Orta adımla eni ve boyu 40 adım yani terbîan 1600 arşın yerdir. 

Duâ :

Yalvararak Allah'tan bir şey isteğinde bulunmaktır. Şer ve bela i ...

Duâ-gû :

Nikah gibi hususi, mevlid, hatim ve hafız cemiyetleri gibi umumi ...

Duâ-gûluk Vazifesi :

Dua yapanların ücret ve maaşları manasını ifade eder. (bak. Vazif ...

Duâ-hân :

Tekyelerde ayin ve zikir sonunda dua okuyanlara duâ-hân denir, du ...

Dünya :

Âhiret mukabilidir ki bu cihandır. Aslında edna kelimesinin dişil ...

Ebeveyn :

Ebin ikilidir. Tağlib suretiyle ana ve baba demektir. "Li-ebeveyn ...

Ebnâiyye Vakıf  :

Vakfın tevliyet veya geliri "ebnâ ve ebnâ-i ebnâya" meşrût olan ...