eng

TDK Tarih Terimleri Sözlüğü (K)

A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z
K Harfi 1. Sayfa
kaan :
Bakınız: hakan
kabak meydanı :
Osmanlılarda, ok atışlarının yapıldığı alana verilen ad.
kabaniçe :
Padişahların şahsına özgü olan, fakat kimi kez olağanüstü onurlam ...
kabza alma :
Ok atmada ustalığa yükselen bir kimsenin, öğretmeninden okçuluk y ...
Kadı :
Osmanlılarda şerîat mahkemelerinin başında bulunan, aynı zamanda ...
kadı naibi :
Kadının, kendisinin gitmediği yere gönderdiği vekil görevli.
Kadıköy ustası :
Kadıköy bölgesindeki saraya bağlı bahçelerin bostancı subayına ve ...
Kadın :
Bakınız: haseki sultan
kadınefendi :
Padişahın eşine verilen san.
kadınefendi hasları :
Padişah eşlerine ayrılan haslar.
kadırga :
Donanmada, çektiri türünden gemilerin en büyüğü.
kafa vergisi :
Müslüman devletlerde Müslüman olmayanlardan, korunma karşılığı al ...
kafes :
Topkapı sarayında padişah oğullarının XVI. yüzyıl sonlarından ber ...
kafes hayatı :
Babaları ölen Osmanlı şehzadelerinin kafeste sürdürdükleri bir çe ...
kaftan :
Eskiden kullanılan bir çeşit üstlük giysi.
kaftan ağası :
1. Sadrazamın yanında karşılama işleriyle uğraşan görevli. 2. Sür ...
kaftan giydirmek :
Bakınız: hil'at giydirmek
kaftancı :
İleri gelenlerin konaklarındaki içağaların başı.
kaftancıbaşı :
Her yıl devlet hazinesi için satın alınan kürk, kaftan gibi eşyan ...
kaftanlı :
Bakınız: odalı
kâğıt emini :
Malî yargılar ve saraya değgin yazışma işleriyle uğraşan görevli.
kâğıt uçurmak :
Kuşatılmış bir kalenin komutanına ya da herhangi bir iş yaptırılm ...
kâğıtçı başı :
Devlet dairelerinde kullanılan yazı gereçlerinin sağlanması, sakl ...
kahveci usta :
Sarayın harem bölümünde kahve işlerine ve genel hizmetlere bakan ...
kahvecibaşı :
1. Padişahın içeceği kahveyi hazırlamakla görevli has odalı. 2. D ...
kâhya bey :
Sadrazamın güvenini kazanmış ve onun yardımcısı yerinde olan göre ...
kâhya kadın :
Saraydaki bütün kalfaların buyurucusu olan kadının sanı.
kalafat :
Vezir ve daha başka devlet büyüklerinin giydikleri bir başlık.
kalavrahane :
Osmanlılarda asker için ayakkabı, eğer takımı, hayvan koşumu gibi ...
kale :
Düşmanın gelmesi beklenebilen yollar üzerinde, askeri önem taşıya ...
kale azapları :
Osmanlılarda kale koruyucularının yaya olanları.
kale kalkanı :
Kale duvarı üzerindeki diş diş ve mazgallı duvar bölmeleri.
kale komutanı :
Kaleyi korumak ve savunmakla görevli askerin başı.
kale siperi :
Bakınız: kale kalkanı
kale yamağı :
Kaleyi korumakla yükümlü bir tür asker.
kaledöven :
Kale dövmeğe yarayan top.
kalem zeametleri :
Devlet görevlilerine aylık ödenmediği için, yazı işlerini yürüten ...
kalgay :
Kırım'da, hanın vekili anlamında bir orun.
kalgay sultan :
Kırım hanının taht adayı.
kalite :
Osmanlı donanmasında çektiri türünden bir savaş gemisi.
kalkolitikum :
Bakınız: bakırtaş çağı
kallavi :
Sadrazam ve vezirlere özgü, üstü koni biçimine yakın telli kavuk.
kalmış :
Türlü nedenlerle savaşa katılmayıp İstanbul'da kalan kapıkulu ask ...
kalyon :
Yalnız yelkenle yol alan ağır savaş gemilerinin en büyüğü.
kalyon kaptanı :
Güverte albayının eski adı.
kalyoncu :
Osmanlılarda yalnız savaş zamanlarında çalışmak üzere her yıl bel ...
kalyoncu kulluğu :
Osmanlılarda deniz güçlerinin yönetimi altında bulunan karakollar ...
kancabaş :
1. Hafif donanma gemilerinden biri. 2. Padişahın bindiği süslü ka ...
kantarkulu :
Yeniçerilerde eski odalardaki seğirdim usta ve çavuşlarına verile ...
Kanun :
Askerlerin sıkı düzenini korumakla görevli olan er.
kanun subayı :
Eskiden inzibat işleriyle görevli kanun adlı erlerin subayı.
kanuncu :
Beylikçinin buyruğu altında çalışan üç yüksek görevliden birinin ...
Kapak :
Tahtadan yapılmış eski bir savaş gemisi.
kapaklı :
Eski tüfeklerden birinin adı.
kapama :
1. Cüppe gibi üste giyilen bir giysi. 2. Yeniçeri ve medrese öğre ...
kapamacı :
Eskiden hazır giysi satan esnafa verilen ad.
Kapan :
Osmanlılar döneminde yiyecek ve giyecek eşyanın toptan satıldığı ...
kapan naibi :
Kapanlardaki alış-verişi denetlemek üzere kadının atadığı görevli ...
kapaniçe :
Bakınız: kabaniçe
kapçak :
Kale kuşatılmasında, duvarlara takılan uzun saplı büyük çengel.
kapı :
Genel olarak yüksek düzeydeki hükümet dairesi: Şeyhülislam Kapısı ...
kapı çavuşu :
Osmanlılarda vali ve komutanların resmî dairelerinin kapısını da ...
kapı çuhadarı :
Osmanlı devlet örgütlerinde ayak işlerinde, özellikle postacılık ...
kapı ferman olmak :
Bakınız: kapıya çıkma
kapı halkı :
Sadrazam, vezir, eyalet valileri, beylerbeyleri ve daha başka dev ...
kapı hasekiağası :
Kızlarağasının sadrazam kapısındaki işlerini yürütmekle yükümlü g ...
kapı kethüdası :
Osmanlı egemenliği altındaki beyliklerin, yabancı devletlerin, ey ...
kapı mahkemesi :
İstanbul kadısının bir naibince yönetilen, özellikle karı-koca an ...
kapı naibi :
Kapı mahkemesi başkanı olan yargıcın sanı.
kapı oğlanı :
1. Kapıçuhadarı yamağı. 2. Elçiliklerde çevirmen yardımcısı.
kapı oğlanları :
Sarayda kapı hizmetinde bulunan hadımlara verilen ad.
kapı olma :
Yeniçerilere, her yedi yılda bir kez ocak askeri olduğunu gösteri ...
kapı yayabaşısı :
Yeniçeri subaylarından birinin sanı.
kapıağası :
1. Av dışında padişahın yanında bulunan içağaların en büyüğü olan ...
kapıaltı geliri :
Eyalet valileri ve sancak beylerinin halktan topladıkları, öncede ...
kapıarası :
Topkapı sarayında, tutuklanan devlet büyüklerinin kapatılması içi ...
kapıcı :
Osmanlı devlet örgütünde saray kapılarını bekleyen görevli sınıfı ...
kapıcılar kethüdası :
Topkapı sarayında, ilk ve orta kapıları bekleyen kapıcıların en y ...
kapıkulu :
Osmanlılarda devletten ödenek alan, sürekli görev yapan atlı ve y ...
kapıkulu sipah bölüğü :
Osmanlı süvarisinin, savaş sırasında hükümdarın sağında durup onu ...
kapıkulu süvarisi :
Kapıkulu askerinin altı bölükten oluşan atlı sınıfı: Sipah, silâh ...
kapıkulu ulufesi :
Yeniçeri ağaları ile kimi devlet büyüklerinin hizmetlerinde çalış ...
kapılı levent :
Bir vezirin ya da beylerbeyinin kapısında görev yapan levent.
kapılı ulufesi :
Yeniçeri ocağı kütüğünde kayıtlı olup kışlaya gitmeyerek başka ye ...
kapılı yeniçeri :
Ocakta bulunmayıp padişahın ve devlet büyüklerinin yanında görev ...
kapısız levent :
Buyruğu altında çalıştığı beylerbeyi ya da vezirin görevinden ayr ...
kapıya çıkma :
Bakınız: çıkma
kapitulasiyonlar :
Osmanlı hükümdarlarının, kendi ülkeleri içinde yabancılara tanıdı ...
kaptanpaşa :
Osmanlı devletinde deniz kuvvetlerinin en büyük askerî ve yönetse ...
kaptanpaşa baştardesi :
Kadırgaların süslü ve gösterişli olanlarına verilen ad.
Kaptanpaşa Eyaleti :
Osmanlı devletinde kaptanpaşa yönetiminde merkezi Gelibolu olan A ...
kaptanpaşa kadırgası :
Bakınız: kaptanpaşa baştardesi
kapudane :
Osmanlı donanmasında koramirallığa denk bir aşama.
kara leventleri :
Bir devlet büyüğünün kapısında hizmet gören ya da kapısız kalarak ...
kara resmi :
Kara'lardan az ölçüde alınan küçük baş hayvan vergisi. bk. ağnam ...
karabatak :
1. Bir çeşit ok. 2. Mehter yöntemlerinden birinin adı.
karabine :
Ağzı yayvan, namlusu genellikle yivli, kısa, yeğni eski bir tüfek ...
karahadımlar :
Zenci soyundan haremağaları.
karaka :
Bakınız: kapak
Karakol :
1. Hükümetçe silâhlı olarak dolaştırılan türlü güvenlik kuvvetler ...