eng

TDK Tarih Terimleri Sözlüğü (H)

A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z
H Harfi 1. Sayfa
habeşağa :
Bakınız: Haremağası
hacbeyi :
Her yıl hacca giden kafilenin başkanı.
hacegân, hacegânlık :
Divan ve Babıâli dairelerindeki büro şefleri ile daha başka kimi ...
Hacıbektaş Bayrağı :
Bakınız: beyaz bayrak
haç :
1. Eski Romalılarda suçluyu öldürmek için kullanılan bir araç. 2. ...
haçlı seferleri :
XI. ve XII. yüzyıllarda Batılı Hıristiyanlarca, kutsal yerleri Mü ...
haçlılar :
Haçlı seferlerine katılanlar.
hadım ağası :
bk. harem ağası, ak ağa
hâdimülharemeyn :
Halifeliği aldıktan sonra Osmanlı padişahlarının kullandıkları bi ...
haham :
Yahudilerde din bilgini, din adamı.
hakan :
Türk, Moğol ve Tatar büyük-hanları için, hükümdarlar hükümdarı an ...
hakan kaleleri :
Sırbistan'da bulunan belgrad, Fethülislâm, Böğürdelen (Şabaç) ve ...
halayık :
Bakınız: karavaş
halifelik :
1. Halifenin görevi. 2. Halife niteliği ve orunu. 3. Halifenin eg ...
hamail çıkarmak :
Savaşta kılıçla düşman askerinin sağ omuzundan vurup sol kalçasın ...
hâmise :
Osmanlılarda sivil aşamaların ilk basamağı.
hamlacıbaşı :
Saray kayıklarında kürek çeken hamlacıların başı olup hükümdarın ...
Han :
1. Türk hükümdarlarına özgü bir san: Sultan Selim Han gibi. 2. Do ...
han görünüşü :
Kırım hanlarının başkanlığında toplanıp ülkedeki işlerin görüşüld ...
hansoyu :
Tarihe geçmiş bir ataya dayanan soy.
Hanza Kentleri Birliği :
Kuzey Avrupa'da Reval ile Amsterdam arasında uzanan bölgede kıyı ...
haraç :
1. Osmanlılarda genel olarak, toprak sahibi olan bireylerden devl ...
haraççı :
Haraç adlı vergileri toplayan görevli.
haraçlı :
Haraca bağlanmış, vergi ödeyen: Erdel, Osmanlı devletine haraçlı ...
harbî :
1. Osmanlı devleti ile henüz barış halinde bulunmayan, bir antlaş ...
harç :
Resmî dairelerde görülen hizmet karşılığı olarak iş sahibinden al ...
harçlıkçı :
Savaşta bulunan timarlı sipahilerin, dirliklerinden elde edilmiş ...
hareket ordusu :
31 Mart 1325 (13 Nisan 1909) ayaklanmasını bastırmak üzere Rumeli ...
harem :
Eskiden saray ve konaklarda yalnız kadınlara ayrılan bölüm.
haremeyn şeyhi :
1. Halifenin Mekke ve Medine'de bulundurduğu görevli. 2. Şam vali ...
hariç medresesi :
Osmanlılar döneminde ilk öğretim yapan medrese.
has :
Yıllık geliri 100.000 akçeyi aşan dirlik.
hasbahçe :
Saray sınırları içinde bulunan bahçe ve bostanlar.
hasbahçe bostancıları :
Saray sınırı içindeki bağ ve bahçelere bakan bostancı ocağı görev ...
hasbahçe ocağı :
Saray bahçe ve bostanlarını işleyen, başka bir ödenek almadıkları ...
haseki :
1. Bir görevde eskimiş olanlara verilen san. 2. Bostancı ocağının ...
haseki başı :
Bostancılardan, işi haremeyn vakıflarının gelirlerini toplamak ol ...
haseki oturağı :
Haseki ortalarından emekliye ayrılanlara bağlanan ödenek.
haseki sultan :
Padişahtan çocuğu olan karavaş.
hasene :
Osmanlı altın paralarından birinin adı.
hasfırın :
Saray halkının ekmeğini pişiren fırın.
hasıllı :
Haremağalığında bir aşama. bk. haremağası.
haslılar :
Kendilerine timar ve zeamet yoluyla dirlik olarak toprak ayrılmış ...
hasoda :
Enderun'da içoğlanlara ayrılan altı oda ya da koğuştan birincisi ...
hasoda hazinesi :
Hasodada saklanan değerli eşya ile padişahın özlük paralarının bu ...
hasodabaşı :
Has-oda görevlilerinin en eskisi olup törenlerde padişahın giysil ...
hasodalık :
Padişahın seçtiği odalık.
hassa bahçeleri :
Sarayın malı olup saray sınırları dışında bulunan bahçe ve bostan ...
hassa bostancıları :
Sarayın dışında bulunan, ancak saraya özgü bahçe ve bostanlara ba ...
hassa kaptanı :
Osmanlı donanmasında kürekle çekilen gemilerin kaptanlarına veril ...
hatman :
Kazak başbuğunun sanı.
havale kulesi :
Alınması zor bir kaleyi sıkıştırmak için konum bakımından elveriş ...
havari :
İnanç ve öğütlerini yaymak için İsa Peygamberin görevlendirdiği 1 ...
havra :
Yahudi tapınağı.
hayriye altını :
II. Mahmut'un tahta çıkışının 21. ve 22. yıllarında çıkarılan par ...
Hayta :
Osmanlıların ilk zamanlarında eyalet askerinin uçboylarında görev ...
hazine çadırı :
Sefere çıkan Osmanlı ordusunun konakladığı yerde, birlikte taşına ...
hazine defterdarı :
Osmanlılarda, eyaletlerde devlet gelirlerini toplayan ve hesaplar ...
hazinedar ağa :
Harem dairesi içinde yapılan harcama işlerine bakan siyah haremağ ...
hazinedar başı :
İçağalardan biri ve içsarayda hazine koğuşunun buyurucusu olan ki ...
hazinedar usta :
Sarayın harem dairesindeki değerli eşyaları korumak ve padişahın ...
hekimbaşı :
Osmanlı sarayının ve tüm ülkenin sağlık işlerinden sorumlu olan k ...
helot :
Eski Isparta'da toprağa bağlı yerli halk, devlet köleleri.
helva sohbeti :
Eskiden kış gecelerinde, ileri gelenlerin düzenledikleri, bilgin, ...
helvacılar :
Saray mutfağında helva, şurup ve türlü tatlılar, kokulu ve lezzet ...
hetman :
Lehistan'da başkomutan 1539'dan sonra Hetman Vielki (Büyük Hetman ...
heybeci ocağı :
Bostancı ocağına bağlı ve görevleri heybe yapmak olan bir sınıf.
heyet-i temsiliye :
Bakınız: Temsilciler Kurulu
hıdrellez dağıtımı :
Osmanlılarda halktan hıdrellezde toplanmak üzere konan vergi.
Hıristiyan cizyesi :
Selçuklu ve Osmanlılarda Hıristiyan uyruklardan alınan kafa vergi ...
hicrî tarih :
Muhammet Peygamberin Mekke'den Medine'ye göçü (1622) ile başlayan ...
hidiv :
1. Osmanlı sadrazamlarının sanlarından biri. 2. Osmanlı yönetimi ...
hidivlik :
1. Mısır valiliği sıfat ve orunu. 2. Mısır valisinin yönetimi alt ...
hilat giydirmek :
Padişahın sadrazamlara, vezirlere ve daha başka devlet ileri gele ...
Hisar :
Bakınız: içkale
hisar gediği :
Kalelerde sürekli olarak görev yapan askerlerden timarlılara özgü ...
hisareri :
Kale gözeticiliği ile görevli asker.
hisse :
Bakınız: terakki
hizmet timarı :
Sınır boylarındaki kimi camilerin imam ve hatiplerine, ayrıca sar ...
hoplit :
Eski Yunanistan'da ağır silahlı yaya askeri.
höyük :
Tarih boyunca türlü nedenlerle yıkılan yerleşme yerlerinde yıkınt ...
humbara :
Demir ya da tunçtan dökülmüş, yuvarlak ve boş olan, içine patlayı ...
humbara ocağı :
Yeniçeri örgütünde humbara yapan ya da savaşta humbara kullanan a ...
humbaracılar kışlası :
Bakınız: humbarahane
humbarahane :
1. Humbara yapılan devlet fabrikası. 2. Humbaracı yetiştirmek ere ...
hurda akçe :
Bakınız: çürük akçe
hutbe :
İslam ülkelerinde, devletin bağımsızlığı belirtisi olarak, cuma v ...
huzur dersleri :
Ramazan'ın ilk gününde başlayıp sekiz gün süren, seçkin bir bilgi ...
Hüdavendigar :
1. Osmanlı padişahı I. Murat'a verilen san. 2. Bursa sancağına, s ...
hüküm :
Padişah divanından padişah adına çıkan karar.
hükümdar :
Taht sahibi devlet başkanı.
hünkâr :
Osmanlılarda yalnız padişahlar için kullanılan bir san.
hünkâr çavuşu :
Bakınız: Mabeyn Çavuşu
hünkâr gemisi reisi :
Hünkâr baştardesinin kaptanı.
hünkâr kalfaları :
Padişahın günlük hizmetlerini gören gedikli karavaşlar: hazinedar ...
hünkâr mahfili :
Sultan camilerinde padişahlar için yapılmış olan özel yer.