Dilbilim Terimleri Sözlüğü (D)
D Harfi 1. Sayfa
-
dahl kanunu
:
-
Misyoner Dahi tarafından Bantu dillerinde kaydedilen bir ses kanu ...
-
dalgalı vurgu
:
-
Yüksekliği aynı hece üzerinde önce çoğalıp sonra azalan vurgu ve ...
-
damak yelkeni
:
-
Damağın arkada bulunan yumuşak kısmı.
-
damaksıl abanık
:
-
Bakınız: Ön Damaksıl Abanık
-
damaksıl açınık
:
-
Bakınız: Açınık
-
damaksıllaşma
:
-
Boğazdan veya art damaktan çıkan bir sesin ön damakla dilin orta ...
-
dar açınık
:
-
Bakınız: Açınık
-
dar hal
:
-
Tek bir görevi olan isim hali.
-
dar şimdikilik
:
-
Bakınız: Şimdikilik
-
daraltılı abanık
:
-
Ses borusu sadece daraltılarak çıkarılan abanıklar ki soluğun yet ...
-
davranma kılınışı
:
-
Bakınız: Kılınış
-
dayanak açınığı
:
-
Söylemeyi kolaylaştırmak için bir kelimedeki bazı abanık öbekleri ...
-
değersizleştirici
:
-
Kemleyici kelimesinin anlamdaşı.
-
değişik adlı
:
-
Bakınız: Ad değişikliği
-
değişik okunuşlu
:
-
Bazı dillerde aynı harflerle yazıldığı halde çok türlü okunan (ke ...
-
değişiksiz ton
:
-
Bakınız: Eşit Ton
-
değişir sıralı diller
:
-
Bakınız: Dil
-
değişken cinsli
:
-
Bazı dillerde tekili başka, çoğulu başka cinsten olan kelime.
-
değişken çekimli
:
-
Bakınız: Çekim değişkenliği
-
değişmez sıralı diller
:
-
Bakınız: Dil
-
değşilim
:
-
Evrimin karşıtı olup ortalama evrelerden geçmeksizin meydana gele ...
-
den aşağı hali
:
-
Bazı dillerde bir şeyden "aşağı" fikrini veren isim hali.
-
den hali
:
-
Dilimizde -den hali şu gibi ilgi konuları meydana getirir: Çıkış ...
-
deneyli sesbilim
:
-
Bakınız: Sesbilim
-
deponens
:
-
Latincede edilgenlerin çekimine uyduğu halde anlamca etken olan f ...
-
derece zarfı
:
-
En, daha, kadar, dek gibi zarflar.
-
-
derilme
:
-
Yanyana bulunan açınıkların birleşip tek bir ses halinde çıkması. ...
-
derleşik aorıst
:
-
Bakınız: Aorist
-
derli açınık
:
-
Bir derilme sonucu olan açmık. bk. Derilme.
-
derli çekim
:
-
Yunancada, gövde sonundaki açınıkla takı başındaki açınığın kayna ...
-
derli şekil
:
-
Derilmiye uğramış şekil.
-
destekleme açınığı
:
-
Girişim açınığının başka bir adı.
-
destekli abanık
:
-
Bir hecede yanyana gelen iki abanıktan ikincisi. Alt kelimesindek ...
-
destekli kelime
:
-
Başa veya sona sığınık kelimelere denir.
-
deyilik
:
-
Bir söylemi meydana getiren birimlerden her biri. Ben geldim iki ...
-
deyim
:
-
Belli bir anlama gelmek üzere iki veya ikiden artık kelimeden mey ...
-
deyimce
:
-
Eski, yabancı veya diyelek malı olduğu için herkes tarafından bil ...
-
dış akışma
:
-
Bakınız: Akışma
-
dış nesne
:
-
Bakınız: İç nesne
-
dış örnekseme
:
-
Bakınız: Örnekseme
-
dış sandhi
:
-
Bakınız: Sandhi
-
dış sözdizimi
:
-
Bakınız: Kapalı Sözdizimi
-
dış yönetik
:
-
Dış nesne anlamdaşı.
-
dışa patlama
:
-
İçe patlamadan ve kapantıdan sonra ses yolunun birdenbire açılmas ...
-
dışa patlamalı
:
-
Bakınız: Kapantılı abanık
-
dışa patlamalı abanık
:
-
Ses borusu kapatılıp hemen bir patlama sesiyle birdenbire açılara ...
-
dışa verimli seslik
:
-
Bakınız: İçe çekimli seslik
-
dışındalı
:
-
Bazı dillerde çoğul birinci kişi iki türlü olur Konuşan kimse ken ...
-
dışındalık hali
:
-
Bazı dillerde bir şeyin "dışında" olanları anlatmak için kullanıl ...
-
dıştan gelme
:
-
Bakınız: Önüm
-
digamma
:
-
Eski Yunan alfabesinin altıncı harfi, ki boğazdan çıkarılan v ses ...
-
-
Dil
:
-
Bir insan topluluğu içinde kullanılan sözlü dillik yollarının büt ...
-
dil ailesi
:
-
Aynı kaynak dilden çıkmış dillerin topu.
-
dil bozuntusu
:
-
Bozuk ve anlaşılmaz dil. Almanca bozuntusu, Arapça bozuntusu.
-
dil coğrafyası
:
-
Dil olaylarının yayılış alanlarını belirtmeyi konu olarak alan bi ...
-
dil duygusu
:
-
Bir dili ana dili gibi konuşanların ondaki doğruyu ve güzeli seçm ...
-
dil hısımlığı
:
-
Aynı kaynaktan çıkan dillerin arasındaki ilgi.
-
dil kökü abanığı
:
-
Bakınız: Dilardı Abanığı
-
dil ortası veya dil sırtı abanığı
:
-
Dilin üst ortasının abanmasıyla çıkan abanık.
-
dil ruhbilimi
:
-
Bir dili meydana getiren varlıklardaki değişikliklerin zihin ve d ...
-
dil sınıfları
:
-
Dillerin en çok göze çarpan vasıflarına göre ayrıldıklan çözümlü, ...
-
dil sırtı abanığı
:
-
Bakınız: Dil Ortası Abanığı
-
dil tacı abanığı
:
-
bk. Dilönü abanığı.Dilin uç kısmının bir yere abanmasıyla çıkan a ...
-
dil topluluğu
:
-
Aynı dili konuşan topluluk.
-
dilardı veya dil kökü abanığı
:
-
Dilin ardının veya kök kısmının abanmasıyla çıkan abanık.
-
dilbilim karşılaştırması
:
-
Türlü diller arasında hısımlık veya başka türlü ilişikleri belirt ...
-
dilbilim veya dilcilik
:
-
Dili ve hele sözlü dili her bakımdan inceliyen bilim. bk. Karşıla ...
-
dilek kipi
:
-
Bakınız: Gelişimli kipler
-
dilek şart kipi
:
-
Bakınız: Gelişimli kipler
-
dilekli
:
-
Dilek anlatan kip. inayet ola, Allah versin, Ah bir gitsem gibi.
-
dili geçmiş öncesi
:
-
Geldi idi suretindeki geçmiş zaman şekli. bk. Bileşik zaman.
-
dilim
:
-
Uğradığı ses değişmeleri bakımından bir kelimenin incelenmek üzer ...
-
dilin açık veya dış şekli
:
-
Bir dilin gereçlerini meydana getiren deyi işaretleri ve araçları ...
-
dilin kapalı veya iç şekli
:
-
Bir dilde açık şeklin gösterdiği genel yönelme. Buna dilin kurulu ...
-
diller çarpışması
:
-
Birbirini ortadan kaldırmak için aynı çevrede konuşulan dillerin ...
-
dillik
:
-
Bireyler arasında anlaşmaya yanyan her çeşit işaret dizgesi. Bu i ...
-
-
dilönü
:
-
Dilin uç kısmının bir yere abanmasıyla çıkan abanık.
-
dilucu
:
-
Dilin uç kısmının bir yere abanmasıyla çıkan abanık.
-
dilucu abanığı
:
-
Bakınız: Dilönü Abanığı
-
diplomatlik dili
:
-
Bakınız: Dil
-
direnme vurgusu
:
-
Anlatılan fikirde ısrar edildiğini işaret eden ton.
-
diş abanığı
:
-
Dilin dişlere abanmasıyla çıkan abanık.
-
dişardı abanığı
:
-
Dilin ön kenarı, üst dişlerin arka tarafına abanmakla çıkan abanı ...
-
dişil
:
-
Bakınız: Cins
-
dişlerarası abanığı
:
-
Dilin ön kenarı, aralık bırakılan alt ve üst dişlerin arasına aba ...
-
dişsel dudaksıl
:
-
Alt dudağın üst dişlere abanmasıyla çıkarılan (abanık).
-
dişüstü
:
-
Dilin, üst dişlerin kök hizasına abanmasıyla çıkarılan (ses).
-
diyelek
:
-
Bir dilin ayrı gelişimler sonunda, öğrenilmeden anlaşılmıyacak de ...
-
diyelek aşırılığı
:
-
Bir diyeleğe göre yazılan yazıda o diyeleğin kurallarını gereksiz ...
-
dizileme grameri
:
-
Bakınız: Gramer
-
dizimleme
:
-
Bakınız: Sözdizimi
-
dizimleme kuruluşu
:
-
Her dildeki kullanışın gösterdiği şekilde kelimelerin cümle içind ...
-
dizimleme sesbilimi
:
-
Bakınız: Sesbilim
-
dizimsel durgu
:
-
Bakınız: Durgu
-
dizimsel olumsuzluk
:
-
Bakınız: Olumsuzluk
-
doğadan sanlık
:
-
Bir şeyde mutlaka bulunması gereken bir niteliği anlatan sanlık. ...
-
doğal cins
:
-
Gramatikal cinse karşı olarak, gerçek erkeklik ve dişilik bölümün ...
-
doğal dil
:
-
Bakınız: Dil
-
doğal ik1l
:
-
Bakınız: İkil
-
dokunak vurgusu
:
-
İfadeye dokunaklılık katan vurgu.