eng

Gramer Terimleri Sözlüğü

A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z
1. Sayfa
abartma :
Söz biliminde bir duyguyu, bir düşünceyi veya bir olayı aşırı der ...
açık eğreltileme :
Bakınız: deyim aktarımı
açık hece :
Bir ünlü ile biten veya bir tek ünlüden oluşan ve ünlüsü kısa ola ...
açık ünlü :
Bakınız: geniş ünlü
açıklama cümlesi :
Ana cümlede anlatılmak istenen duygu ve düşünceyi daha çok açıkla ...
açıklayacı özne :
Bir cümlede özneden sonra gelerek onu daha belirgin duruma getirm ...
açıklayıcı :
Kendisinden önce gelen kelime veya kelime gruplarını daha açık if ...
açıklayıcı dolaylı tümleç :
Bir cümlede asıl tümleçten sonra gelerek onu açıklayan ve aynı ad ...
açıklayıcı nesne :
Bir cümlede asıl nesneden sonra gelerek onu daha belirgin duruma ...
açıklayıcı zarf tümleci :
Bir cümlede zarf tümlecinden sonra gelerek onu daha belirgin duru ...
açıklık derecesi :
1. Ünlülerin boğumlanmaları sırasında ağız yolunun ve çene açısın ...
Ad :
1. Canlı ve cansız varlıklara, çeşitli somut ve soyut kavramlara ...
ad bilimi :
1. Özel adlar üzerinde duran ve özel adları, köken bilgisi (etymo ...
ad cümlesi :
Yüklemi çekimli bir fiil değil ad veya ad soylu bir kelime olan v ...
ad çekimi :
Cümlenin çeşitli ögeleri arasında geçici anlam ilişkileri kurmak ...
ad çekimi ekleri :
Adların birbirleri veya fiillerle olan geçici ilişkilerini belirl ...
ad fiili :
Bakınız: ek-fiil
ad gövdesi :
Bakınız: ad tabanı
ad kökü :
Somut veya soyut varlıkları veya onların vasıf, durum ve ilişkile ...
ad soylu kelime :
Bir oluş veya kılışı bildiren fiiller dışında kalan ad, sıfat, za ...
ad tabanı :
Ad veya fiil kök ve gövdelerinden yapım ekleri ile türetilen ad: ...
ad tamlaması :
İyelik bağlantısı ile birbirine bağlanmış iki veya daha çok addan ...
addan ad türeten ek :
Adlara ve ad soylu kök ve gövdelere gelerek anlamca eskisinden fa ...
addan fiil türeten ek :
Adlara ve ad soylu kök ve gövdelere gelerek anlamca eskisinden fa ...
addan türeme ad :
Ad kök veya gövdelerinden, addan ad yapma ekleriyle türetilen ad: ...
addan türeme fiil :
Ad kök veya gövdelerinden, addan fiil yapma ekleriyle türetilen f ...
ad-fiil :
Fiilin kök ve gövdelerine getirilen belirli eklerle fiilin bir ad ...
ad-fiil grubu :
"-mak, -ma", "-ış/-uş" ekleriyle kurulmuş ve grup sonunda yüklem ...
adlandırma :
Somut veya soyut varlıklara ve nesnelere ad verme: Bekir, Hatice, ...
ağız atlası :
Bir dilin veya bir lehçenin ağızlarındaki ses bilgisi, şekil bilg ...
ağız sesi :
Boğumlanma yeri ağız olan ve ciğerlerden gelen havanın geniz yolu ...
ağız ünlüsü :
Boğumlanma yeri ağız olan ve burun yolu kapalı iken çıkarılan ünl ...
ağız ünsüzü :
Boğumlanma yeri ağız olan ve ciğerlerden gelen havanın geniz yolu ...
ağızsıl :
Bakınız: ağız sesi
ağızsıllaşma :
Geniz seslerinin ağız seslerine dönüşmesi olayı. Boğumlanma özell ...
ahenk durağı :
Anlatımı etkili kılmak için söz içindeki kelime ve kelime gruplar ...
ahenk öbeği :
Söz içinde anlamın gerekli kıldığı biçimde kısa ahenk durakları i ...
ahenk vurgusu :
Ahenk durağı ile birbirinden ayrılmış kelime öbeklerinde, çok kez ...
aitlik eki :
Adlardan zamir ve sıfat olarak kullanılan adlar yapan, içinde bul ...
akıcı ünsüz :
Dudakların birbirine, dişlerin alt dudağa, dil ucunun dişlere vey ...
akıcılaşma :
b, g, k gibi patlayıcı ünsüzlerden biri ile h gırtlak ünsüzünün r ...
akraba diller :
Aynı ana dilden gelen, aralarında yapı ve söz varlığı bakımından ...
akrabalık adları :
Bir toplumda aynı soydan geldiği kabul edilen veya birbirlerini s ...
akustik :
1. Fizikte ses ile ilgili bölüm, 2. Sesin titreşim sıklığı, süre ...
akustik ses bilgisi :
Bakınız: söyleyiş ses bilgisi, ses bilgisi
akustik ses bilimi :
Bakınız: söyleyiş ses bilimi
alçalan ikiz ünlü :
İkinci ögesi birinciye göre daha dar ve süreksiz olan ikiz ünlü t ...
alçalan ton :
Söze anlam incelikleri katmak üzere, bir cümlenin titreşim bakımı ...
alfabe :
Bir dilin seslerini yazıya geçirmek için kullanılan işaretlerin t ...
alfabe dışı :
Bir ulusun kabul ettiği alfabede bulunmayan harf alfabede karşılı ...
alfabe yazısı :
Bir dildeki kelimelerin seslerini, o dilde kullanılan ve her biri ...
Alıntı :
Bir dile çeşitli etkiler, özellikle kültür etkileri dolayısıyla y ...
alıntı ek :
Bir dile başka bir dilden girmiş, benimsenmiş ve o dilin kelimele ...
alıntı kelime :
Bir dile başka bir dilden girmiş ve o dilde benimsenmiş olan keli ...
alışkanlık fiilleri :
Fiil kök ve gövdelerine geniş zaman sıfat-fiili ve ol- yardımcı f ...
alışkanlık sıfatı :
Adlardan +Cl, fiillerden -GAn ekleri ile kurularak bir kimsenin b ...
alt çene :
Ağzın alt kısmını oluşturan ve konuşma sırasında ağzın rahatlıkla ...
alt dudak :
Bakınız: dudak
alternans :
Bakınız: ikili şekil
alternatifli cümle :
Bakınız: seçenekli cümle
ana cümle :
Bakınız: temel cümle
ana dil :
Bugün ses yapısı, şekil yapısı ve anlam bakımından birbirinden az ...
ana dili :
İnsanın doğup büyüdüğü aile ve soyca bağlı bulunduğu toplum çevre ...
ana zamanlar :
Bir dilin başlıca zamanları. Türkçede geçmiş, şimdiki ve gelecek ...
Anlam :
Kelimenin tek başına veya söz içindeki öteki ögeler ile bağlantıl ...
anlam alanı :
Zihinde aynı veya birbirine yakın kavramlar oluşturan kelimelerin ...
anlam bayağılaşması :
Bakınız: anlam kötüleşmesi
anlam bilimci :
Anlam bilimi üzerinde çalışan kimse.
anlam bilimi :
Dildeki birimleri anlam bakımından ele alıp inceleyen dil bilimi ...
anlam birimi :
Bir dilin anlam taşıyan en küçük birimi: ev+in kapı+sı, diş+çi+li ...
anlam çokluğu :
Bakınız: çok anlamlılık
anlam çözümlemesi :
Anlamlı birimlerin taşıdıkları ve yüklendikleri anlam incelikleri ...
anlam daralması :
Kelimenin kavram ve anlam kapsamı bakımından bir daralmaya uğraya ...
anlam değişmesi :
Bir kelimenin gösterdiği anlamdan az veya çok uzaklaşarak yeni bi ...
anlam ekseni :
Anlam bakımından birbiriyle ilişkili bulunan kelimelerde, bu iliş ...
anlam genişlemesi :
Anlam kapsamı dar olan bir kelimenin zamanla ilgili bulunduğu kav ...
anlam iyileşmesi :
Kötü anlamlı bir kelimenin zamanla iyi bir anlam kazınması olayı: ...
anlam kayması :
Somut veya soyut nitelikteki kelimelerin benzetme yolu ile kullan ...
anlam kötüleşmesi :
İyi anlamlı bir kelimenin zamanla kötü veya kötüya doğru giden bi ...
anlam olayları :
Kelimelerin bağlı bulundukları kavramların ve gösterdikleri anlam ...
anlam tonlaması :
Genel olarak kelimenin anlamı ile ilgili olan cümle tonları: Hava ...
anlam vurgusu :
Cümle içinde anlam bakımından ağırlık verilmek istenen kelime üze ...
anlam yükü :
Türetme veya birleştirme yolu ile kurulan bir kelimede, o kelimey ...
anlamdaş :
Bakınız: Eş Anlamlı (Kelime)
anlatım bilimi :
Dilde anlatım ile düşünce arasındaki bağlantı ilişkilerini ele al ...
ara cümle :
Bir cümlede açıklama, istek vb. amaçlarla, cümle yapısında herhan ...
ara zamanlar :
Çekimli fiillerde iki ana zaman arasında kalan ve gösterdiği ana ...
aracı dil :
Bir kelimenin bir dilden başka bir dile geçisinde aracılık görevi ...
argo :
1. Farklı bir anlaşma biçimi sağlamak üzere aynı meslek veya topl ...
art avurt ünsüzü :
Dil ucunun dişlere dokunması, dil sırtının geriye doru yatıp büyü ...
art damak :
Ağız boşluğunun üst kısmını çevreleyen kubbemsi yapıdaki damağın ...
art damak ünsüzü :
Kalın ünlüler ile hece oluştururken dil sırtının geriye yumuşak d ...
art damaklılaşma :
Bakınız: kalınlaşma
art damaksıllaşma :
Bakınız: kalınlaşma
art ünlü :
Bakınız: kalın ünlü
art zamanlı anlam bilimi :
Anlam biliminin bir dildeki çeşitli anlam olaylarını geçmişteki d ...
art zamanlı dil bilimi :
Dilin anlamla ilgili olaylarını tarihî değişme ve gelişme süreci ...
art zamanlı ses bilgisi :
Bir dilin seslerini ve o dildeki ses olaylarını tarihî gelişme sü ...
art zamanlı yöntem :
Herhangi bir dil olayı ve bir kelime içindeki ses değişmelerini t ...
artıklık derecesi :
Bakınız: karşılaştırma derecesi