Anasayfa Kodlamalar Dil Bilgisi Terimleri Bilim Terimleri Teknik Terimler Sanat Terimleri Spor Terimleri Hukuk Terimleri Ekonomi Terimleri Eğitim Terimleri Çevre Terimleri Sağlık Terimleri Sosyal Terimler Yabancı Terimler

askerîler :

Osmanlı toplumunda, gördükleri hizmet karşılığı olarak vergi yükü ...

askeriye :

Osmanlılarda askerlik işleriyle uğraşan görevliler.

aslancıbaşı :

Topkapı sarayındaki hayvanlar bahçesinde yabanıl hayvanlara bakan ...

aslanlı :

Üzerinde aslan resmi bulunan bir Hollanda parası.

aşağı bölükler :

Kapıkulu süvarilerinden sağ ve sol garipler bölükleri.

aşar :

Bakınız: ondalık

aşevi :

Yoksullara ve öğrencilere parasız yiyecek dağıtan hayır kurumu.

at oğlanı :

Osmanlı sarayında atlara bakan uşak.

atabey :

Kimi eski Türk devletlerinde, özellikle Selçuklularda genç şehzad ...

ataman :

Eskiden Kazakların başbuğuna verilen san.

ateş gemisi :

Eskiden düşman gemilerini yakmak için özel biçimde yapılmış, içi ...

ateş kulesi :

Düşmanın yaklaşmakta olduğunu bildirmek için üzerinde ateş yakıla ...

ateş oku :

Kuşatılan bir kalenin ağaçtan yapılmış berkitimlerini ve savunma ...

ateşkes :

Savaşan iki gücün isteğiyle çarpışmaya belli bir süre için ara ve ...

atlama :

İlmiye sınıfında, aşamalarda sıra beklemeden ve kuraldışı ilerlem ...

atmacacıbaşı :

Osmanlı sarayında atmaca yetiştiren ve onları av için eğiten atma ...

atmeydanı :

1. At koşuları ve gösterileri yapılan alan. 2. İstanbul'daki Sult ...

av ağaları :

Avlanmaya çıkan padişahın yanında bulunup kendisine yardım eden a ...

Avam Kamarası :

İngiliz parlamentosunda halkın seçtiği milletvekilleri meclisi.

avarız :

Osmanlılarda önceleri halktan salt olağanüstü durumlarda, sonrala ...

avcı bölüğü :

Yeniçeri ortalarından 33. sekban bölüğünün adı.

avcıbaşı :

Avcı bölüğünün komutanı ve saray avcılarının başı.

avcılar :

Osmanlı sarayında bulundurulan ve av işiyle uğraşan görevlilerin ...

ayak divanı :

Bir konuyu ivedilikle görüşmek ve sonuca bağlamak üzere padişahın ...

ayak naibi :

Davaları gerektiğinde yerinde görmek üzere kadı adına görev yapan ...

ayak taşı :

Okçuların ok atarken üzerinde durdukları taş.

ayak teri :

Bir hükümet buyruğunu bildirmek için bir yere gönderilen görevliy ...

ayakbastı parası :

Eskiden kimi Osmanlı kentinde dışardan gelenlerden alınan vergi.

ayaktakımı :

1. Aşağı sınıftan sayılan halk. 2. bk. plebler.

ayan :

1. Osmanlılarda, bir kentin ileri gelenleri. 2. Osmanlılarda, XVI ...

Ayan Meclisi :

Osmanlı İmparatorluğunda üyeleri padişahça atanan meclis.

ayarı bozuk akçe :

Bakınız: çürük akçe

aydınlanma çağı :

XVIII. yüzyıl Avrupasında düşünüş ve inançların tüm baskılardan k ...

ayrıcalıklı eyaletler :

Yönetim biçimleri ötekilerden ayrı olarak belli koşullara bağlı O ...

ayrık vakıflar :

Hükümet denetimi dışında ve mütevellilerce yönetilen vakıflar.

Ayvaz :

Büyük konaklarda mutfak ve yemek hizmetlerinde çalıştırılan uşak.

azap :

1. Anadolu beyliklerinde donanmadaki görevlerde kullanılan asker. ...

azap ağası :

Azap askerinin en yüksek aşamadaki komutanı.

azap kâtibi :

Azap ağasından sonra gelen, görevi azapların künyesini tutmak, öz ...

azat etmek :

Bir kul ya da karavaşa özgürlüğünü geri vermek.

azatlı :

Özgürlüğü geri verilmiş kul ya da karavaş.

baba :

Saygıdeğer yaşlı adamlara, bir topluluğun ya da bir örgütün başın ...

Babıâli :

1. Osmanlı İmparatorluğunun yüksek yönetim organlarının bulunduğu ...

Babıâli hocası :

Görevli olarak yetişmek üzere Babıâliye giren gençlerin öğretmenl ...

bacaluşka :

Osmanlı ordusunda kullanılan bir tür top.

baç :

Gümrük vergisi alışveriş vergisi, bk. büyük baç.

baççı :

Yol güvenliğini sağlaması karşılığı olarak belli yerlerde belli t ...

baçlı :

Baç ödemekle yükümü olan kişi.

badaluşka :

Bakınız: bacaluşka

bağdaşık devletler :

Birinci Dünya Savaşından önce aralarında bir antlaşma yapmış olan ...

bağımlı :

Büyük bir hükümdara bağlı (küçük bir hükümdar ya da bey).

bağışık :

Herhangi bir nedenle kendisinden vergi alınmayan kimse.

bağışlayı :

Katoliklerde işlenilen suçlardan dolayı öteki dünyada çekilecek c ...

baharlık :

Padişahların her yıl ilkbaharda yeniçeri ağaları ile yeniçeri yaz ...

bakıkulu :

Osmanlılarda, defterdarlık merkez örgütünde devlet gelirlerini to ...

bakırtaş çağı :

Cilâlıtaş çağı geleneği ile yeni bulunan bakırdan yapılmış eşyanı ...

baklava alayı :

Her Ramazanın 15. günü saray mutfağından yeniçerilere baklava ver ...

bâlâ :

Osmanlılarda birinci sınıf "ulâ" rütbesi ile vezirlik arasında yü ...

balıkdişi kozak :

Yabancı hükümdarlara gönderilen padişah mektuplarının konduğu kum ...

Balta :

Padişahların buyrukları altındaki uyduların ve dervişlerin taşıdı ...

balta resmi :

Osmanlılarda kent ve kasabalarda kesilen hayvan için alınan bir v ...

baltacılar :

Önceleri sefer sırasında çalılık ve ormanlık yerleri temizlemek, ...

baltalı :

Osmanlılarda yolları açmak için baltayla donatılmış asker.

balyemez :

Osmanlı ordusunda kullanılan çapı en büyük ve menzili uzun bir to ...

Balyos :

1. Venedik Cumhuriyetinin İstanbul'daki elçisi. 2. İstanbul'daki ...

ban :

Osmanlılar zamanında Macaristan ve Slovenya dolaylarında sancak b ...

banyol :

Tersane zindanı.

barata :

Osmanlı sarayında genel olarak bostancıların, baltacı ve kapıcıla ...

barbar :

Greklerle Romalıların, kendi kültür çevreleri dışında kalan budun ...

barbut altını :

Ağırlığı iki kırat ve değeri 3 kuruş- 3 para olan bir Osmanlı alt ...

Barça :

Kalyon türünden altı düz bir savaş taşıt gemisi.

Barış :

1. Savaş içinde olmayan bir ülkenin durumu. 2. Savaştan sonra dev ...

barış antlaşması :

Bir savaşa kesin olarak son veren, savaşan devletler arasında ola ...

barış belgesi :

Barışın koşullarını kapsayan ve ilgililerin onayını taşıyan bağla ...

barış ülkeleri :

Henüz İslam egemenliğine girmemiş, ancak kendi isteği ile vergi v ...

barkan :

Palankadan ufak olan berkitilmiş yer.

barutçubaşı :

Barut yapımı ile uğraşan ve cebeci ocağına bağlı olan barutçuları ...

başağa :

Köşklülerin en kıdemlisi.

başağa odası :

Ağakapısındaki odalardan biri.

başbakı kulu :

Maliye başmüfettişi.

başbayraktar :

Yeniçeri ocağında İmam-ı Âzam bayrağını taşıyan subay.

başbekçi :

Bakınız: başsancaktar

başbölükbaşı :

1. Yeniçeri ocağında ağa bölükbaşılarının en eskisinin adı. 2. Sa ...

başbuğ :

1. Osmanlılarda savaş zamanı başka birliklerden ayrılıp bir araya ...

başçavuş :

Yeniçeri örgütünde 5. bölüğün komutanı, aynı zamanda tüm yeniçeri ...

başçuhadar :

Osmanlı sarayında padişahın hizmetinde bulunan çuhadarların başı ...

başdefterdar :

Osmanlılarda Tanzimat dönemine dek Rumeli'deki illerin maliye işl ...

başeski :

1. Yeniçeri bölüklerinin en kıdemsiz subayı ve erlerinin en kıdem ...

başhafiye :

Osmanlı sarayında gizli haberler toplamakla görevli örgütün başın ...

başhalife :

Osmanlılarda kalem yazmanlarının en kıdemlisi.

başhaseki :

1. Bostancı hasekileri ağasının sanı. 2. Yeniçeri ocağındaki dört ...

başıbozuk :

Savaş sırasında gönüllü olarak Osmanlı ordusuna katılan er.

başikbal :

Padişahın odalıkları arasında en önde geleni.

başkadın :

Padişahın nikâhlı kadınlarından en eskisi.

başkapı gulamı :

Haremağalığında bir aşama. bk. haremağası.

Başkent :

Bir devletin yönetim merkezi olan kent.

başkomutan :

Tüm silâhlı kuvvetlerin başı.

başmabeynci :

Mabeyncilerin başı.

başmaklık :

Bakınız: paşmaklık

başmehter :

Yeniçeri ağasının en yakını olan ve özel işleriyle uğraşan en yük ...