TDK Tarih Terimleri Sözlüğü (S) (2)
S - 2. Sayfa
-
senyör
:
-
1. Egemen hükümdarlara verilen san. 2. Orta Çağ Avrupasında topra ...
-
sepet timarı
:
-
Sahibinin, yerine bir kalıtçı bırakmadan ölmesi sonucu boşalan ti ...
-
sepetardından gelme
:
-
Bakınız: saplama
-
seraser kuşaklılar
:
-
Bakınız: ağa gediklileri
-
serasker
:
-
Sadrazamlık göreviyle yükümlü olmayan ve Osmanlı ordusunun komuta ...
-
serasker kapısı
:
-
Seraskerlerin resmî görevyeri.
-
seraskerlik buyruğu
:
-
Savaşa gitmekle görevlendirilen vezirlere verilen yetki belgesi.
-
serbest dirlik
:
-
Tüm vergi ve gelirleri sahibinin olan ayrıcalıklı timar ya da zea ...
-
serdar-ı ekrem
:
-
Padişahların katılmadığı savaşlarda başkomutanlık yapan sadrazaml ...
-
serdarlar
:
-
Bakınız: Yeniçeri Serdarları
-
serdengeçti
:
-
Bakınız: dalkılıç
-
serdengeçti ağası
:
-
Savaşta giriştiği tehlikeli işten sağlam dönen serdengeçtiye veri ...
-
sergi
:
-
1. Devlet hazinesinden ödenecek paranın ne kadar olduğunu göstere ...
-
sergi halifesi
:
-
Sergileri düzenleyen ve bununla ilgili işlemleri yapan görevli.
-
sergibaşı
:
-
Sergi işleriyle uğraşan görevlilerin başı.
-
sergili
:
-
Ulufe dağıtımında hazır bulunup parasını doğrudan kendisi alan sü ...
-
serhat kulu
:
-
Bakınız: yerlikulu
-
serhatlı
:
-
Büyük devlet adamlarının yolculukta kullandıkları bir tür giysi.
-
sertop
:
-
Savaş gemilerinde çavuştan üstün bir aşama.
-
seymen
:
-
Bakınız: Sarı Sekban
-
sfenks
:
-
Mısır'da piramitler yakınında bulunan, insan başlı ve hayvan gövd ...
-
sıbyan bölükleri
:
-
Süvari subayı yetiştirmek üzere 1831'de kurulan bir askerî kurulu ...
-
sıkıntı vergileri
:
-
Osmanlılarda zorlu gereksinmeler karşısında şeriat ve töresel ver ...
-
Sıkıyönetim
:
-
Olağanüstü durumlarda yurtta düzen ve güvenliğin korunması için o ...
-
sıkma
:
-
Nizam-ı cedid askerinin giydiği şalvar biçimi pantalon.
-
sınırboyu halkı
:
-
Müslümanları düşmandan koruması için sınır boylarında yerleştiril ...
-
-
sıra işlemi
:
-
İlmiye sınıfından olanlar için her yıl hükümetçe yapılan atama, y ...
-
sırkâtibi
:
-
1. bk. mabeyn başkâtibi. 2. Elçiliklerde gizli belgeleri kaleme a ...
-
sikke
:
-
1. bk. maden para. 2. Değerli madenler üzerine vurulan damga.
-
sikkecibaşı
:
-
Osmanlılarda para basımevinde (darphane) para ve madalya kalıplar ...
-
silahsızlanma
:
-
Dünyada genel barışı sağlamak ereğiyle devletlerin karşılıklı ola ...
-
silahtar ağa
:
-
Törenlerde, sağ omuzunda padişahın kılıcını taşıyarak at üzerinde ...
-
silahtar bölüğü
:
-
Kapıkulu süvarisinin savaşa giderken askerin geçeceği yolları tem ...
-
silahtar hazinesi
:
-
Topkapı sarayında, yönetim ve gözetimi dolayısıyle anahtarı silah ...
-
silik akçe
:
-
Yazı ve nakışları aşınmış maden para.
-
simsakalar
:
-
Padişah divanında hizmet gören sucular.
-
sintepe
:
-
İlkçağda sin üzerine toprak yığarak yapılan tepecik,.
-
sinyazıt
:
-
Gömüt taşına düz, oyma ya da kabartma olarak yazılan anımsama yaz ...
-
sipahi
:
-
Bakınız: topraklı süvari
-
sipahioğlu
:
-
Kapıkulu süvarilerinin, asker olabilme hakkına sahip çocuklarına ...
-
sir
:
-
1. Eskiden Avrupa'da kimi derebeylerine verilen san. 2. İmparator ...
-
siyaset çeşmesi
:
-
Bakınız: cellat çeşmesi
-
Sofa
:
-
Yeniçeri koğuşunun bir adı.
-
sofa kurma
:
-
Tulumbacıların, aralarında çıkan anlaşmazlıkları çözümlemek için, ...
-
sofa tezkeresi
:
-
Sofalıların yeniçeri ocağına verildiklerini gösterir belge.
-
sofalı ocağı
:
-
Topkapı sarayındaki kutsal hırka dairesini temizlemekle yükümlü g ...
-
sofalılar
:
-
Aslında yeniçeri değilken bir yolunu bulup adlarını kütüğe geçire ...
-
sofra eskisi
:
-
Sarayda ve konaklarda kıdemli kalfa ve ağalar.
-
sofracı
:
-
Sarayda sofra hizmeti gören, kimi zaman padişahın özel yemeğinin ...
-
softa
:
-
1. Sahn medreseleri dışında kalan medreselerin öğrencisi. 2. İlmi ...
-
sol kolağası
:
-
Aşaması kolağası ile sağ kolağası arasında olan subay.
-
-
sol ulufeciler
:
-
Kapıkulu süvarisinin, görevi hükümdarın sancağını korumak olan ve ...
-
solak ortaları
:
-
Yeniçeri ocağının, padişahın gözetçiliği görevini yapan 60, 61, 6 ...
-
solakbaşı
:
-
Bir solak ortasının komutanı.
-
solgaripler
:
-
Kapıkulu süvarisinin, görevi sadrazama bağlı sancak gözetçiliği y ...
-
son üçaylık
:
-
Yeniçerilere verilen dördüncü üç aylık ulufe.
-
sorguç
:
-
Padişahın ve vezirlerin başlıklarına takılan tüy ya da püskül biç ...
-
sorguçlar
:
-
Bakınız: gagauz
-
Sovyet
:
-
Rus komünistlerinin kurdukları hükümet.
-
soyağacı
:
-
Bir soyun, en uzak atasından başlayarak son üyesine değin bireyle ...
-
soybilim
:
-
Tarihte ailelerin, soyların kökenlerini, atalardan torunlara dek ...
-
Soylu
:
-
1. Soylu yönetimindeki ayrıcalıklı sınıf ve bu sınıfın üyesi. 2. ...
-
soylular yarışı
:
-
Orta Çağ Avrupa'sında derebeylerle şövalyelerin kendi aralarında ...
-
soyluluk
:
-
Soylu olma niteliği.
-
soynuk ağa
:
-
Bakınız: soynuk eski
-
soynuk eski
:
-
Padişahın kişisel hizmetlerini gören, hazine koğuşunun dokuz sara ...
-
sömürge
:
-
Bir ulusun, kendi ülkesi sınırları dışında egemenlik kurarak yöne ...
-
sömürgecilik
:
-
Sömürge edinme siyaseti
-
söylence
:
-
Tarih öncesi Tanrılarının serüvenlerini anlatan öykü.
-
söylencebilim
:
-
1. Bir budunun söylencelerinin tümü. 2. Söylenceleri inceleyen bi ...
-
suağası
:
-
Osmanlılarda toprak sulamada akarsulardan herkesin düzenle yararl ...
-
subaşı
:
-
Bakınız: sübaşı
-
sucu gediği
:
-
Bir tür tekel olan çeşmeden su alma ayrıcalığı.
-
sucular
:
-
Yeniçeri ocağının su gereksinmesini sağlayan kimseler.
-
sucular kethüdası
:
-
Sakalar ocağının kethüdası.
-
sudagabo
:
-
Deniz topçuları örgütünde beylik kalyonlarda görev alanlardan bir ...
-
-
suhte
:
-
Bakınız: softa
-
Sultan
:
-
1. Müslüman, özellikle Sünnî hükümdarların kullandıkları san: Sul ...
-
sultan camileri
:
-
Padişah, padişah oğulları ve sultanlarca yaptırılan camiler.
-
sultan düğünü
:
-
Padişah oğullarının sünnetleri ve kızlarının evlenmelerinde yapıl ...
-
sultan efendi
:
-
Osmanlılarda padişahın kızkardeşleri ile kızlarına verilen san.
-
sultan kethüdası
:
-
Padişahların ve şehzadelerin evlendirilen kızlarının dairelerinde ...
-
sultanî
:
-
1. Mısır, Trablus ve Cezayir darphanelerinde basılan Osmanlı altı ...
-
sultanlık
:
-
1. Padişahlık, hükümdarlık görevi. 2. Sultan sanını taşıyan bir İ ...
-
sultanoğlu
:
-
Padişah kızlarının, padişah soyundan olmayan kocalarından doğan e ...
-
sunak
:
-
Tapınaklarda, üzerinde kurban kesilen, günlük gibi güzel koku ver ...
-
sunular
:
-
Sadrazamın mabeyne yazdığı tezkereler.
-
suyolcu
:
-
İstanbul'un su yollarının ve bunlara ilişkin kuruluşların bakımı, ...
-
suyolcubaşı
:
-
Osmanlılarda su işlerine bakan ve şehreminine bağlı görevlinin sa ...
-
Süleymaniye medreseleri
:
-
İstanbul'da Kanunî Sultan Süleyman'ın yaptırdığı tıp, matematik v ...
-
sümün
:
-
XVII. yüzyıl ortalarında bir süre Osmanlı ülkelerinde kullanılan ...
-
Sünnîlik
:
-
Müslümanlığın hak tanınan dört büyük mezhebine (Hanefî, Malikî, Ş ...
-
süratçılar ocağı
:
-
İvedilikle ateşlenebilen topların kullanılmasını bilen, 1783'te k ...
-
sürre
:
-
1. Osmanlı padişahlarının, seyyid ile şerif ve ileri gelenlere da ...
-
sürre alayı
:
-
Her yıl recep ayının 12 sinde darüssaade ağasının denetimi altınd ...
-
sürre altını
:
-
II. Sultan Mahmut zamanında çıkarılan bir altın para.
-
sürre emini
:
-
Sürre alayını sağ ve esen olarak ereğine ulaştırmakla görevlendir ...
-
sürsat
:
-
Savaşa giden ordunun geçeceği yollar çevresindeki köylülerlerden, ...
-
sürü
:
-
100,150, 200 ya da daha kalabalık devşirme çocuklardan oluşan top ...
-
sürü gelmek
:
-
Devşirme çocuk topluluklarının İstanbul'a gelmeleri.