Anasayfa Kodlamalar Dil Bilgisi Terimleri Bilim Terimleri Teknik Terimler Sanat Terimleri Spor Terimleri Hukuk Terimleri Ekonomi Terimleri Eğitim Terimleri Çevre Terimleri Sağlık Terimleri Sosyal Terimler Yabancı Terimler

soru zarfı :

Fiillerin yer, yön, zaman, neden, nitelik ve derecelerini soru yo ...

soyut ad :

Varlığı düşünce yoluyla kabul edilen ve söylendiğinde, zihinde be ...

soyut kavram :

Zihinde belli bir görüntü veya tasavvura sahip olmayan, varlığı k ...

soyutlama :

İnsan zihninin dış dünyadaki canlı ve cansız varlıkları, duygu, d ...

söyleyiş ses bilgisi :

Bir dildeki kelimeleri ses yapıları, boğumlama noktaları ve boğum ...

söyleyiş ses bilimi :

Dildeki sesleri bir bütün olarak ele alan, insan dilinin seslerin ...

söz :

Bir maksadı anlatmak üzere söylenen kelime veya kelimelerden oluş ...

söz dağarcığı :

Bakınız: kelime hazinesi

söz dizimi :

Bakınız: cümle bilgisi

söz sanatları :

Anlatıma güç kazandırmak, etkili olmak amacıyla kelimelerin sanat ...

söz varlığı :

Bakınız: Kelime Hazinesikelime Hazinesi

sözde özne :

Bakınız: gramerce özne, görünür özne

Sözlük :

Bir dildeki kelimeleri esas alarak, onların temel anlamlarını, ka ...

sözlük anlamı :

Bir kelimenin herkes tarafından bilinen, sözlüklerin yansıttığı i ...

sözlük bilimi :

Bir dilin veya karşılaştırmalı olarak çeşitli dillerin söz varlığ ...

standart dil :

Bakınız: ölçünlü dil

standart türkçe :

Bakınız: ölçünlü Türkçe

sürekli ünsüz :

Bakınız: tonlu ünsüz

süreklileşme :

Bakınız: tonlulaşma

süreklilik fiili :

Bir fiilin -A zarf fiili şekli üzerine dur-, gör-, kal, gel-, koy ...

süreksiz ünsüz :

Bakınız: tonsuz ünsüz

süreksizleşme :

Bakınız: tonsuzlaşma

Şahıs :

Fiilin gösterdiği işin hangi şahıs tarafından yapıldığını belirte ...

şahıs ağzı :

Sosyal bir kurum olan dilin belli bir birey tarafından kendine öz ...

şahıs eki :

Fiil çekiminde şahıs belirten ek. Türkçede dört grup şahıs eki va ...

şahıs ekleri :

Bakınız: şahıs eki

şahıs zamîri :

Dilbilgisinde söz söyleyen, kendisine söz söylenen ve kendisinden ...

şart cümlesi :

Temel cümleyi yargı bildirmeden zaman, şart, sebep ve benzetme iş ...

şart eki :

Tasarlama kiplerinden şart şeklini ifade eden -sA eki. Örnekler i ...

şart kipi :

Bir oluş ve kılışın şart biçiminde düşünüldüğünü anlatan, dolayıs ...

şartlı birleşik cümle :

Bakınız: şart cümlesi

şekil bilgisi :

Bir dildeki kök ve ekleri, bunların birleşme yollarını, eklerin a ...

şekil birimi :

Dilde tek başına kullanılabilen ve daha küçük parçalara ayrılamay ...

şimdiki zaman :

Fiilin gösterdiği oluş ve kılışın içinde bulunulan zamanda yapıld ...

şimdiki zaman kipi :

Şimdiki zaman kipinin hikâye, rivayet ve şart birleşik türleri iç ...

şimdiki zaman kipinin hikâyesi :

"-ıyor ve -makta" ekleri ile karşılanan ve içinde bulunulan zaman ...

şimdiki zaman kipinin rivayeti :

Hâlen sürmekte olan bir oluş ve kılışı, duyuma veya sonradan fark ...

şimdiki zaman kipinin şartı :

İçinde bulunulan zamanda gerçekleşmekte olan bir oluş ve kılışı ş ...

taban :

Kelime kök ve gövdelerinin çekim eki almamış yalın durumu: taş, i ...

tali uzunluk :

Bakınız: ikincil uzunluk

tam benzeşme :

Bir kelimede yanyana veya aralıklı olarak bulunan seslerden birin ...

tamamlayıcı :

Bakınız: tamlayan

tamlama :

Bir adın anlamının tam olarak belirlenebilmesi için, o adın tamla ...

tamlanan :

Ad ve sıfat tamlamalarında tamlamanın ikinci ögesini oluşturan ve ...

tamlayan :

Ad ve sıfat tamlamalarında tamlamanın birinci ögesini oluşturan a ...

tarihî dil bilimi :

Bakınız: art zamanlı dil bilimi

tarihî gramer :

Bir lehçenin, bir dilin veya bir dil ailesinin gramer yapısını ta ...

tarz :

Yüklemin bildirdiği zamanı görülen geçmişe, duyulan geçmişe ve di ...

tarz zarfı :

Bakınız: nitelik zarfı

tasarlama kipleri :

Fiilin olumlu veya olumsuz yöndeki gerçekleşmesini, tasarlanan di ...

tasvir fiili :

Zarf-fiil biçimindeki bir esas fiille, bu esas fiildeki oluş ve k ...

tasvirci gramer :

Bir dilin veya bir lehçenin belli bir zaman kesimindeki yapı ve i ...

tasvirci yardımcı fiil :

Zarf-fiil biçimindeki esas fiilin bildirdiği oluş ve kılışı tasvi ...

tasvirî fiil :

Bakınız: tasvir fiili

taşra ağzı :

Ölçünlü Türkçenin ve yazı dilinin dayandığı konuşma ölçüleri dışı ...

tayin grubu :

Bakınız: belirtme grubu

tecrübî fonetik :

Bakınız: deneyli ses bilgisi

tek anlamlı :

Tek bir kavramı, tek bir anlamı yansıtan kelime. Araç-gereç adlar ...

tek anlamlılık :

Bir kelimenin tek bir kavram, tek bir anlamı yansıtması: ağaç, ta ...

tek doruklu hece :

Duyulma gücü en yüksek olan sesin bir veya iki yanında açıklık de ...

tek heceli diller :

Kelimeleri, ek almadan ve çekime girmeden cümle içindeki yerlerin ...

tekerrür fiilleri :

Bakınız: tekrarlama fiilleri

tekleşme :

Dilimize Arapça, Farsça gibi yabancı dilerden geçmiş bazı sözleri ...

teklik :

Adlarda ve çekimli fiillerde nesne veya şahsın sayıca tek olması ...

teklik birinci şahıs eki :

Çekimli fiilde fiili karşılayan oluş veya kılışın teklik birinci ...

teklik ikinci şahıs eki :

Çekimli fiilde, fiili karşılayan oluş ve kılışın teklik ikinci şa ...

teklik üçüncü şahıs eki :

Çekimli fiilde, fiili karşılayan oluş ve kılışın teklik üçüncü şa ...

tekrar grubu :

Bir nesneyi, bir oluş ve kılışı karşılamak üzere aynı, yakın ya d ...

tekrarlama fiilleri :

"-ala-, -akla-, -ıkla" gibi eklerle kurulan ve fiildeki oluş ve k ...

tekrarlı bağlaç :

Sıra sözleri ve cümleleri birleştiren bağlaç. || ne...ne, de...de ...

tekrarlı yüklem :

Anlama güç kazandırmak ve okuyanı etkilemek amacıyla tekrarlanmış ...

telâffuz :

Dil seslerinin çıkarılışları sırasında ses organlarının yaptığı h ...

temel anlam :

Bakınız: asıl anlam, sözlük anlamı

temel cümle :

Birleşik bir cümlede ana fikri taşıyan ve esas yargıyı üzerinde b ...

temel kelime :

Bir dilde çok eski devirlerden beri kullanılagelen, o dilin çeşit ...

terim :

Bilim, teknik, sanat, spor, zanaat gibi çeşitli uzmanlık alanları ...

tezlik fiili :

(Almanca hast Verbum, Zeitwort von Eile Fr. verbe hatif, İng. ver ...

titrek ünsüz :

Dil sırtını geriye doğru kabarıp, kenarlarının diş- ön damak sını ...

Ton :

Konuşma sırasında seslerin titreşimlerindeki yükselip alçalma far ...

tonlama :

Konuşma sırasında, konuşmaya hâkim olan esas tonda çeşitli anlam ...

tonlama uzunluğu :

Konuşma sırasında tonlamaya bağlı olarak meydana gelen geçici uzu ...

tonlu ünsüz :

Ciğerlerden gelen havaya ses tellerinin titreşip ton vermesi ile ...

tonlulaşma :

1. Ünsüzlerin boğumlanması sırasında, ciğerlerden gelen havaya se ...

tonsuz ünsüz :

Ciğerlerden gelen havanın ses tellerinde titreşime uğramadan ve t ...

tonsuzlaşma :

Ses tellerinin ciğerlerden gelen havayı titreştirmemesi ve ton ve ...

topluluk adı :

Şekil bakımından teklik durumunda olduğu hâlde, anlamca topluluk ...

topluluk eki :

İsimlerde sayı bakımından topluluk ve bir aradalık gösteren ek. T ...

topluluk ismi :

Bakınız: topluluk adı

topluluk sayı sıfatları :

Asıl sayı sıfatlarına gelerek belirttikleri nesneler arasında yak ...

tümleç :

Cümle içinde yalın ya da yükleme, yönelme, çıkma, vasıta durumu g ...

tür adı :

Aynı türden olan varlıklara soyut kavramlara verilen genel ad: ağ ...

türeme :

Bakınız: ünlü türemesi

türeme ünlü :

Asıl kelimede olmadığı hâlde çeşitli nedenlerle kelime başında ve ...

türeme ünsüz :

Asıl kelimede olmadığı hâlde, çeşitli nedenlerle kelime başında v ...

türemiş ad :

Ad veya fiil köklerinden yapım ekleriyle kurulmuş ad: göz+lük, iş ...

türemiş fiil :

Ad veya fiil kök ve gövdelerinden yapım ekleriyle kurulmuş fiil: ...

türemiş kelime :

Ad ve fiil soylu kelime köklerinden yapım ekleriyle genişletilere ...

türemiş sıfat :

Ad ve fiil köklerinden sıfat yapım ekleriyle kurulmuş sıfat: ak s ...

türemiş zarf :

(Almanca abgeleitetes Adverb abgeleitetes Umstandswort Fr. adverb ...

türetme :

Ad veya fiil kök ve gövdelerine yapım ekleri getirmek suretiyle e ...