Anasayfa Kodlamalar Dil Bilgisi Terimleri Bilim Terimleri Teknik Terimler Sanat Terimleri Spor Terimleri Hukuk Terimleri Ekonomi Terimleri Eğitim Terimleri Çevre Terimleri Sağlık Terimleri Sosyal Terimler Yabancı Terimler

aşuğ :

Türkçe koşuk söyleyen, yazan ve çoğu tarikata girmiş olan Ermeni ...

at kasidesi :

Bakınız: Kaside

atalarsözü :

Ataların uzun denemelerine dayanan yargılarını öğüt olarak kurall ...

atasözü :

Bakınız: atalarsözü

atasözü kullanma :

Anlatıma güç kazandırmak, düşünceyi belgelemek ereğiyle yazıya, s ...

atışma :

Saz ozanlarının koşukla tartışmaları.

atmaca :

Özel bir ezgi ile söylenen bir türkü.

av kasidesi :

Bakınız: kaside

ayak açmak :

Deyişme ve karşılaşma sırasında bir saz ozanının belli bir ayakla ...

ayak söyleme :

Bir ozanın, başka birinin koşuğunu, konu ve biçim bakımlarından y ...

ayaklı :

1. Aruzun "fâilâtün fâilâtün fâilâtün fâilün" kalıbına "fâilâtün ...

ayaklı kalenderi :

Kalenderî ölçüsüyle yazılan bir koşuğun, her dizesinin sonuna "me ...

ayaklı koşma :

Koşmanın ilk dörtlüğünün birinci ve ikinci koşalarıyla, öteki dör ...

ayaklı mani :

İlk dizesinde yalnız ayağı söylenerek düzülen mani. Bunların kimi ...

ayaklı saya :

Halk yazınındaki uyaklı düzyazı, bk. seci.

ayaklı semai :

Halk ozanlarının, "mefâîlün" kalıbına "mefâîlün feûlün" = "mefâîl ...

ayırtsama :

Söze güzellik katmak için iki nesne arasındaki ayrılığı belirtme ...

ayıtmak :

Eyitmek, söylemek, demek. Saz ozanlarının adları yanında "....ayd ...

âyin :

Mevlevilerin ilâhiye verdikleri ad. bk. ilâhi.

aykırılık :

Konuya, düşünceye, yazışa uygun olmayan ya da ters düşen anlatım.

ayrık seci :

Bakınız: seci

ayrık ündeş :

Bakınız: ündeş

ayrımcalı benzetme :

Bakınız: benzetme

ayrımsama :

Bir ozanın, etkiyi güçlendirmek amacıyla yalnız bir varlığa sesle ...

ayrıncalık :

Bakınız: eğretileme

ayrınç :

Sesin söze, dizeye kattığı değişik duygu ve anlam değeri.

ayrıntı :

Yazın ve sanat yapıtlarında, bir bütünün ufak parçaları.

ayrıntılı benzetme :

Bakınız: benzetme

ayrışık :

Osmanlı abecesinde, kendisinden sonra gelen harfle bitişmeyen (ha ...

ayrışık çift uyaklı :

Uyakları arasına başka sözcük ya da sözcükler giren koşuk. bk. çi ...

ayrışık düzen :

Tümceleri ayrı ayrı ve kısaca olan yazı. Karşıtı bk. bağlaşık düz ...

ayta sorusu :

Topluluk önünde, sözü güçlendirmek amacıyla konuşma arasına sıkış ...

aytaç :

Bir topluluk karşısında güzel konuşarak bir düşünceyi anlatmada, ...

aytam :

Bir toplulukta bir düşünceyi, bir eğilimi benimsetmek amacıyla ya ...

aytamlik :

Bir düşünceyi, bir sorunu karşısındakilere dil uzluğu ile açıklam ...

azade :

Bakınız: bağımsız dize

bade :

Halk öykülerinde Hızır'ın, kahramanlara ve kimi saz ozanlarına dü ...

badeli âşık :

1. Düşünde, Hızır'ın içirdiği bade ile dili çözülen, yani şiir sö ...

bağdaşım :

Anlatışın konuya uygun düşmesi, bk. tutarlık.

bağımlı :

Herhangi bir siyasal akımı desteklemeyi amaç edinen (yazar ya da ...

bağımlı seci :

Bakınız: seci

bağımsız dize :

Herhangi bir koşuğa girmemiş tam anlamlı (dize). Ör. Mudhikât-ı d ...

bağırma :

Yurdun kimi yerlerinde türküye verilen ad.

bağlaçsızlık :

Tümcenin akışını hızlandırmak için bağlaçları atma sanatı, ör. "O ...

bağlama :

1. Saz ozanlarının, koşuklarını okurken çaldıkları, üç çiftli tel ...

bağlama koşası :

Bakınız: beşli

bağlanı :

Tümcelerin, bağlaçlarla birbirine bağlanması.

bağlaşık düzen :

Tümceleri birbirine bağlayarak gelişen yazı. Karşıtı: ayrışık düz ...

bahariye :

Bakınız: kaside

bahir :

Aruzda, belli kalıplarla örülmüş ana dize ölçülerinden her biri ( ...

balad :

1. (XII. ve XIII. yüzyıla kadar) Dans şarkısı. 2. Uyak örgüsü, uy ...

barok :

Batı yazınında dengeden çok devinime, düşünceden çok duyuma, biçi ...

basış :

Vurgu temeline dayanan koşuklarda, sesin yükselişiyle beliren ölç ...

basmakalıp :

Kullanıla kullanıla etkinliğini ve anlam özelliğini yitirmiş söz.

başıboşlar romanı :

Yeniçağın başlarında İspanyada doğan, dilenci ve başıboşların ren ...

başlama :

Bakınız: baş

başlangıç bölümü :

Bakınız: kaside

başolgu :

Bir yapıtın temel konusunu oluşturan başlıca olgu.

başuyak :

Bakınız: uyak

başyapıt :

Kusursuzluğa ulaşan bir sanatla gerçekleştirilmiş yapıt belli bir ...

başyazı :

Bir gazete ve derginin sorumlu kişisinin ya da iyesinin gazete ve ...

Bayağı :

Anlam özelliği ve sanat değeri olmayan söz, düşünce ve anlatış.

bayağı başlangıç :

Bakınız: başlangıç

bayağı biçem :

Sanatsal değerlere yer vermeyen biçem. bk. biçem.

bayağıl :

Kötü anlama gelebilecek ya da alçaltıcı anlamda kullanılabilecek ...

bayağılık :

Kullanıla kullanıla aşınmış, seçkin bir nitelik taşımıyan ortamal ...

bayatî :

1. Doğu Anadolu'da maniye verilen ad. 2. Türkülü öykülerde, türkü ...

bayramiye :

Bakınız: kaside

Bayronculuk :

İngiliz ozanı Lord Byron'dan sonra yayılmış, toplum düzenine ve e ...

beğence :

Bir yapıtın başına konmak üzere bir yetkilinin yazdığı övücü tanı ...

beğenilen benzetme :

Bakınız: benzetme

beğenilmeyen benzetme :

Bakınız: Benzetme

beğenişlilik :

Aytacın bilgili, üstün değerli, iyi huylu ve güzel konuşur olması ...

Bektaşî :

Hacı Bektaş Veli'nin (1242-1377) kurduğu tarikattan olan kimse. B ...

Bektaşî yazını :

Bektaşî tarikatı erlerinin, bu tarikat inanışlarıyla oluşturdukla ...

belge :

Bir olgunun, bir olayın, bir savın doğruluğunu gösteren tanık değ ...

belgecilik :

1. Yazılı belgeleri inceleme. 2. Bilim konularında kaynak gösterm ...

belgesel :

Belgelere, gerçek olaylara dayanan (yapıt).

belgesel roman :

Konularını toplumsal olaylardan ya da tarihsel belgelerden alan r ...

belgin :

Düşünceyi açıkça anlatan (tümce, söz).

belginlik :

Düşüncelerin tam bir açıklık ve kolaylıkla anlatılma niteliği, bk ...

belginsiz :

Bakınız: kapalıca

belginsizlik :

Bakınız: kapalıcalık

belirge :

Gerçek bir varlığı, bir mecaza kaynak olarak kullanma sanatı. Ör. ...

belirsiz :

Bakınız: bulanık

belirtke :

1. Bir yapıtı ve yazarını tanıtmak amacıyla yazılan önsöz. 2. Bir ...

bent :

Bakınız: bağlam

benzek :

Başka bir koşuk örnek tutularak aynı ölçü ve aynı uyakla yazılan ...

benzekleme :

Başka bir yapıtı örnek tutarak anlam ve biçim bakımından benzerin ...

benzeşim :

Bakınız: eşitleme

benzeşme :

Bakınız: benzetme

benzeticilik :

Yerinde ve doğru olmasa bile, düzyazıda yeni ve ilginç düşünceler ...

benzetilen :

Bakınız: benzetme

benzetme :

Bir nesneyi, bir kavramı imgede canlandırmak için nitelikçe daha ...

benzetme ilgeci :

Bakınız: Benzetme

benzetme yönü :

Bakınız: benzetme

benzetmelik :

Bakınız: benzetme

benzeyen :

Bakınız: benzetme

beş hececiler :

Ulusal ölçü olan heceye dönme ilkesini benimseyen beş ozana veril ...

beşerli :

Her bağlamı beşer dizeli olan bir divan koşuk biçimidir. Uyak düz ...