eng

Dilbilim Terimleri Sözlüğü (Y)

A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z
Y Harfi 1. Sayfa
yabancı dil :
Bakınız: Dil
yadcıl deyim veya yadcıllık :
Kullanışa ve dil kurallarına aykırı olan veya alışılmamış bulunan ...
yadsıma :
Bakınız: Olumsuzluk
yadsıma zarfı :
Hiç, katiyen, asla gibi zarflar.
yakarışlı :
Bazı dillerde dualarda kullanılan ( bir kip ).
yakın gelecek :
Hemen şimdi geleceğim anlamına kullanılan "Geliyorum" gibi şimdik ...
yakın veya araçsız yönetik :
Önleç ( Préposition ) gibi bir araç olmaksızın fiile doğrudan doğ ...
yakışır değişme :
Birbirini andıran şeylerden bir tanesinin adıyla ötekisi de arıla ...
yaklaşma kılınışı :
Bakınız: Kılınış
yalancı ikinlik :
Bakınız: İkinlik
yalın anlam :
Bakınız: Anlam
yalın anlamlı tanımlık :
Bakınız: Tanımlık
yalın cümle :
Bakınız: Cümle
yalın derece :
Bakınız: Anlam dereceleri
yalın geçmişlik :
Bakınız: Geçmiş zaman
yalın gelecek :
Bakınız: Gelecek zaman
yalın göçme :
Bakınız: Göçme
yalın hal :
Hiç bir takı almamış bulunan ve isim takımlarında ise belirtilen ...
yalın harf :
Bakınız: Harf
yalın kelime :
Bakınız: Kelime
yalın olumsuzluk :
Bakınız: Olumsuzluk
yalın salt kip :
Bakınız: Salt Kip
yalın veya tek doruklu ton :
Tek hareketli, yani ya sadece yükselen veya sadece alçalan ton.
yalın zaman :
Bakınız: Bileşik zaman
yalınlama :
Hece binişmesi anlamdaşı.
yamaşık kelime :
Her biri başka bir kelimenin yarısından ibaret iki parçanın eklen ...
yandan :
Dilin yan tarafından çıkan ( abanık ).
yandaş kelimeler :
Bakınız: Bileşim
yandaşlama dil :
Bantu dili gibi, gramatikal şekilleri kelimenin bağına bazı öğele ...
yandaşlık kipi :
1. Almancada BAĞIMLI ( subjonctif ) kipe verilen ad. 2. Hint - Av ...
yanındalık hali :
Bazı dillerde, bir şeyin '"yanında" fikrini veren isim hali.
yankatman :
Bir dile etki yapması bakımından düşünülen komşu dil.
yansıma :
Bir şeyin çıkardığı sese benzer sesle yapılan kelime: Hıriltı, pa ...
yapılık :
Bir köke, yani bir anlam öğesine eklenip ona gramatikal bir kılık ...
yapılık genişlemesi :
Bir yapılığa her hangi bir ses öğesinin katılması : Kadın-sı, Kad ...
yapılış örneksemesi :
Bakınız: Örnekseme
yapma dil :
Bakınız: Dil
yapmacık fiili :
Bakınız: Karmaşık fiil
yararına -e hali :
Bazı dillerde, bir şeyin "yararına" fikrini veren isim hali.
yaratıcı örnekseme :
Bakınız: Örnekseme
Yardımcı :
Kendi başına, tam ve bağımsız anlamı olmayıp ancak bağlı olduğu k ...
yardımcı tümleç :
Bakınız: Fiil tümleci
yarı açınık :
Abanık gibi kullanılan i, u açımkları ki y ve v seslerine yaklaşı ...
yarı kapantılı :
Kapantılı bir nitelikle başlayıp boğumlama sonlarına doğru daralt ...
yarı olumsuzluk :
Ancak, henüz hemen hemen gibi olumluluğu zayıflatan zarfların gör ...
yarı yardımcı :
Bazı dillerde, örnekleyin Fransızcada birlikte bir fiil deyimi me ...
yaşıyan dil :
Konuşulan, kullanılan dil.
yayılış :
Bakınız: Abanık Ve Açınık Yayılışı
yazı :
Fikrin ve sözün maddi işaretlerle gösterilmesi. Bu işaretler bir ...
yazı işaretleri :
Yazıda kullanılan ve tek ses, hece veya fikir anlatan harf, resim ...
yazı resim :
Fikri resim ve şekillerle gösteren ilkel yazı usulü.
yazı vurgusu :
İster gerçekten vurgulu heceyi göstersin, ister aynı açınıkta ren ...
yazıda katmerleme :
Bir kelime parçasının yanlışlıkla iki kere yazılması.
yazıda özümleme :
Özümlemeler ilk önce konuşmada belirir ve yazıya sonradan geçer, ...
yazıda yalınlama :
İki kere yazılacak bir harfi veya bir harf öbeğini yanlışlıkla bi ...
yazıdan alıntı :
Gözle alıntı anlamdaşı.
yazılış :
Bir kelimenin, aynı yazı dizgesi içinde türlü türlü yazılması müm ...
yazıntı :
Eski anıtların duvarlarına gelip geçenler tarafından yazılan yazı ...
yeğin :
Kendisinde yeğinlik vurgusu olan ( açınık, hece ).
yeğinlemeli fiil :
Bir fiilin şiddetlisini veya devamlısını anlatan uzamak şekli: it ...
yeğinlik vurgusu :
Bakınız: Asıl vurgu
yeğlenik :
Hoşa gitmez bir şeyi anlatmak için asıl kelimesi yerine kullanıla ...
yenicil deyim veya yenicillik :
Yeni olarak meydana getirilen veya yeni bir anlamda kullanılan ke ...
yer adları bilimi :
Bir bölgedeki veya bir dildeki yer adlarını inceliyen bilim kolu.
yer -den hali :
Bakınız: -Den Hali
yer zarfı :
İçeri, dışarı, aşağı, yukarı, yan gibi zarflar.
yerel ağız :
Bakınız: Ağız
yerel tümce :
Bakınız: Tümce
yerineleme :
Bir kelimenin kendi söz bölümü dışında olarak, örnekleyin bir adı ...
yeterlik fiil :
Bakınız: Karmaşık fiil
yetersizlik :
Kelimelerin ve özellikle fiillerin başlı başına tam bir fikir ver ...
yinelemeli :
Bir işin tekrarlandığını anlatan kelime şekli: Fran. Battre fiili ...
yinelemeli bileşik :
bk. Bileşim YOD ( Iod, Yod )Y sesi veren i açınığı
yoğrulum değişimi :
Eski gramercilerin, önüm, düşme, silinme, derilme, toplaşma, özüm ...
yokluk alfası :
Yunancada yoksunluk veya iligiksizlik anlatmak üzere ön ek olarak ...
yokluk hali :
Türkçede -siz ekiyle yapılan yoksunluk ve ili-şiksizlik sıfatları ...
yokluk ulacı :
Almadan, Almaksızın şeklindeki ulaçlara denir.
yoksunluk sıfatı :
Bir şeyden yoksun bulunulduğuna veya kalındığını anlatan sıfat: P ...
yöneltici gramer :
Bakınız: Gramer
yöneltilik hali :
Bakınız: Etkenlik Hali
yönergeli kip :
Bakınız: Gelişik Kipler
yöneten kelime :
Bakınız: Yönetik
yöneti :
Yönetme işi.
yönetik :
Bir cümle içinde bulunan bir kelimenin ve özel-likle bir fiilin, ...
yönetilen :
Bakınız: Yönetik
yönetili fiil :
Tümleç alan fiil.
yönetmek :
Bakınız: Yönetik
yumuşak girişim :
Bakınız: Girişim
yumuşak soluk :
Bakınız: Soluk
yumuşak tonlama :
Bakınız: Tonlama
yumuşama :
Gergin ( sert ) abanıklarm gevşek ( yumuşak )olması: S'nin Z olma ...
yutak abanığı :
Yutaktan çıkan abanık.
yuvarlak açınık :
Bakınız: Açınık
yuvarlaşma :
Düz bir açınığın yuvarlak bir vasıf alması: anın o olması gibi.
yuvasal abanık :
Dilin diş yuvalarına abanmasıyla çıkan abanık.
Yüce :
Fikirce yüksek çevrelerde konuşulan dil şekline sıfat olur.
yüklem :
Gerek fiil ve gerekse isim cümlelerinde Özneye yükletilen işi, ol ...
yüklemli haber :
Bir cümlede koşaç yerine bir fiil kullanıldığı zaman, haber bu ad ...
yüklemlik fiil :
Bakınız: Fiil
yüklemlik ile hali :
( yüklemlik "ile" hali ) bk. İle hali.