Anasayfa Kodlamalar Dil Bilgisi Terimleri Bilim Terimleri Teknik Terimler Sanat Terimleri Spor Terimleri Hukuk Terimleri Ekonomi Terimleri Eğitim Terimleri Çevre Terimleri Sağlık Terimleri Sosyal Terimler Yabancı Terimler

Dahil :

Osmanlılarda bilginler sınıfına (ilmiyeye) özgü bir aşama.

dahil medresesi :

Osmanlılar döneminde orta derecede öğretim yapan medrese

dalkılıç :

Savaşta düşman arasına dalmak için gönüllü yazılan asker.

damgalı kâğıt :

Damga pulundan önce devlete gelir sağlamak için çıkarılan ve hükü ...

dane :

Savaşta hedefleri dövmek için kullanılan gülle, mermi.

darüsselâm :

Bağdat kenti için kullanılan bir san.

dayı :

Osmanlılar döneminde Tunus, Cezayir ve Trablusgarp'ta yerli ileri ...

dedebaba :

Kırşehir'de oturan Bektaşî pirinin sanı.

defterci :

Bakınız: beylikçi

defterdar :

1. Osmanlılarda maliye işlerinin en yüksek buyurucusuna verilen s ...

defterdar kapısı :

Osmanlı devleti Maliye bakanlığı.

defteremini :

Defterhanede yazım defterlerinin korunması, bakımı ve kullanılışı ...

defterhane :

Osmanlı ülkelerindeki tüm toprak kayıtlarını kapsayan ana defterl ...

defterli avcılar :

Saray adına avlanmaları karşılığı kimi vergilerden bağışık tutula ...

değnek sahibi :

Kaptanlık belirtisi olarak bir değnek taşıyan, kapudane, patrona ...

Deli :

Önceleri Rumeli'de bulunan, genişledikten sonra Anadolu'da da vez ...

delibaşı :

Osmanlı ordusunda deli askerlerin komutanı.

Delil :

Bakınız: deli

delilbaşı :

Bakınız: delibaşı

deniz askeri :

Deniz kuvvetleri örgütünde görev yapan asker.

deniz azapları :

Osmanlı savaş gemilerinde görev yapan deniz askeri.

deniz beyleri :

Kaptanpaşa eyaletine bağlı sancakbeylerine verilen san.

deniz kuvvetleri komutanı :

Bakınız: kaptanpaşa

deniz leventleri :

Korsan gemilerinde çalışanlardan ya da kıyı halkından seçilen, bu ...

deniz mühendisliği okulu :

Deniz subayı yetiştirmek üzere 1773'te İstanbul'da açılan okul.

denk :

4,875 gram ağırlığındaki miskal'in dörtte birine denk olan eski b ...

derbent :

1. Uç boylarında bulunan küçük kale. 2. Dağ geçitlerinde kurulan ...

derbent ağası :

Derbenti koruyan, gözeten derbentçilerin komutanı.

derbentçi :

Derbenti koruyan gözetçi, karakol askeri.

derebeyi :

1. Topraklarını derebeylik düzenine göre yöneten kimse. 2. Osmanl ...

derebeylik :

Özellikle batı Avrupa'da toprağı ve üzerinde yaşayan köylüleri te ...

ders vekili :

Öğretimin şeyhülislamca yapılması koşul tutulan Beyazıt medresesi ...

dersiam :

Osmanlılarda, özel bir sınavla dersiâmlık aşamasını kazanmış hoca ...

dersiâmlık :

Medresede ders veren müderrislerin özel bir sınavdan geçerek kaza ...

despot :

1. Bir ülkeyi zora ve baskıya dayanarak yöneten kişi. 2. Rum orto ...

deste :

1. İçinde 10 tane yerli altın yaprağı bulunan paket. 2. İçinde 20 ...

deveci ortaları :

Görevleri savaşta siper işlerinde çalışmak, sefere gidiş ve dönüş ...

devlet borçları :

1. Devletin içerden ve dışardan almış olduğu borçlar. 2. Osmanlıl ...

devlet gömüsü :

Devlet malı, parası ya da bunların saklandığı yer.

devletlerbirliği :

Küçük devletlerin bağlaşmaları ile oluşan büyük devlet: Germanya ...

Devriye :

Osmanlılarda bilginler (ilmiye) sınıfından olan kimselere verilen ...

devriye kadıları :

Bağdat, Antep, Basra, Erzurum, Maraş, Trablusgarp, Beyrut, Rusçuk ...

devşirme :

1. Yeniçeri ocağının acemi oğlan gereksemesini karşılamak üzere H ...

devşirme ağası :

Acemi oğlan adaylarını devşirmek üzere devşirme emininden başka y ...

devşirme emini :

Devşirmeye gönderilmek üzere yeniçeri ocağından seçilen subay.

devşirme fermanı :

Devşirme toplanması için çıkarılarak devşirme görevlisinin eline ...

devşirme kanunu :

Devşirmelerin toplanması kurallarını saptayan özel yasa.

devşirme memuru :

Bakınız: devşirme ağası

devşirme sürüsü :

Toplanan devşirme çocuklardan İstanbul'a getirilirken düzenlenen ...

dış eleştiri :

Tarihsel kaynakların eleştirilmesinde belgeyi dış belirtilerine g ...

dışhazine :

Osmanlı devletinde olağan ve sürekli gelir ve giderlerin işlem gö ...

dışsaray :

Eskiden, sarayın dışında yer alan ve sarayla ilgili bir takım gör ...

dikilitaş :

Dikine yerleştirilmiş, tek parça taştan yapılmış anıt.

dil almak :

Düşmanın durumunu söyletmek için sorguya çekilmek üzere tutsak al ...

dil oğlanı :

İstanbul'daki yabancı elçiliklerde Türkçe öğretilerek çevirmen ol ...

dil tutmak :

Bakınız: dil almak

dilsiz :

Sarayda hazine, kiler ve seferli koğuşlarında üçer, dörder tane b ...

din savaşı :

Müslümanlarca din uğruna, dini yaymak ve yüceltmek için girişilen ...

dinsel devrim :

XVI. yüzyılda protestan kilisesinin kurulması ile sonuçlanan büyü ...

dinsel topluluk :

Aynı dinden olanlardan oluşan topluluk.

Dirhem :

1. 3,25 gram gelen bir ağırlık ölçüsü, okkanın 400'de biri. 2. Gü ...

dirliği çalınmak :

Ceza olarak yeniçeri ulufesinin kesilmesi.

dirliği kesilmek :

Bir kimseye devletçe verilen aylık ya da ödeneğin kesilmesi.

dirlik :

Osmanlılarda bir hizmete karşılık olmak üzere bir kimseye devletç ...

diş kirası :

1. Ramazanda iftara gelen konuklara bağış olarak verilen para. 2. ...

Divan :

1. Eskiden yüksek aşamadaki devlet adamlarının kurdukları büyük m ...

divan çavuşları :

Bakınız: divan-ı hümayun çavuşları

divan efendisi :

Vezir ve beylerbeyilerin yazı işlerine bakan görevlilerin buyuruc ...

divan kalemi :

Sadrazam buyruklarının ve fermanların yazıldığı büro.

divan kâtipleri :

Divan-i hümayun kalemlerinde yazı işlerini yürüten yazmanlar.

divan sicilleri :

Padişah divanında hazırlanıp çıkan türlü buyrukların özetleri yaz ...

divan solakları :

Divanın korunmasını sağlamak ve gösterişini artırmak için kullanı ...

divan sürmek :

Sarayda divan kurmak.

divan vermek :

Emir vermek, uyarmalarda bulunmak.

divan yeri :

Bakınız: kubbealtı

divanbağı :

Bakınız: çavuşbaşı

divanhane :

1. Osmanlı Bahriye Nezareti dairesi. 2. bk. kubbealtı.

divan-ı hümayun çavuşları :

Ana görevleri divan günlerinde yürütme organlarına yardımcı olara ...

divan-ı hümayun kalemi :

Bakınız: beylikçi

divanî kese :

416 kuruş değerinde para ölçeği.

diyet meclisi :

1. Kutsal Roma-Germen İmparatorluğunu, sonraları Almanya ve Avust ...

dizcek :

Savaşlarda korunmak için bacakların yukarı kısmına takılan zırh.

doc :

Venedik ya da Genova Cumhuriyetlerinin seçimle iş başına gelen ba ...

doğancı :

Hassa kuşbazları denilen timarlı avcılardan bir takımın adı.

doğancıbaşı :

Osmanlı sarayında saray içindeki av işlerini düzenleyen doğancıla ...

doğubilim :

Doğu ülke ve uluslarının dilleri, tarihleri, töreleri vb. konular ...

doğuş :

Hıristiyan peygamberi İsa'nın doğduğu yıl.

dolamalı :

Enderun koğuşlarından büyük ve küçük oda'lar içoğlanlarına, taşıd ...

dolmen :

(Keltçeden): İki tanesi dikine konmuş ve bir tanesi bunların üzer ...

dominyon :

Büyük Britanya İmparatorluğunun, anayurt ile eşit hakları olan de ...

domna :

Osmanlı döneminde Eflak ve Buğdan beylerinin eşlerine verilen san ...

domniçe :

Osmanlı döneminde Eflak ve Buğdan beylerinin kızlarına verilen sa ...

domuz vergisi :

Osmanlı egemenliğindeki Hıristiyanlardan, besledikleri domuzlar i ...

döğen :

Eskiden kullanılan, demir sapa bağlı uzunca bir zincirin ucuna bi ...

dökümcübaşı :

Tophanede top dökenlerin başı.

dönüm vergisi :

Bakınız: kulluk hakkı

dört bölükler :

Kapıkulu süvarisinden sağ-ulufeciler, sol-ulufeciler, sağ-gariple ...

dört ilçeler :

Osmanlı yönetim örgütünde: 1. İstanbul'a bağlı Küçük çekmece, Büy ...

dörtlererki :

Siyasal erkin dört kişi elinde bulunduğu yönetim biçimi.

dragon :

Eskiden kimi batı ülkeleri ordularında atlı ya da yaya olarak sav ...