eng

Coğrafya Terimleri Sözlüğü (10)

A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z
10. Sayfa
tırtıllı kıyı :
Birçok irili ufaklı koyları, burunları, adacıkları bulunan, buzul ...
tipi :
İnce bulgur tanesi biçiminde, yolları ve geçitleri kapayabilen ye ...
toplama bölgesi :
Bir selin ya da kol akarsuyun en üst bölümünde, yağmur sularının ...
toplu yerleşme :
Kırsal yerleşmede, köyün biçimi ne olursa olsun, yapıların bir ar ...
toprağı iyileştirme :
İşe yaramayan ya da verimsiz toprakların, verimli duruma getirilm ...
toprak :
Başka yerlerden taşınıp biriktirilen ya da yerli kayaların fiziks ...
toprak akması :
Daha çok eksenucu bölgesinde görülen, dipteki donmuş toprakların ...
toprak aşınması :
Toprağın, özellikle eğimli yamaçlarda, rüzgâr, sel ve selinti sul ...
toprak kayması :
Aklanlarda, yamaçlarda, yağmur ve kar erimelerinden sonra gevşekl ...
toprak türleri :
Oluşum koşullarına, fiziksel ve kimyasal özelliklerine göre ayrım ...
toprakbilim :
Toprağı inceleyen, oluşum koşullarını, özelliklerini ve türlerini ...
tortu :
Deniz sularının ve içsuların diplerinde, kapalı çukurlarda ya da ...
tortul kayaçlar :
Çeşitli kökenden tortuların katmanlar durumunda sıkışıp katılaşma ...
tortulaşma :
Dışgöçlerle aşınıp taşınan, iri çakıllardan en ince kum ve çamurl ...
toz fırtınası :
Kurak, yarı kurak ve bu nedenle sürekli bitkisel örtüden yoksun b ...
tozla :
Rüzgârların kurak bölgelerden az çok yağışlı bölgelere taşıyıp, y ...
tundura :
Eksenucu bölgelerinde görülen, kışın toprakları donan, ancak yazı ...
Turbalık :
Orta kuşağın serin ve nemli, akıntısı az, suya doymuş düz yöreler ...
turfandacılık :
İklim koşulları elverişli yörelerde, alışılmış aylardan önce ya d ...
tutsak su örtüsü :
Bakınız: basınçlı su düzeni
tutulum çemberi :
Güneşin gökyuvarı üzerinde yıllık devinimini yapar gibi göründüğü ...
tutulum düzlemi :
Tutulum çemberinin oluşturduğu ve eşlek düzlemiyle aralarında 23° ...
tuzla :
Deniz, tuzlu göl ya da tuzlu kaynaklarda tuz elde edilen yerler.
tuzlu göl :
Kurak ve sıcak bölgelerde, tuzlu kaynaklarla beslenen, dışa akışı ...
tuzlu su kaynağı :
Genellikle kireçtaşı ve alçı taşı gibi kayaçların yaygın olduğu y ...
Tuzluluk :
Bir litre suda bulunan erimiş özdeklerin gram olarak belirlenmesi ...
tüf :
Yanardağ küllerinin yine yanardağsal kimi kırıntılarla birlikte ç ...
Tüketim :
Üretimle elde edilen, mal ve nesnelerin, toplumda, satın alma güc ...
tüketim malları :
Başta yiyecekler olmak üzere, insanın günlük yaşamında gerekseme ...
tünel :
Şose, demiryolu gibi ulaşım yollarına geçit sağlamak amacıyla, ço ...
tünemiş tekne :
Yakınındaki bir kemerin aşınma ile daha çok alçalması sonunda ayn ...
tüybulut :
İnce buz kırılcalarından oluşma, saydam ve çok yüksek bulut bunun ...
u koyak :
Dördüncü zaman buzullaşmasına uğramış eski bir akarsu koyağının, ...
uç buzul taşı :
Bakınız: alın buzul taşı seti
uç tekne :
Alın buzultaşı setlerinin iç yanında yer alan çukurluk.
ufalanma :
Bakınız: mekanik parçalanma
ulaştırma coğrafyası :
İç ve uluslararası tecimde, her türlü tüketim ve üretim mallarını ...
ulusal park :
Halkın eğitimi, eğlencesi doğanın daha özenle korunması amaçlarıy ...
uluslararası ırmaklar :
Çığırı boyunca birçok ülkenin topraklarından geçen ırmaklara veri ...
uydu :
Yörüngesel devinimini bağlı olduğu gezegen çevresinde yapan ve on ...
uydu devlet :
Bağımsız olmakla birlikte, izlediği siyasa ve ekonomisinde, başka ...
uydu kent :
Yönetsel, ekonomik etkinlikleriyle yakınındaki daha büyük bir ken ...
uygulamalı coğrafya :
Üretim, ulaştırma, yerleşime vb. güncel sorunların açıklığa kavuş ...
uyumlu akarsu :
Eğimli bir yüzeyde, katmanların dalış yönüne uygun olarak akan su ...
uyumlu yapı :
Tortul katmanların, yaşça eskisi en altta olmak üzere birbirleri ...
uyumsuz yapı :
Birbiri üzerine oturmuş tortul katmanlar arasında yaşa ve eğime g ...
Ülke :
Bir devletin egemenliği altında bulunan bağımsız, uluslararası an ...
ülke yüzölçümü :
Bir ülkenin km2 ya da mil2 birimiyle belirlenen alan genişliği.
ülkeler coğrafyası :
Coğrafyanın, ülkeleri, ülkelerin bir bölge ya da yöresini ve kimi ...
üniversite kenti :
Üniversitelerin günümüzde artık çok yaygın kuruluşlar olmalarına ...
Üretim :
İnsanın topraktan, doğanın her türlü kaynak ve güçlerinden kendin ...
üstalize :
Her iki yarımyuvarda eşleksel alçak basınç alanından dönenceler y ...
üsthavayuvarı :
Althavayuvarının üstünde, yaklaşık 12-40 km arasında kalan havayu ...
verdi :
Bakınız: akım
verim :
Uluslararası birimle "hektar başına kental" olarak tarladan elde ...
yabancı işçi :
Yabancı bir ülkede geçici olarak çalışan ve görevlendirildikleri ...
yabancı nüfus :
Bakınız: göçmen nüfus
yağ bitkileri :
Meyve ya da tohumlarından insanların beslenmesinde ya da kimi işl ...
yağış :
Havadaki su buğusunun yoğunlaşma sonunda sıvı ya da katı durumda ...
yağış düzeni :
Yıllık ortalama yağış tutarının aylara ya da mevsimlere dağılışı.
yağışölçer :
Yağış niceliğini ölçmede kullanılan araç.
yağmur :
İklim olayının en önemli etkenlerinden biri havayuvarındaki su bu ...
yağmurla beslenen akarsu :
İklim koşulları ve mevsimlere bağlı olarak, beslenmesinde yağmur ...
yağmurölçer :
Bakınız: yağışölçer
yahudi dinî :
İ.Ö. XV. yüzyılda yaşadığı sanılan Musa Peygamber tarafından düze ...
yalı boyu :
Gelgitin güçlü olduğu yerlerde, bu olayın etkisi altında kalan kı ...
yalı oluğu :
Kumsallarda, kıyı ovalarında su birikintilerini birbirine bağlaya ...
yalı yar :
Yüksek kıyılarda dalga aşındırmasıyla oluşan ve aşınma sürdükçe k ...
yalı yar kertiği :
Yüksek bir kıyının dip kesiminde dalga aşındırmasıyla oluşan ve y ...
yan harita :
Coğrafya haritaları ve atlaslarına, ayrıntıları belirlemek amacıy ...
yan koni :
Bir yanardağ ana konisi üzerinde ikincil bacalardan çıkan lavları ...
yan set :
Bakınız: yatak seti
yana aşındırma :
Akarsuların içinde yer aldığı koyağı, yamaçlardaki selinti suları ...
yanardağ :
Yeryuvarının, derinliklerinde bulunan ve "magma" adı verilen kızg ...
yanardağ ağzı :
Yanardağ konisinin üstünde ya da yanlarında, bacanın son bulduğu ...
yanardağ ağzı gölü :
Kimi sönmüş yanardağların ağızları içinde oluşan çember biçimli g ...
yanardağ bacası :
Yerkabuğunun derinliklerinde, gaz ve magmadan oluşan kızgın özdek ...
yanardağ depremi :
Yanardağların püskürmeleri sırasında duyulan, etki alanı öteki de ...
yanardağ konisi :
Yanardağ bacasından yeryüzüne taşan lav ve öteki kızgın özdekleri ...
yanardağ külü :
Yanardağların "kızgın bulut" püskürmeleri sırasında göğe fırlatıl ...
yanardağ patlaması :
Bir yanardağın birden, çok yeğin ve çok yıkıcı biçimde etkinliğe ...
yanardağ püskürmesi :
Yerin iç kesiminden gelen katı, sıvı ve gaz durumdaki kızgın özde ...
Yapı :
Kayaçların ve onların oluşturdukları katmanlarında yerkabuğu için ...
yapı biçimleri :
Bakınız: yapısal biçimler
yapım işleyimi :
Yarı işlenmiş özdekleri doğrudan doğruya kullanılır ve tüketilir ...
yapısal biçimler :
İçgüçlerin yarattığı, dışgüçlerle henüz bozulmamış yer biçimleri.
yapısal yüz :
Dışgüçlerle aşınıp bozulmamış, sert bir katmanın yüzünde oluşan a ...
yapma sınır :
Akarsu, deniz, göl, sıradağ gibi doğal bir engele dayanamayıp ins ...
yapraklarını döken ağaçlar :
Kuraklık ya da soğuk gibi mevsimlik iklim değişmelerine uyan ve b ...
yapraklarını dökmeyen ağaçlar :
Yıl boyunca nemli ve sıcak, iklim ayrımı olmayan eşleksel bölgele ...
yarı göçebe :
Bakınız: yaylacılık
yarı işlenmiş ürün :
Bakınız: işleyim , yapım işleyimi , temel işleyim
yarıcılık :
Toprağı işleyenin, elde ettiği üründen, mal iyesine sözleşmeye gö ...
yarımada :
Ana kara ile bağlantı kurduğu kıstak yöresi dışında, üç yanından ...
yarımyuvar :
Yeryuvarının eşlek ya da bir öğlen çemberiyle bölündüğü iki eşit ...
yarıntı :
Sel sularının ya da yüzeyi kaplarcasına akan selinti sularının ol ...
yarıyıllık rüzgârlar :
Bakınız: mevsim rüzgarları , çevrimsel rüzgârlar
Yaş :
Kişinin doğumundan beri geçen tam yıl süre.
yaş piramidi :
Belli bir zamanda, bir ülke, bir kent nüfusunun ya da aynı işle u ...
yaşam biçimleri :
En özgün örnekleri ilkel ya da geri kalmış toplumlarda görülen av ...