eng

Dilbilim Terimleri Sözlüğü (D)

A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z
D Harfi 1. Sayfa
dahl kanunu :
Misyoner Dahi tarafından Bantu dillerinde kaydedilen bir ses kanu ...
dalgalı vurgu :
Yüksekliği aynı hece üzerinde önce çoğalıp sonra azalan vurgu ve ...
damak yelkeni :
Damağın arkada bulunan yumuşak kısmı.
damaksıl abanık :
Bakınız: Ön Damaksıl Abanık
damaksıl açınık :
Bakınız: Açınık
damaksıllaşma :
Boğazdan veya art damaktan çıkan bir sesin ön damakla dilin orta ...
dar açınık :
Bakınız: Açınık
dar hal :
Tek bir görevi olan isim hali.
dar şimdikilik :
Bakınız: Şimdikilik
daraltılı abanık :
Ses borusu sadece daraltılarak çıkarılan abanıklar ki soluğun yet ...
davranma kılınışı :
Bakınız: Kılınış
dayanak açınığı :
Söylemeyi kolaylaştırmak için bir kelimedeki bazı abanık öbekleri ...
değersizleştirici :
Kemleyici kelimesinin anlamdaşı.
değişik adlı :
Bakınız: Ad değişikliği
değişik okunuşlu :
Bazı dillerde aynı harflerle yazıldığı halde çok türlü okunan (ke ...
değişiksiz ton :
Bakınız: Eşit Ton
değişir sıralı diller :
Bakınız: Dil
değişken cinsli :
Bazı dillerde tekili başka, çoğulu başka cinsten olan kelime.
değişken çekimli :
Bakınız: Çekim değişkenliği
değişmez sıralı diller :
Bakınız: Dil
değşilim :
Evrimin karşıtı olup ortalama evrelerden geçmeksizin meydana gele ...
den aşağı hali :
Bazı dillerde bir şeyden "aşağı" fikrini veren isim hali.
den hali :
Dilimizde -den hali şu gibi ilgi konuları meydana getirir: Çıkış ...
deneyli sesbilim :
Bakınız: Sesbilim
deponens :
Latincede edilgenlerin çekimine uyduğu halde anlamca etken olan f ...
derece zarfı :
En, daha, kadar, dek gibi zarflar.
derilme :
Yanyana bulunan açınıkların birleşip tek bir ses halinde çıkması. ...
derleşik aorıst :
Bakınız: Aorist
derli açınık :
Bir derilme sonucu olan açmık. bk. Derilme.
derli çekim :
Yunancada, gövde sonundaki açınıkla takı başındaki açınığın kayna ...
derli şekil :
Derilmiye uğramış şekil.
destekleme açınığı :
Girişim açınığının başka bir adı.
destekli abanık :
Bir hecede yanyana gelen iki abanıktan ikincisi. Alt kelimesindek ...
destekli kelime :
Başa veya sona sığınık kelimelere denir.
deyilik :
Bir söylemi meydana getiren birimlerden her biri. Ben geldim iki ...
deyim :
Belli bir anlama gelmek üzere iki veya ikiden artık kelimeden mey ...
deyimce :
Eski, yabancı veya diyelek malı olduğu için herkes tarafından bil ...
dış akışma :
Bakınız: Akışma
dış nesne :
Bakınız: İç nesne
dış örnekseme :
Bakınız: Örnekseme
dış sandhi :
Bakınız: Sandhi
dış sözdizimi :
Bakınız: Kapalı Sözdizimi
dış yönetik :
Dış nesne anlamdaşı.
dışa patlama :
İçe patlamadan ve kapantıdan sonra ses yolunun birdenbire açılmas ...
dışa patlamalı :
Bakınız: Kapantılı abanık
dışa patlamalı abanık :
Ses borusu kapatılıp hemen bir patlama sesiyle birdenbire açılara ...
dışa verimli seslik :
Bakınız: İçe çekimli seslik
dışındalı :
Bazı dillerde çoğul birinci kişi iki türlü olur Konuşan kimse ken ...
dışındalık hali :
Bazı dillerde bir şeyin "dışında" olanları anlatmak için kullanıl ...
dıştan gelme :
Bakınız: Önüm
digamma :
Eski Yunan alfabesinin altıncı harfi, ki boğazdan çıkarılan v ses ...
Dil :
Bir insan topluluğu içinde kullanılan sözlü dillik yollarının büt ...
dil ailesi :
Aynı kaynak dilden çıkmış dillerin topu.
dil bozuntusu :
Bozuk ve anlaşılmaz dil. Almanca bozuntusu, Arapça bozuntusu.
dil coğrafyası :
Dil olaylarının yayılış alanlarını belirtmeyi konu olarak alan bi ...
dil duygusu :
Bir dili ana dili gibi konuşanların ondaki doğruyu ve güzeli seçm ...
dil hısımlığı :
Aynı kaynaktan çıkan dillerin arasındaki ilgi.
dil kökü abanığı :
Bakınız: Dilardı Abanığı
dil ortası veya dil sırtı abanığı :
Dilin üst ortasının abanmasıyla çıkan abanık.
dil ruhbilimi :
Bir dili meydana getiren varlıklardaki değişikliklerin zihin ve d ...
dil sınıfları :
Dillerin en çok göze çarpan vasıflarına göre ayrıldıklan çözümlü, ...
dil sırtı abanığı :
Bakınız: Dil Ortası Abanığı
dil tacı abanığı :
bk. Dilönü abanığı.Dilin uç kısmının bir yere abanmasıyla çıkan a ...
dil topluluğu :
Aynı dili konuşan topluluk.
dilardı veya dil kökü abanığı :
Dilin ardının veya kök kısmının abanmasıyla çıkan abanık.
dilbilim karşılaştırması :
Türlü diller arasında hısımlık veya başka türlü ilişikleri belirt ...
dilbilim veya dilcilik :
Dili ve hele sözlü dili her bakımdan inceliyen bilim. bk. Karşıla ...
dilek kipi :
Bakınız: Gelişimli kipler
dilek şart kipi :
Bakınız: Gelişimli kipler
dilekli :
Dilek anlatan kip. inayet ola, Allah versin, Ah bir gitsem gibi.
dili geçmiş öncesi :
Geldi idi suretindeki geçmiş zaman şekli. bk. Bileşik zaman.
dilim :
Uğradığı ses değişmeleri bakımından bir kelimenin incelenmek üzer ...
dilin açık veya dış şekli :
Bir dilin gereçlerini meydana getiren deyi işaretleri ve araçları ...
dilin kapalı veya iç şekli :
Bir dilde açık şeklin gösterdiği genel yönelme. Buna dilin kurulu ...
diller çarpışması :
Birbirini ortadan kaldırmak için aynı çevrede konuşulan dillerin ...
dillik :
Bireyler arasında anlaşmaya yanyan her çeşit işaret dizgesi. Bu i ...
dilönü :
Dilin uç kısmının bir yere abanmasıyla çıkan abanık.
dilucu :
Dilin uç kısmının bir yere abanmasıyla çıkan abanık.
dilucu abanığı :
Bakınız: Dilönü Abanığı
diplomatlik dili :
Bakınız: Dil
direnme vurgusu :
Anlatılan fikirde ısrar edildiğini işaret eden ton.
diş abanığı :
Dilin dişlere abanmasıyla çıkan abanık.
dişardı abanığı :
Dilin ön kenarı, üst dişlerin arka tarafına abanmakla çıkan abanı ...
dişil :
Bakınız: Cins
dişlerarası abanığı :
Dilin ön kenarı, aralık bırakılan alt ve üst dişlerin arasına aba ...
dişsel dudaksıl :
Alt dudağın üst dişlere abanmasıyla çıkarılan (abanık).
dişüstü :
Dilin, üst dişlerin kök hizasına abanmasıyla çıkarılan (ses).
diyelek :
Bir dilin ayrı gelişimler sonunda, öğrenilmeden anlaşılmıyacak de ...
diyelek aşırılığı :
Bir diyeleğe göre yazılan yazıda o diyeleğin kurallarını gereksiz ...
dizileme grameri :
Bakınız: Gramer
dizimleme :
Bakınız: Sözdizimi
dizimleme kuruluşu :
Her dildeki kullanışın gösterdiği şekilde kelimelerin cümle içind ...
dizimleme sesbilimi :
Bakınız: Sesbilim
dizimsel durgu :
Bakınız: Durgu
dizimsel olumsuzluk :
Bakınız: Olumsuzluk
doğadan sanlık :
Bir şeyde mutlaka bulunması gereken bir niteliği anlatan sanlık. ...
doğal cins :
Gramatikal cinse karşı olarak, gerçek erkeklik ve dişilik bölümün ...
doğal dil :
Bakınız: Dil
doğal ik1l :
Bakınız: İkil
dokunak vurgusu :
İfadeye dokunaklılık katan vurgu.