eng

Yazın Terimleri Sözlüğü (S)

A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z
S - 1. Sayfa
saçık eğretileme :
Bakınız: eğretileme
Sade :
Bakınız: tarih-i mühmel
sadır :
(Sözlük anlamı: Bir nesnenin başlangıç bölümü, göğüs). 1: Düzyazı ...
safik :
Eski Yunan kadın ozanı Safo'nun bulduğu söylenilen on bir heceli ...
saga :
Eski İskandinav öykü ve söylencelerine verilen genel ad. (Çoğu XI ...
sağdeyi :
1. Sözcüklerin söylenişinde seslerin çıkaklarına, uzunluk ve kısa ...
sağsöz :
Bir yaşama ya da davranış kuralı gösteren, kısa ve özlü söz: İyil ...
sağsözlü :
Bilgece, bk. sağsöz.
sağu :
Eskiden Orta Asya'da düzenlenen yuğlarda (cenaze törenlerinde) sö ...
sağu ağmak :
ağıt söylemek.
sağucu :
Bakınız: ağıtçı
sakalı eğretileme :
Bakınız: eğretileme
sakınmalık :
Söylenmesinde bir sakınca bulunan ya da hoş görülmeyen bir düşünc ...
sakiname :
Sakiyi (içki dağıtan güzeli), şarabı öven divan koşuk türü.
salt eğretileme :
Bakınız: eğretileme
salt seci :
Bakınız: seci
san :
Osmanlılar çağında ileri gelen kişilerin -orunlarına göre- adları ...
sanat :
Bir duygunun, bir tasarının, bir düşüncenin ya da güzelliğin anla ...
sanatçı :
Sanat dallarının birinde üstün başarı gösteren kimse.
sanatlı :
Özenle işlenmiş, türlü sanatlarla bezenmiş (yapıt).
sanatsal coşku :
Sanat değeri olan yapıtların kişide uyandırdığı güçlü duygu.
sanlık :
Sözcüğü tanıtma ya da belirtmeden çok, anlatıma güzellik, güç kat ...
saraka :
Ciddi gibi görünen acı alay.
sarmaştı benzetme :
Bakınız: benzetme
sathiye :
Bakınız: şathiyat
Satır :
Saz ozanlarının dizeye verdikleri ad.
satranç :
Saz ozanlarının aruzla yazdıkları türlerden biri. Örnekleri azdır ...
savlama :
Bir düşünceyi atasözleri, özdeyiş vb. ile güçlendirme. / Afveyley ...
savunca :
Bir yapıtta savunulan ve sonuca varılıp elde edilen, çoğu kez bir ...
savuncalı roman :
Bir kuramın gerçekliğini kanıtlamak amacıyla yazılan roman.
savunma söylevi :
Yargıç önünde yapılan savunma, bk. söylev.
savunum :
Saldırı niteliğinde olan bir düşünceyi çürütmek, bozmak için yazı ...
savunumcu :
Savunum yazarı. bk. savunum.
savunumlu :
Dini savunan betik. bk. savunum.
saya :
Düzyazı, içinde koşuk bulunmayan halk öyküsü,
sayalı :
Bakınız: saya
sayfiye :
Bakınız: kaside
Saz :
Saz ozanlarının, koşuklarını söylerken çaldıkları telli çalgıları ...
saz ozanı :
Bakınız: aşık
seci :
Düzyazıda uyak. Türleri: 1. bağımlı seci: : Bağlaçlarla sıralanan ...
seçkin :
Üstün değerli (dize), bk. seçkin dize.
seçkin dize :
İnce, güzel imgelerde yaşayacak değerde ölmez dize: Eğer maksut e ...
seçkinlik :
Hem düşünce hem de sözcüklerin kullanımı bakımından üstün değerde ...
seçkinsel eğretileme :
Bakınız: eğretileme
seçme düzyazı :
Divan çağında, türlü düzyazıların dergisi.
seçmeler :
Bir ozanın ya da bir yazarın yapıtlarından seçilip derlenmiş parç ...
sefaretname :
Kimi elçilerin, gittikleri yabancı ülkeleri tanıtan yapıtları (28 ...
sekizerli :
Her bağlamı sekizer dize olan divan koşuğu.
sekstin :
Altışar dizeli altı tam bağlamdan ve üç dizeli yarım bir kavuştak ...
selâmname :
Özellikle Bektaşî yazınında, tarikat ulularını saygı ile öven bir ...
selis :
Saz ozanlarınca aruzun "feilâtün feilâtün feilâtün feilün" ölçüsü ...
semai :
1. Sekizer hece ölçüsüyle söylenen, biçimce koşmanın aynı olan ha ...
semai kahvesi :
Halk ozanlarının geceleri toplandıkları, sazlı, sözlü eğlencenin ...
serbest şiir :
Ölçü, uyak gibi bağlardan sıyrılmış şiir.
sergileme :
Olgular ya da düşünceler üzerinde, sözlü ya da yazılı olarak yapı ...
serküşte :
Kısa halk öykülerine verilen ad. bk. kaside II.
sert roman :
Birinci Dünya Savaşından sonra dünyanın gidişi hakkında uğranılan ...
serüven roman :
Daha çok, ilgi çekici, şaşırtıcı olayları, yolculukları konu alan ...
Servet-i Fünun yazını :
1889'dan beri fen dergisi olarak yayın alanında bulunan ve 1895 y ...
Servet-i Fünuncular :
Bakınız: Servet-i Fünun yazını
ses benzeşimi :
Yakın sesli sözcüklerin sıralanışından doğan anlatış sanatı. Ör. ...
ses kakışması :
Bakınız: kakışma
ses yinelemesi :
Bir uyum etkisi sağlamak için aynı sesleri, aynı harfleri ya da a ...
sevince :
Daha çok Fransız ve İtalyan yazınlarında görülen kısa ve coşumlu ...
seyahatname :
Görülen yeni yerlerle, değişik uluslarla ilgili izlenimlerin yazı ...
sezdiriş :
Bir yazının, bir yapıtın başlangıç bölümünde konusunu belirtmeye ...
sezinletme :
İki anlama gelen bir sözü, bir anlamda kullanırken öbürüne de uyg ...
sır olma :
1. Halk öykülerinde kahramanın herhangi bir nedenle ortadan kaybo ...
Sıralama :
Ancak topu birden tam bir düşün vermek üzere, birkaç tümceden olu ...
sıralayış :
Sıra ile anlatılacak nesneleri, ya yukarıdan aşağıya ya da aşağıd ...
simgecilik :
Sanat yapıtının değerini, gerçeğin olduğu gibi aktarılmasında değ ...
sindiriş :
Bir söze ikinci bir anlamın sindirilmesi Ör. "Her işi yolunda yür ...
sinyazıtı :
Bir sine (mezar taşı) kazılan kısa koşuk ya da düz yazı.
siyasal söylev :
İç ya da dış siyasayı konu edinen söylev, bk. söylev.
son yineleme :
Tümcenin ya da bir dizenin son sözcüklerini, sonradan gelenin baş ...
sondeyiş :
Kimi yazın yapıtının son bağlama bölümü.
sone :
Klasik Avrupa yazınında bir koşuk biçimi. (Bize de geçen soneleri ...
sonlam :
Osmanlı yazınında, bir yapıtın sona erdiğini bildiren ek sözler.
sonsöz :
Bir yapıtın sonuna konan açıklama. Karşıtı: önsöz.
Sonuç :
Yazının ya da sözün bitim bölümü.
sorulama :
Düzyazı ya da şiirde, yanıt beklemeden soruya başvurma sanatı. Sa ...
soylama :
Dede Korkut'ta soyu yüceltme amacıyla söylenen sözler. (Daha çok, ...
soyluluk :
Anlatımın bayağı ve aşağılık sözlerden, deyimlerden, çirkin düşün ...
soyut sanat :
Elle tutulup gözle görülür gerçeği değil, kavramsal gerçeği göste ...
soyyapıt :
1. Eski Yunan ve Latin yazarlarınca ya da XVII. yüzyılda bunları ...
soyyapıtçılık :
1. XVII. yüzyıl Fransız yazınında eski Yunan ve Latin yazınını ör ...
söyleme :
Kimi bölgelerde soylama karşılığı kullanılan sözcük. bk. soylama.
söylen :
Tarih öncesi Tanrı, tanrıça, yarı Tanrı ve kahramanlara değgin se ...
söylenbilim :
1. Söylenleri inceleyen bilim. 2. Bir budunun söylenlerinin tümü. ...
söylence :
Eski çağlardan beri söylenegelen, olağanüstü varlıkları ve olayla ...
söylenge :
1. Bir kişi tarafından oynanan küçük güldürü. 2. Dinleyiciler önü ...
söylenti :
Belgeye dayanmayan söz, sözler.
söyleşi :
Bir bilim ya da sanat konusunu, konuşmayı andırır biçimde inceley ...
söyleşim :
Konuşmalar ya da konuşma biçiminde yapıt: Eflatun'un söyleşimleri ...
söyleştirme :
Düşünce ve duyguları, kişileri konuşturarak belirtme sanatı.
Söylev :
Bir topluluğa düşünceler, duygular aşılamak amacıyla söylenen coş ...
söylev başlangıcı :
Söyleve başlarken uygun bir girişten sonra, konu ve konuyu gerekt ...
söyleyiş :
Söylev verirken, koşuk okurken, sahnede rol yaparken seslerin, sö ...
söysel sanatlar :
Sözcüklerle yapılan dış bezekler: ündeş, seci, evirme, evirmece, ...
söz :
Eksiksiz ve kesin anlamlı tümce: "Çiçek açmıştır" tümcesinde biri ...