eng

Gramer Terimleri Sözlüğü (6)

A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z
6. Sayfa
hâl ekleri :
Bakınız: durum gösterme ekleri
hâl zarfı :
Bakınız: tarz zarfı
halk dili :
Bir dilin ses, şekil ve anlam bakımından, ağızlardan da etkilener ...
halk etimolojisi :
Bakınız: halk köken bilimi
halk köken bilimi :
(halk etimolojisi) Bir dil için anlamı bilinmeyen veya unutulmuş ...
halka kıkırdak :
Gırtlağın, kıkırdaktan oluşan ve yüzük kaşına benzeyen tarafı ark ...
hançere :
Bakınız: gırtlak
hareket ismi :
Bakınız: kılış adı
harf :
Bir dilin alfabesini oluşturan ve tek başına veya başka ögelerle ...
harf çevrimi :
Herhangi bir alfabeyle yazılmış olan bir metindeki harfleri, beli ...
has isim :
Bakınız: özel ad
hayvan dili :
Aynı türden hayvanların iç güdülerine dayanarak gerçekleştirdikle ...
hazırlık aşaması :
Bir sesin boğumlanması sırasında, konuşma organlarının gerilerek ...
hece :
Bir nefes hamlesi içinde çıkan, tek bir ses veya ses grubundan ol ...
hece denkleşmesi :
Uzun ünlü taşıyan bir hecenin kısa ünlüsü olan iki heceye ayrılar ...
hece doruğu :
Hecenin duyulma gücünün en yüksek olduğu nokta. Hece doruğunu, du ...
hece düşmesi :
Bakınız: hece yutulması
hece eksilmesi :
Bakınız: hece yutulması
hece işareti :
Ses bakımından değeri hece olan işaret: v=ev, q=aq, l=al vb.
hece kaynaşması :
Bir kelimede yanyana bulunan iki veya daha çok hecedeki seslerin ...
hece sınırı :
Birden fazla heceden oluşan bir kelimenin telâffuzunda, ciğerlerd ...
hece yazısı :
Bir dildeki kelimelerin her sesini değil her hecesini ayrı bir iş ...
hece yutulması :
Bir kelimede ses bakımından birbirine benzer veya eşit seslerden ...
heceleme :
Kelimeyi hecelere ayırma: baş-la-ya-bi-lir-mi-yim?, ge-le-cek-ler ...
hemze :
Ciğerlerden gelen havanın gırtlağa çarpması ve ses tellerindeki a ...
hışırtılı ünsüz :
Çıkış yerleri diş eti ve diş eti-damak arası olan s, z, ş, j gibi ...
hiatus :
Bakınız: ünlü çatışması
hikâye :
Bakınız: hikâye birleşik kipi
hikâye birleşik kipi :
Fiil kipinin gösterdiği oluş ve kılışın geçmiş zamanda gerçekleşt ...
hüküm :
Bakınız: yargı
ıslıklı ünsüz :
Dilin ön bölümüyle iki sıra diş arasında oluşan tınlama boşluğund ...
ibriksi kıkırdaklar :
Gırtlağın, küçük iki kıkırdaktan oluşan, yukarıdan halka kıkırdağ ...
iç büküm :
Türkçe dışındaki bazı dillerde, kelimenin içerisinde meydana gele ...
iç cümle :
İç içe girmiş bir anlatımda, tümleç görevi yüklenen ve anlamca te ...
iç ek :
Kelime kök veya gövdesi içine eklenen ek. Türkçede iç ek yoktur. ...
iç içe birleşik cümle :
Çekimli durumdaki bir cümlenin temel cümle içinde, o cümlenin bir ...
iç kafiye :
Beni candan usandırdı, cefâdan yâr usanmaz mı? || Felekler yandı ...
iç ses :
Bir kelimenin ön ve son sesleri dışında kalan ve o kelimenin için ...
iç ses düşmesi :
Kelime içinde aynı hecede bulunan iki ünsüzden birinin söyleyişi ...
iç ses türemesi :
Çeşitli nedenlere bağlı olarak kelime içinde ses türemesi olayı: ...
iç seste ünlü türemesi :
Türkçenin hece yapısına aykırı olan yabancı kelimelerde söyleyişi ...
iç seste ünsüz türemesi :
Çeşitli nedenlerle kelime içinde bir ünsüz türemesi olayı: Ar. fe ...
içe dönük ünlemler :
İnsanın iç dünyasındaki türlü duygu ve heyecanları dışarı vuran ü ...
iğretileme :
Bakınız: deyim aktarımı
ikileme :
Aralarında belli bir ses düzeni bulunan, biçim ve anlamca birbiri ...
ikilemeli tamlama :
İkilemeli sözlerden kurulu tamlama türü: güzeller güzeli, tatlıla ...
ikili çatı :
Bir fiil çatısının hem dönüşlü hem de edilgen olarak kullanılması ...
ikili kelimeler :
Aynı kökten geldikleri ve aynı anlamı verdikleri hâlde, ses yapıl ...
ikili kök :
Hem ad hem de fiil kökü olarak kullanılan kök: acı / acı-, ağrı / ...
ikili şekil :
Bakınız: ses nöbetleşmesi
ikilik :
Bazı dillerde adların, zamirlerin teklik-çokluk açısından iki var ...
ikinci çokluk şahıs :
Zamirlerde ve çekimli fiillerde belirtilen "dinleyenler" siz zami ...
ikinci şahıs :
Zamirlerde ve çekimli fiillerde belirtilen "dinleyen" veya "dinle ...
ikinci teklik şahıs :
Zamirlerde ve çekimli fiillerde belirtilen "dinleyen" sen zamiri ...
ikincil uzunluk :
Bir kelimenin ilk veya daha sonraki hecelerinde ses değişmeleri v ...
ikincil vurgu :
Bir kelimenin asıl vurgusu dışında kalan ve cümle içindeki kullan ...
ikiz kelime :
Aynı veya yakın anlamdaki iki kelimenin oluşturduğu kelime grubu ...
ikiz ünlü :
Aynı nefes baskısı altında boğumlanan ve tek bir ünlü değerinde o ...
ikiz ünsüz :
Aynı hece içinde bulunan ve ses değeri bakımından tek bir ünsüz d ...
ikizleşme :
İç seste iki ünlü arasında bulunan bazı ünsüzlerin boğumlanmaları ...
iktidar fiili :
Bakınız: yeterlik fiili
ilerleyici benzeşme :
Kelime içinde yanyana bulunan ünsüzlerden öncekinin kendinden son ...
iletişim :
Bir bilginin, bir haberin, bir niyetin, bir konuşmanın ilkel veya ...
ilgi durumu :
Tamlamalarda bir adın bir başka adla ilgili olma durumu. Bu durum ...
ilgi eki :
Eklendiği ad ile başka bir ad arasında, asıl görevi itibarıyla il ...
ilgi grubu :
İlgi eki almış bir ad ya da ad soylu kelimenin ek almamış başka b ...
ilgi hâli :
Bakınız: ilgi durumu
ilgi hâli eki :
Bakınız: ilgi eki
ilgi zamiri :
Bakınız: bağlama zamiri
ilgileme cümlesi :
İlgi zamirleriyle (ki) kurulan birleşik cümle türü: Vatan muhabbe ...
ilgileme zamiri :
Bakınız: bağlama zamiri
ilim dili :
Bakınız: bilim dili
imlâ :
Bir dilin söz varlığını o dilde yürürlükte olan ses, şekil, köken ...
ince fark :
Kelimeler arasındaki küçük anlam farkı, nüans.
ince sıra :
Yalın veya eklerle genişletilmiş Türkçe kelimelerin, ünlüleri bak ...
ince ünlü :
Dilin ileriye sürülmüş durumunda ve ağız boşluğunun ön tarafında ...
incelme :
Çeşitli nedenlerle bir kelimedeki kalın sıradan ünlü veya ünsüzle ...
inceltme işareti :
Arapça ve Farsça kelimelerde g, k, l Batı kaynaklı kelimelerde l ...
İsim :
Bakınız: ad
isim cümlesi :
Bakınız: ad cümlesi
isim çekimi :
Bakınız: ad çekimi
isim fiili :
Bakınız: ek-fiil
isim gövdesi :
Bakınız: ad tabanı
isim hâlleri :
Bakınız: Durum Ve Durum Ekleri
isim işletme eki :
Bakınız: ad çekimi ekleri
isim kökü :
Bakınız: ad kökü
isim soylu kelime :
Bakınız: ad soylu kelime
isim tamlaması :
Bakınız: ad tamlaması
isimden türeme ad :
Bakınız: addan türeme ad
isimden türeme fiil :
Bakınız: addan türeme fiil
isim-fiil :
Bakınız: ad-fiil
isnat grubu :
Genç köylü kızı eli kınalı, yüreği yaralı (olarak, zarf) şehit ka ...
istek cümlesi :
Yüklemi istek kipi olan cümle türü: Kendi yalanımla bile bile ned ...
istek kipi :
Fiile istek, niyet kavramları veren tasarlama kipi yapılan işin i ...
istek kipinin hikâyesi :
"-a ve -sa" ekleriyle karşılanan ve gerçekleşmesi "istek" biçimin ...
istek kipinin rivayeti :
İstek biçiminde tasarlanan bir oluş ve kılışın, duyuma dayanılara ...
isteme kipleri :
Bakınız: tasarlama kipleri
işaret :
İnsanlar arasında anlaşmayı görüşmeyi sağlayan bütün semboller.
işaret bilimi :
Anlaşmayı sağlayan, karşılıklı iletişimi kuran, işaretlerin nitel ...
işaret dili :
El işaretlerinden, mendil, bayrak, renk, koku, çiçek vb. araçlard ...