Dil Bilgisi Terimleri Sözlükleri Bilim Terimleri Sözlükleri Teknik Terimler Sözlükleri Sanat Terimleri Sözlükleri Spor Terimleri Sözlükleri Hukuk Terimleri Sözlükleri Ekonomi Terimleri Sözlükleri Eğitim Terimleri Sözlükleri Çevre Terimleri Sözlükleri Sağlık Terimleri Sözlükleri Sosyal Terimler Sözlükleri Sarı Sayfalar

Gramer Terimleri Sözlüğü (4)

Türkçe Terimler Türk Dil Kurumu (TDK)

A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z

4. Sayfa

Dizin :: Bir kitap içinde geçen kişi adları, yer adları, kavramlar, teriml ...
dolaylı anlatım :: Bir sözün olduğu gibi kelimesi kelimesine değil de konuşan veya y ...
dolaylı tümleç :: Cümlede yüklemin anlamını çeşitli yönlerden tamamlayan ve kesinle ...
dolaysız anlatım :: Bir sözün, dolaylı anlatımda olduğu gibi herhangi bir değişikliğe ...
dönüşlü çatı :: Fiildeki oluş ve kılışın doğrudan doğruya özneye dönüşünü göstere ...
dönüşlü fiil :: Fiildeki oluş ve kılışın doğrudan doğruya özneye dönüşünü göstere ...
dönüşlü zamir :: Söz içinde yapılan işin yapana döndüğünü anlatan ve şahıs kavramı ...
dönüşme :: Kelime içindeki seslerin biribirleri üzerindeki etkileri ile bir ...
dublet kelime :: Bakınız: ikili kelimeler
dudak :: Alt çene ile üst çeneyi birleştiren, dişleri örten ve konuşma sır ...
dudak benzeşmesi :: Yalın veya eklerle genişletilmiş bir kelimenin ilk hecesinde yuva ...
dudak sesi :: Boğumlanma yeri dudak olan ve ciğerlerden gelen havanın, yuvarlan ...
dudak ünsüzü :: Her iki dudağın birbirine veya alt dudağın üst dişlere dokunması ...
dudaksıl ses :: Bakınız: dudak sesi
dudaksıllaşma :: Yuvarlak ünlüler yanındaki ünsüzlerle dudak ünsüzleri yanında bul ...
durak :: 1. Konuşma sırasında bir düşünceden bir düşünceye, bir konudan ba ...
duraklama aşaması :: Bir sesin boğumlanması sırasında, hazırlık aşaması ile çözülme aş ...
duraklama safhası :: Bakınız: duraklama aşaması
durum gösterme ekleri :: Cümle içinde, adları, başka kelimelerle olan ilişkilerine göre çe ...
durum zarfı :: Bakınız: nitelik zarfı
duygu tonlaması :: Sözlü anlatımda, duygu ve dileklerin ifadesi sırasında görülen al ...
duygu vurgusu :: Duygu bakımından anlamı güçlendirilen vurgu: Ya'şa!, varol!, ay ...
duyulan geçmiş zaman :: Bakınız: duyulan geçmiş zaman kipi
duyulan geçmiş zaman eki :: Duyulan geçmiş zamanda yapılan bir işi, bir hareketi haber veren ...
duyulan geçmiş zaman kipi :: Fiilin karşıladığı oluş ve kılışı, kişinin başkasından duyduğunu, ...
duyulan geçmiş zaman kipinin hikayesi :: Duyulan geçmiş zamana ilişkin bir oluş ve kılışı yine geçmiş zama ...

duyulan geçmiş zaman kipinin rivayeti :: Duyulan geçmiş zaman eki -mIş/-mUş ile, rivayet eki i-miş>-miş'in ...
düşme :: Çeşitli fonetik etkiler altında, kelimelerin ön, iç ve son sesler ...
düz cümle :: Bakınız: kurallı cümle
düz sıra :: Türkçe sözlerde, heceleri düz ünlülerin oluşturması ile kurulan ü ...
düz tümleç :: Bakınız: nesne
düz ünlü :: Dudakların düz ve yayvan duruma getirilmesi ile boğumlanan ünlü, ...
düzeltme işareti :: Dilimize yabancı dillerden geçmiş bulunan sözlerde, kalın ünlüler ...
düzenli ses olayı :: Bir dildeki ses değişmelerinin belirli bir düzene bağlı olarak, k ...
düzensiz ses olayı :: Bir dildeki bazı ses değişmesi olaylarının belirli bir düzene bağ ...
düzleşme :: Küçük ünlü uyumu dediğimiz dudak benzeşmesinin, düz ünlülerden so ...
düzlük-yuvarlaklık uyumu :: Bakınız: küçük ünlü uyumu
Edat :: Yalnız başına bir anlam taşımayan ancak, ad ve ad soylu kelimeler ...
edat grubu :: Bir ad veya ad soylu kelimeden sonra gelen edatın, eklendiği keli ...
edat tümleci :: Bakınız: edat grubu
edatlı tümleç :: Bakınız: edat grubu
edebî dil :: Edebî eserlerin dili, san'at değeri, taşıyan dil. bk. ve krş. yaz ...
edilgen çatı :: Geçişli ve geçişsiz fiillerden -(I)l-/-(U)l- ve -(I)n/-(U)n- ekle ...
edilgen fiil :: Geçişli ve geçişsiz fiillerden -(I)l-/-(U)l-, -(I)n-/-(U)n- ekler ...
Ek :: Cümle içinde kelimeler arasında geçici anlam ilişkileri kurmak ve ...
ek yığılması :: Bir ekin veya aynı görevi yüklenmiş şekilce farklı eklerin kelime ...
ek-fiil :: Eski Türkçede er- yardımcı fiilinin er->ir->i- biçiminde ekleşmes ...
eklemeli diller :: Kelime köklerini sabit tutup, birbirinden farklı görevlerle yüklü ...
eksiltim :: Anlatımda kolaylık sağlamak üzere bir kelimenin, bir kelime grubu ...
eksiltimli :: Eksiltim olayına uğramış şekil. Eksiltimli kelime, eksiltimli cüm ...
eksiltimli cümle :: Genellikle günlük konuşmalarda yer alan ve bazı ögeleri kesilerek ...

Emir :: Bakınız: emir kipi
emir cümlesi :: Fiil cümlesinin yüklemi emir kipi olan türü: Üzerine aldığın işi ...
emir kipi :: Tasarlanan, yapılması istenen işi emir veya dilek biçiminde ifade ...
en az çaba kuralı :: Konuşma sırasında zamandan ve emekten tasarruf ederek kolaylık sa ...
erkeklik :: Gramer bakımından cinsiyet kavramının söz konusu olduğu dillerde, ...
esas cümle :: Bakınız: temel cümle
esas fiil :: Herhangi bir yardımcı kelimeye ihtiyacı olmadan, kendi başına anl ...
Eski :: Eskiye ait, eski devirden kalma arkaik, kalıntı.
eski kelime :: Bugün artık kullanılıştan düşmüş bulunan veya eski biçimi ile kul ...
eskicilik :: Eskiye bağlılık, artık kullanılıştan düşmüş olan eski kelimeleri ...
eskilik :: Eskiden kalma yazı ve konuşma dilinde artık kullanılıştan düşmüş ...
eş anlamlı ikileme :: Bir kavramı ifade için kullanılan aynı ve yakın anlamda iki (yahu ...
eş anlamlı kelime :: Anlamları aynı veya birbirine yakın olan kelimeler. Dil bilimi aç ...
eş anlamlılık :: İki veya daha çok kelimenin aynı veya birbirine yakın anlam taşım ...
eş sesli kelime :: Söyleniş ve yazılışları birbirinin aynı olup da anlamları (veya g ...
eş seslilik :: Ayrı anlam veya görevdeki kelime ve eklerin ses ve yazılış bakımı ...
eş söz :: Etkisini artırmak ve anlamı pekiştirmek için bir sözün arka arkay ...
EŞ ZAMANLI :: Bir dil olayının, bir dil konusunun tarihî devirlerdeki değişme v ...
eş zamanlı anlam bilimi :: Dilin belirli bir zaman dilimindeki kesitini tarihî değişme ve ge ...
eş zamanlı dil bilimi :: Dil olaylarını değişme ve gelişme seyrine bakmadan belirli bir za ...
eş zamanlı ses bilgisi :: Bir dilin seslerini ve ses olaylarını tarihî gelişme ve değişme s ...
eş zamanlı yöntem :: Dil olaylarını belirli bir süre içinde ve tarihî değişme ve geliş ...
eş zamanlılık :: Bir dil olayının, bir dil konusunun incelenmesinde, tarihî devirl ...
eşit ikiz ünlü :: Her iki öğesindeki ünlü aynı ve boğumlanma süreleri eşit olan iki ...
eşitlik derecesi :: Sıfat ve zarflar ile belirtilen kavramların kişilerde ve nesneler ...

eşitlik durumu :: Adlarda ve ad soylu sözlerde nitelik ve nicelik bakımından karşıl ...
eşitlik eki :: Adlarda ve ad soylu sözlerde eşitlik derecesi gösteren ek. Türkçe ...
etimoloji :: Bakınız: köken bilimi
etken çatı :: Yüklemin belirttiği işin özne tarafından doğrudan doğruya yapıldı ...
etken fiil :: Öznesi belli olan, öznesiyle kesin ilişkisi bulunan ve herhangi b ...
ettirgen çatı :: Fiilin, belirtilen oluş ve kılışın başka bir nesneye aktarıldığın ...
ettirgen fiil :: Hareketin her zaman özne dışındaki bir varlığa yöneldiği, geçişli ...
ettirgenlik eki :: Ettirgen çatı kuran -Ar-, -(I)r-/-(U)r-, -DIr-/-DUr-, -(I)t-/-(U) ...
Eylemsi :: Bakınız: çekimsiz fiil
fail adı :: Fiiller üzerine -An sıfat-fiil ekinin getirilmesiyle kurulan ve g ...
fail ismi :: Bakınız: Fail Adı Ve Sıfat-Fiil
faktitif :: Bakınız: ettirgenlik eki
Fiil :: Bir kılışı, bir oluşu veya bir durumu anlatan olumlu ve olumsuz ş ...
fiil adı :: Bakınız: ad-fiil
fiil cümlesi :: Yüklemi çekimli fiil olan cümle: Benim ağzım da kupkuru kesildi.. ...
fiil çatısı :: Bakınız: çatı
fiil çekimi :: Cümlede yüklem görevinde bulunan fiil veya ad soylu kelimelerin z ...
fiil çekimi eki :: Fiil ve ad kök veya gövdelerine zaman ve şahıs kavramını yüklemek ...
fiil gövdesi :: Bakınız: fiil tabanı
fiil grubu :: Esas veya yardımcı bir fiilin, yalın veya çekim eklerinden biri i ...
fiil işletme eki :: Bakınız: fiil çekimi eki
fiil kökü :: Oluş, kılış veya durum bildiren fiil soylu kelimenin yapı bakımın ...
fiil öbeği :: Bakınız: fiil grubu
fiil tabanı :: Fiil veya ad kökünden fiil yapma ekleri ile türetilen gövde: durd ...