eng

Yazın Terimleri Sözlüğü (B)

A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z
B - 1. Sayfa
bade :
Halk öykülerinde Hızır'ın, kahramanlara ve kimi saz ozanlarına dü ...
badeli âşık :
1. Düşünde, Hızır'ın içirdiği bade ile dili çözülen, yani şiir sö ...
bağdaşım :
Anlatışın konuya uygun düşmesi, bk. tutarlık.
bağımlı :
Herhangi bir siyasal akımı desteklemeyi amaç edinen (yazar ya da ...
bağımlı seci :
Bakınız: seci
bağımsız dize :
Herhangi bir koşuğa girmemiş tam anlamlı (dize). Ör. Mudhikât-ı d ...
bağırma :
Yurdun kimi yerlerinde türküye verilen ad.
bağlaçsızlık :
Tümcenin akışını hızlandırmak için bağlaçları atma sanatı, ör. "O ...
bağlama :
1. Saz ozanlarının, koşuklarını okurken çaldıkları, üç çiftli tel ...
bağlama koşası :
Bakınız: beşli
bağlanı :
Tümcelerin, bağlaçlarla birbirine bağlanması.
bağlaşık düzen :
Tümceleri birbirine bağlayarak gelişen yazı. Karşıtı: ayrışık düz ...
bahariye :
Bakınız: kaside
bahir :
Aruzda, belli kalıplarla örülmüş ana dize ölçülerinden her biri ( ...
balad :
1. (XII. ve XIII. yüzyıla kadar) Dans şarkısı. 2. Uyak örgüsü, uy ...
barok :
Batı yazınında dengeden çok devinime, düşünceden çok duyuma, biçi ...
basış :
Vurgu temeline dayanan koşuklarda, sesin yükselişiyle beliren ölç ...
basmakalıp :
Kullanıla kullanıla etkinliğini ve anlam özelliğini yitirmiş söz.
başıboşlar romanı :
Yeniçağın başlarında İspanyada doğan, dilenci ve başıboşların ren ...
başlama :
Bakınız: baş
başlangıç bölümü :
Bakınız: kaside
başolgu :
Bir yapıtın temel konusunu oluşturan başlıca olgu.
başuyak :
Bakınız: uyak
başyapıt :
Kusursuzluğa ulaşan bir sanatla gerçekleştirilmiş yapıt belli bir ...
başyazı :
Bir gazete ve derginin sorumlu kişisinin ya da iyesinin gazete ve ...
Bayağı :
Anlam özelliği ve sanat değeri olmayan söz, düşünce ve anlatış.
bayağı başlangıç :
Bakınız: başlangıç
bayağı biçem :
Sanatsal değerlere yer vermeyen biçem. bk. biçem.
bayağıl :
Kötü anlama gelebilecek ya da alçaltıcı anlamda kullanılabilecek ...
bayağılık :
Kullanıla kullanıla aşınmış, seçkin bir nitelik taşımıyan ortamal ...
bayatî :
1. Doğu Anadolu'da maniye verilen ad. 2. Türkülü öykülerde, türkü ...
bayramiye :
Bakınız: kaside
Bayronculuk :
İngiliz ozanı Lord Byron'dan sonra yayılmış, toplum düzenine ve e ...
beğence :
Bir yapıtın başına konmak üzere bir yetkilinin yazdığı övücü tanı ...
beğenilen benzetme :
Bakınız: benzetme
beğenilmeyen benzetme :
Bakınız: Benzetme
beğenişlilik :
Aytacın bilgili, üstün değerli, iyi huylu ve güzel konuşur olması ...
Bektaşî :
Hacı Bektaş Veli'nin (1242-1377) kurduğu tarikattan olan kimse. B ...
Bektaşî yazını :
Bektaşî tarikatı erlerinin, bu tarikat inanışlarıyla oluşturdukla ...
belge :
Bir olgunun, bir olayın, bir savın doğruluğunu gösteren tanık değ ...
belgecilik :
1. Yazılı belgeleri inceleme. 2. Bilim konularında kaynak gösterm ...
belgesel :
Belgelere, gerçek olaylara dayanan (yapıt).
belgesel roman :
Konularını toplumsal olaylardan ya da tarihsel belgelerden alan r ...
belgin :
Düşünceyi açıkça anlatan (tümce, söz).
belginlik :
Düşüncelerin tam bir açıklık ve kolaylıkla anlatılma niteliği, bk ...
belginsiz :
Bakınız: kapalıca
belginsizlik :
Bakınız: kapalıcalık
belirge :
Gerçek bir varlığı, bir mecaza kaynak olarak kullanma sanatı. Ör. ...
belirsiz :
Bakınız: bulanık
belirtke :
1. Bir yapıtı ve yazarını tanıtmak amacıyla yazılan önsöz. 2. Bir ...
bent :
Bakınız: bağlam
benzek :
Başka bir koşuk örnek tutularak aynı ölçü ve aynı uyakla yazılan ...
benzekleme :
Başka bir yapıtı örnek tutarak anlam ve biçim bakımından benzerin ...
benzeşim :
Bakınız: eşitleme
benzeşme :
Bakınız: benzetme
benzeticilik :
Yerinde ve doğru olmasa bile, düzyazıda yeni ve ilginç düşünceler ...
benzetilen :
Bakınız: benzetme
benzetme :
Bir nesneyi, bir kavramı imgede canlandırmak için nitelikçe daha ...
benzetme ilgeci :
Bakınız: Benzetme
benzetme yönü :
Bakınız: benzetme
benzetmelik :
Bakınız: benzetme
benzeyen :
Bakınız: benzetme
beş hececiler :
Ulusal ölçü olan heceye dönme ilkesini benimseyen beş ozana veril ...
beşerli :
Her bağlamı beşer dizeli olan bir divan koşuk biçimidir. Uyak düz ...
beşleme :
1. Bir gazelin her koşasının üstüne üçer dize ekleme. Eklenenler ...
beşlenmiş :
Beşinci dizeleri bağlamlarının temel uyaklarından ayrı bir beşerl ...
beşli :
Halk yazınında üçlemeli bir bağlama, konu ile ilgili aynı ölçüde ...
beşlik :
Divan çağında beş mesnevinin bir araya gelmesinden oluşan yapıta ...
betim :
Söz ve yazı ile bir nesneyi göz önünde canlandırma.
betimce :
Öykü ve roman gibi yazın türlerinde insanların dış görünüşlerini ...
betimleme :
Bir olayı, bir varlığı ya da bir kavramı göz önünde canlandıracak ...
betimlemek :
Bir nesneyi söz ya da yazı ile göz önünde canlandırmak.
betimleyici uyum :
Anlatılanları-sözcüklerin örülüşünden, tümcelerin uzayıp kısalmas ...
betimsel :
Betime değgin, betimle ilgili.
beyit :
1. bk. koşa. 2. Türkülü halk öykülerinde "dörtlük" yerine kullanı ...
beylik düşünce :
Herkesçe bilinen, genel, değersiz düşünce.
beyt-ül-gazel :
Bakınız: gazel
beyt-ül-kasit :
Bakınız: kaside
biçem :
Sanatçının görüş, duyuş, anlayış ve anlatıştaki özelliği ya da bi ...
biçimcilik :
1. Yazıda her şeyden önce biçime önem verme. 2. 1915-1930 yılları ...
biçimdeşlik :
Bakınız: Evrişim
biçimleşme :
Bakınız: Evrişim
bildirge :
Belirli bir konuda bir topluluk ya da bir kişinin kamuoyuna yaptı ...
bildiri :
1. Bir kurum, bir topluluk ya da önemli bir kişinin herhangi bir ...
bileşik eğretileme :
Bakınız: Eğretileme
bilimkurgu :
Gelecek çağları, yapılan düşsel yolculukları konu alan, insanlığı ...
bilmece :
1. Adları, kavramları, değişik söyleyişler, anlatışlar içinde giz ...
bilmecelik :
1. Koşukta bir adı, im yoluyla gösterme sanatı. Ör. / Bende yok s ...
bilmezlikten gelme :
Bir anlam inceliği yaratmak için bildiği şeyi bilmez görünme sana ...
birduyumculuk :
Yirminci yüzyılın başında Jules Romains tarafından kurulan ve bir ...
birinci kişi :
Bir anlatıda hem olayları anlatan, hem de bu olayların başlıca ka ...
Birinci Yeni :
Bakınız: Garipçiler
bitim :
Oyun, roman ya da benzeri türlerde sonlama bölümü.
bitişik :
Osmanlı abecesinde, kendisinden sonra gelenlere bitişen (harf). K ...
bitişikli :
Osmanlı abecesine göre bitişik harfle yazılan (dize, tümce). Karş ...
bocalayış :
1. Kimi kez bir sonuca, bir kesin yargıya yarır gibi gözüken türl ...
boğunç :
Bakınız: abartma
Bovaricilik :
Flaubert'in ünlü romanının kahramanı madame Bovary gibi yaşayışın ...
Boy :
1. Dede Korkut'ta öykülerden her biri ("Boy boyladı, soy sovladı. ...
bozan kıtık :
Bakınız: kıtık