Anasayfa Kodlamalar Dil Bilgisi Terimleri Bilim Terimleri Teknik Terimler Sanat Terimleri Spor Terimleri Hukuk Terimleri Ekonomi Terimleri Eğitim Terimleri Çevre Terimleri Sağlık Terimleri Sosyal Terimler Yabancı Terimler

baba :

Saygıdeğer yaşlı adamlara, bir topluluğun ya da bir örgütün başın ...

Babıâli :

1. Osmanlı İmparatorluğunun yüksek yönetim organlarının bulunduğu ...

Babıâli hocası :

Görevli olarak yetişmek üzere Babıâliye giren gençlerin öğretmenl ...

bacaluşka :

Osmanlı ordusunda kullanılan bir tür top.

baç :

Gümrük vergisi alışveriş vergisi, bk. büyük baç.

baççı :

Yol güvenliğini sağlaması karşılığı olarak belli yerlerde belli t ...

baçlı :

Baç ödemekle yükümü olan kişi.

badaluşka :

Bakınız: bacaluşka

bağdaşık devletler :

Birinci Dünya Savaşından önce aralarında bir antlaşma yapmış olan ...

bağımlı :

Büyük bir hükümdara bağlı (küçük bir hükümdar ya da bey).

bağışık :

Herhangi bir nedenle kendisinden vergi alınmayan kimse.

bağışlayı :

Katoliklerde işlenilen suçlardan dolayı öteki dünyada çekilecek c ...

baharlık :

Padişahların her yıl ilkbaharda yeniçeri ağaları ile yeniçeri yaz ...

bakıkulu :

Osmanlılarda, defterdarlık merkez örgütünde devlet gelirlerini to ...

bakırtaş çağı :

Cilâlıtaş çağı geleneği ile yeni bulunan bakırdan yapılmış eşyanı ...

baklava alayı :

Her Ramazanın 15. günü saray mutfağından yeniçerilere baklava ver ...

bâlâ :

Osmanlılarda birinci sınıf "ulâ" rütbesi ile vezirlik arasında yü ...

balıkdişi kozak :

Yabancı hükümdarlara gönderilen padişah mektuplarının konduğu kum ...

Balta :

Padişahların buyrukları altındaki uyduların ve dervişlerin taşıdı ...

balta resmi :

Osmanlılarda kent ve kasabalarda kesilen hayvan için alınan bir v ...

baltacılar :

Önceleri sefer sırasında çalılık ve ormanlık yerleri temizlemek, ...

baltalı :

Osmanlılarda yolları açmak için baltayla donatılmış asker.

balyemez :

Osmanlı ordusunda kullanılan çapı en büyük ve menzili uzun bir to ...

Balyos :

1. Venedik Cumhuriyetinin İstanbul'daki elçisi. 2. İstanbul'daki ...

ban :

Osmanlılar zamanında Macaristan ve Slovenya dolaylarında sancak b ...

banyol :

Tersane zindanı.

barata :

Osmanlı sarayında genel olarak bostancıların, baltacı ve kapıcıla ...

barbar :

Greklerle Romalıların, kendi kültür çevreleri dışında kalan budun ...

barbut altını :

Ağırlığı iki kırat ve değeri 3 kuruş- 3 para olan bir Osmanlı alt ...

Barça :

Kalyon türünden altı düz bir savaş taşıt gemisi.

Barış :

1. Savaş içinde olmayan bir ülkenin durumu. 2. Savaştan sonra dev ...

barış antlaşması :

Bir savaşa kesin olarak son veren, savaşan devletler arasında ola ...

barış belgesi :

Barışın koşullarını kapsayan ve ilgililerin onayını taşıyan bağla ...

barış ülkeleri :

Henüz İslam egemenliğine girmemiş, ancak kendi isteği ile vergi v ...

barkan :

Palankadan ufak olan berkitilmiş yer.

barutçubaşı :

Barut yapımı ile uğraşan ve cebeci ocağına bağlı olan barutçuları ...

başağa :

Köşklülerin en kıdemlisi.

başağa odası :

Ağakapısındaki odalardan biri.

başbakı kulu :

Maliye başmüfettişi.

başbayraktar :

Yeniçeri ocağında İmam-ı Âzam bayrağını taşıyan subay.

başbekçi :

Bakınız: başsancaktar

başbölükbaşı :

1. Yeniçeri ocağında ağa bölükbaşılarının en eskisinin adı. 2. Sa ...

başbuğ :

1. Osmanlılarda savaş zamanı başka birliklerden ayrılıp bir araya ...

başçavuş :

Yeniçeri örgütünde 5. bölüğün komutanı, aynı zamanda tüm yeniçeri ...

başçuhadar :

Osmanlı sarayında padişahın hizmetinde bulunan çuhadarların başı ...

başdefterdar :

Osmanlılarda Tanzimat dönemine dek Rumeli'deki illerin maliye işl ...

başeski :

1. Yeniçeri bölüklerinin en kıdemsiz subayı ve erlerinin en kıdem ...

başhafiye :

Osmanlı sarayında gizli haberler toplamakla görevli örgütün başın ...

başhalife :

Osmanlılarda kalem yazmanlarının en kıdemlisi.

başhaseki :

1. Bostancı hasekileri ağasının sanı. 2. Yeniçeri ocağındaki dört ...

başıbozuk :

Savaş sırasında gönüllü olarak Osmanlı ordusuna katılan er.

başikbal :

Padişahın odalıkları arasında en önde geleni.

başkadın :

Padişahın nikâhlı kadınlarından en eskisi.

başkapı gulamı :

Haremağalığında bir aşama. bk. haremağası.

Başkent :

Bir devletin yönetim merkezi olan kent.

başkomutan :

Tüm silâhlı kuvvetlerin başı.

başmabeynci :

Mabeyncilerin başı.

başmaklık :

Bakınız: paşmaklık

başmehter :

Yeniçeri ağasının en yakını olan ve özel işleriyle uğraşan en yük ...

başmuhasebe :

Osmanlı maliyesinde, bugünkü Sayıştayın işini yapan daire.

başmuhasebeci :

Başmuhasebe dairesinin başkanı.

başruznamçeci :

Ruznamçecilerin başı.

başsancaktar :

Sarayda kutsal sancağı bekleyen gözetçilerin başı.

başsız akın :

Başlarında komutan olmayan akıncıların, yirmi kişiye kadar ufak k ...

baştarde :

Kadırga türünden bir savaş gemisi.

Batı ülkeleri :

Genel olarak Avrupa ve Batı kültürünü benimsemiş ülkelere verilen ...

bayerki :

Siyasal erkin zenginler elinde bulunduğu yönetim biçimi.

bayrak açmak :

1. Başkaldırmak. 2. Gönüllü asker toplamaya başlamak.

bayrak askeri :

Her yıl hıdrellezden kasım ayına kadar savaş gemilerinde çalışmak ...

bayraktar :

Osmanlı askerî örgütünde yeniçeri ve öteki kapıkulu ortaları ile ...

bayram alayı :

Bayramların ilk gününde, padişahın cuma namazı kılmaya gidiş ve d ...

Bebek ustası :

Bebek kasrı ve çevresinin korunmasından ve güvenliğinden sorumlu ...

beceluşka :

Bakınız: bacaluşka

BeÇ :

Osmanlıların Viyana'ya verdikleri ad.

beçe :

Savaşta tutsak edilip de acemi oğlanlığa alınmayan kişi.

bedeluşka :

Bakınız: bacaluşka

bedoluşka :

Bakınız: bacaluşka

Bedun :

Macaristan'ın başkentine Osmanlılarca verilen ad.

bekârlık vergisi :

Timar sahibi olmayıp tecimle uğraşan reayanın bekâr olanlarından ...

bekçi :

Bakınız: sancaktar

beldarlar :

Osmanlı ordusunda geçit yerlerini belli bir ödenek karşılığı koru ...

belgelik :

Belgelerin saklandığı yer.

bender :

Eskiden canlı bir tecim hayatı olan işlek liman.

benimsetme bildirisi :

Bir devletin başka bir devlete, isteklerini benimsetmek için yapt ...

bennâk :

Çift vergisi yükümlüsünün, kendisiyle bir evde oturan oğullarına, ...

bennâk vergisi :

Osmanlılarda timar sahiplerinin, uyrukları olan bennaktan aldıkla ...

berat :

Osmanlı devletinde bir göreve atanan, aylık bağlanan, san, nişan ...

bergandi :

Yelkenli savaş gemilerinin bir türü.

berkitme :

Düşman saldırısına karşı, türlü araç ve gereçlerle bir yerin dire ...

beşe :

1. Özellikle yeniçeriler arasında ileri gelen anlamında kullanıla ...

beşik alayı :

Padişahın çocuğu doğduğunda yapılan tören.

beşiktaş :

Bakınız: sandıktaş

beşkent :

Osmanlı döneminde Mısır, Kahire, Şam, Edirne, Bursa ve Filibe ken ...

beşkent kadıları :

Mısır (Kahire), Şam, Edirne, Bursa ve Filibe kadılarına verilen s ...

beşli :

Beş akçe ulufe alan, görevi kılavuzluk yapmak ya da askere yol aç ...

beşli ağası :

Beşlilerin komutanı.

beşli azap :

Osmanlılarda beş evden bir kişi almak yoluyla toplanan, kale göze ...

beşlikçi ocağı :

Bostancıbaşının buyruğu altında ok takımlarını korumak ve taşımak ...

bey :

Küçük bir ülkenin buyurucusu: Menteşe Beyi, Maskat Beyi gibi.

bey gemileri :

Kaptanpaşaya bağlı sancak beylerinin hazırladıkları gemiler.