eng

Budunbilim Terimleri Sözlüğü

A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z
1. Sayfa
açıklayıcı efsaneler :
Evrenin, tanrıların, insanların, hayvanların, bitkilerin oluşumun ...
Ad :
İnsanın toplumsal ve bireysel kişiliğinin yanı sıra büyüsel ve gi ...
adak :
Sayrılıktan sağalma, çocuk sahibi olma, evlenme, zor bir durumdan ...
âdet :
Bakınız: alışkı
ağaca tapınma :
Ruhların, cinlerin, doğmamış çocukların ağaçlarda eğleştikleri ta ...
ağaç yaslama :
Ağaçların gövdelerindeki halkalardan giderek yaşlarını saptama yö ...
aile :
Erkeğin ve kadının çocuklarıyla oluşturdukları, iş bölümüne dayal ...
ak büyü :
Sayrılık, yaralama, ölüm, kaza vb. doğal yıkımları önlemeyi amaçl ...
akraba evliliği :
Türlü evlilik bağlarıyla akraba olan kimselerin, özellikle yeğenl ...
akraba yamyamlığı :
Bir kişide var olduğuna inanılan birtakım gizemsel yetenek ve güç ...
alan araştırması :
Soru kâğıtları, karşılıklı görüşme, kılavuz kullanma gibi araştır ...
albanizm :
Bakınız: çaparcılık
alışkı :
Bir toplumun yapmaya ve uymaya alışageldiği ve toplum tarafından ...
alkım :
İlkel efsanelerde, halk inanışlarında ve masallarda türlü durumla ...
altkültür :
Bir toplumun kültürel yapısına yeterince uyum sağlayamayan kültür ...
amerind :
Amerika kıtasıyle bu kıtaya bağlı adalarda yaşayan yerlilerin top ...
amitalokal :
Bakınız: halayerli
ana türesi :
Soy çizgisinin, kalıtın, babalık görevinin ana soyuna göre hesapl ...
anaerki :
Yetkenin, akrabalığın, evliliğin kadın (ana) soy çizgisine göre s ...
anaerkil aile :
Yetkenin anada toplandığı aile.
anayanlı :
Kalıt ilişkilerinde, akrabalık kuruluşlarında, çiftlerin evlendik ...
anayerli :
Evlendikten sonra, kadının ailesinin bulunduğu yere yerleşen (ail ...
anıttaş :
Ataların ve toplum içinde önemli yeri olan kimselerin adlarına ve ...
animalizm :
Bakınız: hayvan kutsama
animatizm :
Bakınız: canlandırmacılık
anne-çocuk yontusu :
En çok Afrika yerli sanatında görülen ve çocuğu anne kucağında ya ...
antropoloji :
Bakınız: insanbilim
antropomorfizm :
Bakınız: insanbiçimcilik
aplikasyon :
Bakınız: yama işleme
ariki yontusu :
Paskalya adasında bulunan, boyları yediyle yirmi metre arasında d ...
ata yontusu :
Ataların anılarını canlı tutmak amacıyla yapılan, atalara ve ölül ...
ataerkil aile :
Yetkenin ve erkin babada toplandığı büyük aile.
av büyüsü :
Av öncesi birtakım kuralları, kaçınmaları gerektiren ve avlanacak ...
avcı ve toplayıcılar :
Geçimlerini avcılık ve toplayıcılıktan sağlayan topluluklar, a. b ...
avcılık :
Genellikle toplayıcılıkla birlikte yapılan, ama toplayıcılıktan d ...
avunkulat :
Bakınız: dayıerki
avunkulokal :
Bakınız: dayıyerli
baba türesi :
Soy çizgisinin, kalıtın, babalık görevinin baba soyuna göre hesap ...
babaerki :
Yetkenin, akrabalığın, evliliğin erkek (baba) soyu çizgisine göre ...
babaerkil aile :
Yetkenin babada toplandığı aile.
babayanlı :
Kalıt ilişkilerinde, akrabalık kuruluşlarında, çiftlerin evlendik ...
babayerli :
Evlendikten sonra, erkeğin ailesinin bulunduğu yere yerleşen (ail ...
bacı kardeş evliliği :
Soylu olduğuna inanılan prens ya da kral kanının arılığını koruma ...
bağdaşık toplum :
Aynı tipte olan, aynı gelenekten, aynı kökten gelen ve aralarında ...
bağlama büyüsü :
Kişinin asıl davranışlarını kısıtlamayı, eylemlerini yok etmeyi, ...
bakşı :
Kazak ve Kırgızlarda samanlara verilen ad. a. bk. kam, şamancılık ...
baldızla evlenme :
Erkeğin, karısı sağken ya da öldükten sonra, karısının kız kardeş ...
balsa :
Güney Amerika'nın yüksek yerlerinde ve kıyılarında yaşayan yerlil ...
bantu alt-ırkı :
Doğu ve Güney Afrika'da görülen Sudan alt-ırkına girenlerden daha ...
barış ağızlığı :
Bayram, tören ve konukluk sırasında başkanların içtiği, barışı ve ...
baş bağlama :
Başı ve alnı, yas, din adamlığı, şeflik belirtisi olarak bez, ört ...
başyüzme :
Utku belirtisi olarak, öldürülen düşmanın başının derisini yüzme.
batik :
Ak kumaş üzerine çizilen bezeğin boyanacak bölümlerinin boş bırak ...
benzetmeli büyü :
Bir olayın, bir insanın, bir hayvanın, bir durumun, bir işlemin v ...
beşik kertmesi :
İki aile arasındaki dostluğu ve sıkı ilişkiyi daha da pekiştirmek ...
betimsel budunbilim :
Türlü halkların özdeksel ve tinsel kültür öğelerini, kurumlarını ...
beyaz ırk :
Büyük çoğunluğu Avrupa'da bulunan açık renk deri, bukleli ya da a ...
biçim ölçütü :
F. Ratzel'in (1844 -1904), birbirlerinden uzak bölgelerde ya da k ...
bireysel totemcilik :
Bir kişiyle bir hayvan ya da bitki arasındaki gizemsel, büyüsel b ...
birlikduygu büyüsü :
Birbirleriyle ilintili olan nesnelerin özdeksel ilinti ve bağlant ...
biyolojik antropoloji :
Bakınız: fiziksel insanbilim
bizon kültürü :
Bir zamanlar göçebe preri yerlilerinin (Kuzey Amerika'da) ekonomi ...
bölgesel hudunbiiım :
Uygar bir halkın, bir ulusun ya da bunların bir bölümünün yaşamın ...
budunbilimci :
İlkel olarak nitelenen budunların kültürlerini araştıran ve incel ...
budunsal birlik :
Aynı dili konuşan ve aynı kültürü taşıyan insan topluluğu.
bütünleşme :
Kültür değerlerinin, budunsal azınlıkların, toplumsal öbeklerin b ...
büyü :
Birtakım doğaüstü güçler, gizemsel sözler, kutsal sayılan nesnele ...
büyük aile :
Büyükbaba ve büyük anne ile evli oğullarının, bunların karılarını ...
cancılık öncesi :
Kimi bilginlere göre, dinin gelişiminde, cancılık tasarımından ön ...
canlandırmacılık :
E. B. Tylor'un (1832-1917), dinin kökenini açıkladığı cancılık ku ...
cins totemciliği :
Bir klanın ya da yerel bir öbeğin erkeklerinin ayrı, kadınlarının ...
cinsel iş bölümü :
Bakınız: iş bölümü
cinsel örgen köreltme :
Cinsel birleşmeyi önlemek için kadın ve erkek cinsel örgenlerini ...
cinsel şenlik :
Ürünü bollaştırma amacıyla düzenlenen törenlerde ve ürün alma sır ...
çaparcılık :
Cilde renk veren madde eksikliği nedeniyle beyaz saçlı, beyaz kaş ...
çapraz yeğen evliliği :
Hala kızıyle dayı oğlunun ya da hala oğluyle dayı kızının birbirl ...
çekirdek aile :
Bakınız: küçük aile
çevre kuramı :
Bir halkın ya da bir toplumun kültürünü etkileyen etmenlerin başı ...
çevrebilim :
Canlıların yaşadıkları çevreyle olan karşılıklı ilişkilerini ince ...
çiftçilik :
Toplayıcılık ve avcılıktan geliştiği sanılan, genellikle hayvancı ...
çobanlık :
Genellikle , çiftçilikle birlikte yapılan, hayvan beslemeye dayan ...
çokeş evlilik :
Bir erkeğin birden çok kadınla ya da bir kadının birden çok erkek ...
çokkarılılık :
Bir erkeğin sadece cinsel etmenle değil, aynı zamanda iş gücünü a ...
çokkocalılık :
Kadın azlığı ve yoksulluk nedeniyle bir kadının iki üç kardeşle s ...
çoktanrıcılık :
Türlü biçimlerde tasarımlanan ve türlü işlevleri olan birden çok ...
çözme büyüsü :
Büyüsel yolla bağlandığına inanılan kimseyi kilitli, kapalı nesne ...
dans :
Kişinin, tinsel durumunu birtakım gövdesel devinimlerle açığa vur ...
dar aile :
Bakınız: küçük aile
Darwincilik :
Türlerin ancak değişmeler sonucu oluştuğunu ileri süren İngiliz b ...
dayıerki :
Ana türesi temeline göre düzenlenmiş çoğu toplumlarda çocuğun bak ...
dayıyerli :
Evlendikten sonra, erkeğin dayısının yanına yerleşen (aile).
Demir :
Sağlamlık, dayanıklılık gibi özelliklerinden dolayı çoğu halk ina ...
Demografi :
Bakınız: nüfusbilgisi
dendrokronoloji :
Bakınız: ağaç yaslama
deri kayık :
Kutup bölgesinde kullanılan, ağaçtan ve balina kemiğinden üzerine ...
devşirmecilik :
Bakınız: toplayıcılık
dışevlilik :
Daha çok totem inancındaki klanlarda görülen ve evlenecek kimseni ...
diakronik yöntem :
Bakınız: tarihsel yöntem
difüzyon :
Bakınız: yayılma
difüzyonizm :
Bakınız: yayılmacılık