eng

Gramer Terimleri Sözlüğü (8)

A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z
8. Sayfa
küçültmeli zarf :
Üzerine küçültme eklerinden birini alarak önüne geldiği sıfat ve ...
lehçe :
Bir dilin tarihî, siyasî, sosyal ve kültürel nedenlerle değişik b ...
m`li ikileme :
Yineleme esasına dayanan ve asıl kelimenin anlamına yaygınlaştırm ...
mantıkça özne :
Bakınız: gramerce özne
Mastar :
Fiil kök ve gövdelerinin karşıladıkları oluş, kılış ve durumları ...
mastar eki :
Fiil kök ve gövdelerinin karşıladıkları oluş, kılış ve durumları ...
meçhul çatı :
Geçişsiz fiillerden -(I)l- / -(U)l- ve -(I)n- / -(U)n- ekleri ile ...
meçhul fiil :
Bakınız: edilgen fiil
meçhul fiil tabanı :
Bakınız: Edilgen Fiil Tabanı
meçhul taban :
Bakınız: Edilgen Fiil Tabanı
melodik vurgu :
Bakınız: ahenk vurgusu
meslek adı :
"-lık/-luk" eki ile kurulan, meslek ve uğraşı alanlarını bildiren ...
metathesis :
Bakınız: göçüşme
miktar zarfı :
Bakınız: azlık-çokluk zarfları
millî alfabe :
Her milletin belirli bir alfabe sistemine dayanarak, ses-harf bağ ...
millî dil :
Bir millete mensup kişilerin kullandığı ortak dil: Türk dili, Rus ...
morfem :
Bakınız: şekil birimi
morgagni cepleri :
Gırtlağın iç yüzeyinde ve ses tellerinin hemen üzerinde, sağlı so ...
mücerret isim :
Bakınız: soyut ad
müspet fiil :
Bakınız: olumlu fiil
nefesli ünsüz :
Bakınız: soluklu ünsüz
nesne :
Cümlede öznenin, dolayısıyla fiili geçişli olan yüklemin etkiledi ...
nesne açıklayıcısı :
Bakınız: açıklayıcı nesne
nicelik :
1. Kelimedeki seslerin veya hecelerin boğumlanma süresindeki uzun ...
nicelik zarfı :
Bakınız: azlık-çokluk zarfları
nispet eki :
Arapça ve Farsça adlardan, bağlandığı adla ilgili sıfatlar yapmay ...
nispet zamiri :
Bakınız: bağlama zamiri
nitelenen :
Bakınız: tamlanan
niteleyen :
Bakınız: tamlayan
nitelik sıfatı :
Varlıkları durum, biçim, renk vb. bakımlardan niteleyen sıfat: So ...
nitelik zarfı :
Fiilin meydana geliş biçimini, sıfat ve zarfların niteliklerini b ...
niyet fiilleri :
ol- yardımcı fiilinin -AcAk, -IcI, -AsI ve (I)msAr sıfat-fiilleri ...
noktalama :
Yazıda okumayı kolaylaştırmak için birtakım işaretlerin kullanılm ...
nominatif :
Bakınız: yalın durum
nöbetleşme :
Seslerin birbirinin yerine geçmesi olayı: Anadolu ağızları nöbet ...
olumlu cümle :
Yüklemi olumlu yargı bildiren cümle: İkisi de mânalı mânalı gülüm ...
olumlu fiil :
Olumlu hareketi karşılayan, olma ve yapma ifade eden -mA olumsuzl ...
olumluluk :
Doğrudan doğruya fiilin karşıladığı oluş ve kılışı gösteren, fiil ...
olumsuz cümle :
Yüklemi olumsuz yargı bildiren cümle. Fiil cümlesinin olumsuzu -m ...
olumsuz fiil :
Fiil kök veya gövdelerine olumsuzluk kavramı veren -mA- ekinin ge ...
olumsuzluk :
Cümlede yüklemin bildirdiği oluş ve kılışın olumsuz olarak gerçek ...
olumsuzluk edatı :
Ad cümlelerinin olumsuz çekimini sağlayan veya cümlede art arda k ...
olumsuzluk eki :
Fiil kök veya gövdelerine olumsuzluk kavramı veren ek, -mA- eki: ...
oluş fiili :
Cümlede yüklemin gösterdiği işin olma niteliği taşıdığını, yapana ...
orta hece :
Hece sayısı ikiden fazla olan kelimede ortada bulunan hece: u-ğul ...
orta hece düşmesi :
Son hecelerinde dar ünlü bulunan Türkçe kelimelerin bir gurubu ad ...
ortada ünlü düşmesi :
Bakınız: orta hece düşmesi
ortada ünlü türemesi :
Bakınız: iç seste ünlü türemesi
ortada ünsüz türemesi :
Bakınız: iç seste ünsüz türemesi
ortak dil :
Bir ülkede konuşulan lehçe ve ağızlar içinde yaygınlaşarak hâkim ...
ortak nesne :
Birleşik cümlelerde birbirinden farklı kılışları gösteren fiiller ...
ortak özne :
Birleşik cümleyi oluşturan esas ve yardımcı cümleler ile bağımlı ...
ortak yüklem :
Birden çok öznesi olan yüklem, birden fazla öznenin bağlı olduğu ...
ortak zarf :
Birleşik cümlelerin, bağımlı sıralı cümlelerin yüklemlerinin orta ...
ortaklaşma :
Bakınız: işteşlik
ortaklaşma eki :
Bakınız: işteşlik eki
ortaklaşma fiili :
Bakınız: işteş fiil
ortaklık durumu :
Saha (Yakut) Türkçesi gibi bazı lehçelerde bulunan ve herhangi bi ...
Öbek :
Bakınız: kelime grubu, grup
öbek vurgusu :
Bakınız: grup vurgusu
ödünç kelime :
Bakınız: alıntı kelime
öğrenilen geçmiş zaman :
Bakınız: duyulan geçmiş zaman
öğrenilen geçmiş zaman kipi :
Bakınız: duyulan geçmiş zaman kipi
ölçünlü dil :
Bir dili toplum olarak konuşan ve yazanların hep birlikte uydukla ...
ölçünlü türkçe :
Konuşma ve yazıda gramer yapısı ve kelime hazinesi bakımından gen ...
Ölçüt :
Özde bir olan konuların karşılaştırılması sırasında temel alınan ...
ölü dil :
Günümüzde artık konuşma ve yazı dili olarak hiçbir toplum tarafın ...
ölü ek :
Artık kullanımdan çıkmış veya canlılığını kaybedip kalıplaşmış ya ...
ölü kelime :
Bir dilin bütünüyle kullanımdan çıkmış olan kelimesi. EAT. dükeli ...
ölü kök :
Artık kullanımdan çıkmış veya canlılığını kaybederek kalıplaşmış ...
ön avurt ünsüzü :
Dil ucunun dişlere dokunması, dil sırtının önde biraz çukurlaşara ...
ön damak :
Ağız boşluğunun üst kısmını çevreleyen kubbemsi yapıdaki damağın ...
ön damak n`si :
e, i, ö, ü gibi ince ünsüzlerle hece kuran ve damağın ön damak ke ...
ön damak ünsüzü :
Dil sırtının ön tarafı ile ön damak arasında boğumlanan ünsüz tür ...
ön damaksıllaşma :
Bakınız: incelme
ön ek :
Bazı yabancı dillerde, genellikle kelime türetmede veya çekim esn ...
ön ses :
Kelime başında bulunan ses: açılış, bitiş, durmak, güz, taş, uzak ...
ön ses düşmesi :
Boğumlanma koşulları, tekrarlı kullanımlar (reduplikeler) gibi çe ...
ön ses türemesi :
Seslerin özelliklerine veya birbirleri ile birleşme koşullarına b ...
ön ses ünsüzleri :
Bir dilin ses sistemindeki kelime başında bulunan ünsüzler. Türkç ...
ön seste ünlü türemesi :
Türkçede r, l, n gibi ünsüzler ile kelime başlamadığı ve ön seste ...
ön seste ünsüz türemesi :
Ünlü ile başlayan bazı kelimelerin ön hecelerindeki vurgusuz veya ...
ön ünlü :
Bakınız: ince ünlü
öncelik fiileri :
Bakınız: Karmaşık Fiiller
özel ad :
Tek bir kişiyi, belli bir varlığı veya topluluğu gösteren ad. Kiş ...
özel dil :
Bir toplumda, bireyin içinde bulunduğu sınıfa, yaşa, özellikle me ...
özel isim :
Bakınız: özel ad
özne :
Yüklemin gösterdiği kılış ile doğrudan ilgili olan kişi ya da şey ...
özne açıklayıcı :
Bakınız: Açıklayıcı Özne
özne yüklem uygunluğu :
Cümlede özne ile yüklemin sayıca uyuşması: Siz vak'aları bir saat ...
Pasif :
Bakınız: Edilgen
pasif fiil :
Bakınız: edilgen fiil
pasiflik eki :
Edilgenlik eki.
patlayıcı gırtlak ünsüzü :
Boğumlanma noktası gırtlak olan tonlu patlayıcı g ünsüzü. Ağızlar ...
patlayıcı ünsüz :
Ağız kanalının kapanması ve ciğerlerden gelen havanın patlama biç ...
pekiştirilmiş kelime :
Türkçede ad, sıfat ve zarf soylu sözlerin açık veya kapalı ilk he ...
pekiştirilmiş özne :
Dönüşlülük zamirleriyle pekiştirilmiş özne: Babur'un kendi hem ya ...
pekiştirme :
Kök kelimenin belirttiği özelliği çeşitli yollarla yoğunlaştırma, ...
pekiştirme edatı :
dahi, dA ki, bile gibi kelimelerin, kelime gruplarının, cümleleri ...
pekiştirme eki :
Ad veya ad soyundan bir kelimeye gelerek anlamını güçlendiren ek ...