Anasayfa Kodlamalar Dil Bilgisi Terimleri Bilim Terimleri Teknik Terimler Sanat Terimleri Spor Terimleri Hukuk Terimleri Ekonomi Terimleri Eğitim Terimleri Çevre Terimleri Sağlık Terimleri Sosyal Terimler Yabancı Terimler

ulaçlı ikileme :

Sözcükleri ulaç biçiminde bulunan ikileme: Güle güle gitmek, ağla ...

ulama :

(Derleme.. bağlantı, ulaşma, birleşme) Konuşmada art arda gelen s ...

ulusal dil :

Bir ulusun kullandığı ortak dil: Türk dili, Fransız dili, Alman d ...

uygunluk :

(Derleme.. uyumlama) Özne ile yüklemin veya bazı dillerde olduğu ...

uyuşmazlık :

Sözcükte, yan yana gelen iki hecede bazı seslerin bulunmayışı. Tü ...

uzak benzeşme :

(Derleme.. uzaktan benzeşme, uzaktan özümleme, ırak benzeşme) Bir ...

uzak benzeşmezlik :

Bir sözcükte yan yana bulunmayan iki aynı sesten ? birinin değişi ...

uzak göçüşme :

(Derleme., uzaktan geçişme, uzaktan metatez, ırak aktarım, uzakta ...

uzatma :

Bazı sözcüklerde hecenin uzun okunması: Fail, tacir, imdat vb.

uzatma vurgusu :

(Derleme., nicelik vurgusu, süre vurgusu) Bazı ünlülerin uzatılma ...

uzun hece :

İçinde uzun ünlü bulunan hece: Nadir (okunuşu: nâdir) , zalim (zâ ...

uzun ünlü :

(Derleme., uzun vokal, uzun sesli) Ses süresi uzun olan ünlü: Âle ...

üçleme :

Aynı kökten veya gövdeden kurulan bir ikilemeyle aynı kökün veya ...

üçlü ünlü :

(Derleme.. üçüzlü vokal) Tek bir hecede yan yana kullanılan üç ün ...

üçüncü kişi :

Çekimli eylemlerde veya adıllarda hakkında konuşulan veya konuşul ...

üleştirme sıfatı :

(Derleme.. tevzii sayı sıfatı) Paylaştırma kavramı veren sıfat. T ...

ünlem :

Bir duyguyu, bir düşünceyi anlatan veya bir tabiat sesini yansıta ...

ünlem tümcesi :

Ünlem kavramı veren tümce: Oh ne güzel hava! Of elim yandı! Yo öy ...

ünlem vurgusu :

(Derleme.. dalgalı vurgu, yükselip alçalan vurgu) Aynı hece üzeri ...

Ünlü :

(Derleme., sesli, vokal) Ağız boşluğunda bir engele çarpmadan çık ...

ünlü boşluğu :

(Derleme.. çatışma, ses gediği, vokal çarpışımı, gedik) Ünlü ile ...

ünlü çatışması :

(Derleme.. toplaşma, toplanma) Yan yana gelen iki ünlüden birinin ...

ünlü düşmesi :

(Derleme.. vokal düşmesi, büzme) Ünlü ile biten bir sözcük, ünlü ...

ünlü uyumu :

(Derleme.. ünlü benzeşmesi, vokal uyumu, ses uyumu, sesli uyumu, ...

ünlüleşme :

(Derleme.. vokallenme, vokalleşme) Bir ünsüzün, yanındaki ünlüler ...

ünsüz :

(Derleme.. konson, sessiz harf, abanık) Ağız boşluğunda bir engel ...

ünsüz atlaması :

(Derleme.. Konson atlaması, ünlülerin incelik-kalınlık bakımından ...

ünsüz düşmesi :

Sözcükte ünsüzün kaybolması: Çiftçi> (çifçi) , serbest> (serbes) ...

ünsüz uyumu :

(Derleme., ünsüz benzeşmesi, konson uyumu, konsonant benzeşmesi, ...

üstünlük derecesi :

En, pek belirteçleriyle, sıfat veya başka belirteçlerin kavram ba ...

vurgu :

Sözcüklerde hecelerden birinin daha baskılı söylenmesi: Ankara, A ...

vurgulu hece :

Sözcüklerde baskılı söylenen hece: Ankara, İsparta, ancak, gelme( ...

vurgusuz hece :

Sözcüklerde baskılı söylenmeyen hece: Bence, yorgun musunuz, durd ...

yabancı ek :

Bazı Türkçe sözcüklerde kullanılmış bulunan yabancı dillerden gel ...

yabancı sözcük :

Bir dilin kendi köklerinden gelmeyen sözcük: Kelime, memleket, cu ...

yakın benzeşme :

(Derleme.. bitişik benzeşme, bitişik asimilasyon, bitişik özümlem ...

yakın benzeşmezlik :

Bir sözcükte yan yana bulunan aynı ya da benzer iki. sesten birin ...

yakınlık eylemi :

(Derleme., yakınlık fiili, yaklaşma fiili) Bir eylemin -e'li ulac ...

yaklaşma görünümü :

(Derleme.. yaklaşma görünüşü) Birincisi belirli geçmiş, ikincisi ...

yalın ad :

(Derleme.. yalın isim) Birleşik olmayan ve yapım eki almamış bulu ...

yalın belirteç :

(Derleme., yalın zarf) Birleşik olmayan ve yapım eki almamış bulu ...

yalın durum :

(Derleme.. yalın hal) Ad görevli sözcüğün taşıdığı kavramı bildir ...

yalın sıfat :

(Derleme.. basit sıfat) Birleşik olmayan ve yapım eki almamış bul ...

yalın sözcük :

Kökü parçalanamayan sözcük: Ev, el, gel, tat, baş, ayak, git, bu, ...

yalın tümce :

Bir çekimli eylemle kurulan tümce: Bugün hava çok sıcak Yarın İst ...

yalın zaman :

(Derleme.. basit zaman) Ekeylem kullanılmadan kurulan çekimli eyl ...

yansıma :

(Derleme.. yansıtma, taklidi kelime, tabiat taklidi kelime) Tabia ...

yansız :

Bazı dillerde ne dişi ne de erkek cinsten sayılmayan sözcük: Alma ...

yantümce :

(Derleme.. mütemmim cümle, bağlı cümle) Çekimli bir eylemden sonr ...

yapı değişmesi :

Dilde kendiliğinden veya bir etkenle oluşan yapı başkalaşması: aş ...

yapıbilgisi :

(Derleme., yapıbilim, yapımbilim, şekilbilim, şekilbilgisi, kelim ...

yapım eki :

(Derleme.. şekil eki, morfem, yapı eki, tekil eki) Sözcük kök vey ...

yapma dil :

Çeşitli amaçlarla, anlaşma sağlamak için bazı dillerden seçilmiş ...

yapmacık görünümü :

(Derleme.. yapmacıklı fiil, yapmacık fiili) Gerçekte yapıldığı ha ...

yardımcı eylem :

Ad soylu sözcüklerin veya bazı eylemsilerin eylem gibi kullanılma ...

yargı :

Yüklemle bildirilen karar veya düşünce: Geleceksin, gideceğiz, ya ...

yarı anlamlı sözcük :

Başka bir sözcüğün yardımı olmadan yaşayamayan sözcük: Tefek (ufa ...

yarı ünlü :

(Derleme.. yarım ünlü, yarı vokal, yarım vokal) Akıcı ünsüzlerin ...

yaşayan dil :

Bir ülkede konuşulmakta olan dil: Türkçe, Fransızca, Almanca vb.

yazı :

Seslerin harflerle, hecelerle veya resimlerle gösterilmesi.

yazı dili :

Bir ülkede, konuşulan ağızlardan birinin yazışmalarda esas olarak ...

Yazım :

(Derleme.. yazılış, sağyazı) Bir dilin belli kurallarla yazıya ge ...

yazın dili :

(Derleme., edebî dil, edebiyat dili) Yazın türleri dili: Türk yaz ...

yeni sözcük :

Bir dilde kullanılmış veya kullanılmakta olan bir sözcük örnek tu ...

yer belirteci :

(Derleme.. yer zarfı, mekân katmaçları) Bir eylemin anlamını, sın ...

yeterlik eylemi :

(Derleme.. yeterlik fiili) Olumlusu herhangi bir eylemin -e'li ul ...

Yineleme :

Anlamı güçlendirmek, pekiştirmek, kavramı genişletmek, zenginleşt ...

yineleme eki :

Tekrar kavramı vermek üzere, bazı eylem köklerine getirilen -ele ...

yönelme durumu :

(Derleme.. yönelme hali, -e hali, verme hali, yaklaşma hali) Ad g ...

yönelmeli ikileme :

Sözcüklerinden biri ya da ikisi yönelme durumunda bulunan ikileme ...

yönelmeli tamlama :

Yönelme durumundaki bazı adların çok defa sıfat görevindeki bazı ...

yönelmeli tümleç :

Çok defa eylemin bazen de adın anlamını tümleyen ve yönelme (-e) ...

yumuşak ge (ğ) uzunluğu :

(Derleme.. ğ uzunluğu, büzülme uzunluğu) Türkçe bir sözcükte bulu ...

yumuşama :

(Derleme.. tonlulaşma, sadalılaşma, ötümlüleşme) Süreksiz ünsüzle ...

yuvarlak sıra :

Türkçe bir sözcükte bulunan yuvarlak ünlülerin sırası: Üzüntünüzü ...

yuvarlak ünlü :

(Derleme.. yuvarlak vokal, yuvarlak sesli, dudak vokali) Dudaklar ...

yuvarlaklaşma :

(Derleme.. dudaksıllaşma) Düz ünlünün ünsüz etkisiyle yuvarlak ol ...

yüklem :

Eylem çekimine girmiş sözcüğün tümcedeki görev adı: Her iş ona ko ...

yüklem birliği :

(Derleme.. yüklem öbeği, yüklem grubu) Yüklemle birlikte kullanıl ...

yükselen titrem :

(Derleme.. yüksek ton) Anlatımda duygu ve düşüncelerin etkisine g ...

zaman :

(Derleme.. fiillerde zaman) Eylemlerin belirttikleri geçmiş zaman ...

zaman belirteci :

(Derleme.. zaman zarfı) Bir eylemin anlamını, zaman kavramı ile s ...

zaman eki :

Eylemlerde kullanılan ve zaman kavramı veren ek: -ecek (gel-eceğ- ...

zaman ulacı :

Eylemin durumunu zaman bakımından sınırlandıran ulaç: Gidince gör ...

zayıf ünlü :

Ses süresi kısa olan dar ünlü : ı vb. ısıcak, Irak, ılık sözcükle ...

zincirleme ad tamlaması :

(Derleme.. zincirleme isim tamlaması, zincirleme tamlama, zincirl ...

zincirleme sıfat tamlaması :

Bir sıfat tamlamasına çok defa"-lı" bazen de '"-siz" ya da 3. kiş ...