Anasayfa Kodlamalar Dil Bilgisi Terimleri Bilim Terimleri Teknik Terimler Sanat Terimleri Spor Terimleri Hukuk Terimleri Ekonomi Terimleri Eğitim Terimleri Çevre Terimleri Sağlık Terimleri Sosyal Terimler Yabancı Terimler

tüze :

Doğrunun, hakkın korunması doğru olmanın özbelirtisi. 1. Platon v ...

umursanmayan :

(Yun. adiaphora = aldırış edilmeyen, kayıtsız kalınan) Kyniklerde ...

upanişad :

(Sanskritçe = ustanın yanındakiler

upuygun :

1. Eşit kılınmış, birbiriyle uyuşan. 2. Konusunu tam olarak karşı ...

Us :

I. (Geniş anlamıyle) Duyarlığın karşıtı olarak, düşünme, anlama, ...

us doğruları :

Bakınız: doğruluk

usavurma :

Bilinen ya da doğru olarak kabul edilen belli önermelerden başka ...

usçuluk :

(Lat. ratio = us) : Us bilgisine dayanan, doğruluğun ölçütünü duy ...

usdışı :

Usla kavranamayan. "Ratio"ya verilen anlama göre değişik anlamlar ...

usdışıcılık :

Yaşamada ve bilgilerde usdışı öğelere tek yanlı olarak ağırlık ve ...

utilitarizm :

Bakınız: yararcılık

uyarı ses :

Sokrates'in içinde duyduğu uyarıcı ses bu ses onu yapmaması gerek ...

uygarlık :

(Lat. civis = yurttaş, kentli) : 1. (Sözcük anlamı) Barbarlık dur ...

uyutum :

(Yun. hypnos = uyku) : 1. İnsanın istencinin, uyutucunun istencin ...

uzam :

Yer kaplama algılanan cisimsel nesnelerin temel niteliği uzayda y ...

uzay :

İçinde bir cismin bulunabileceği yerlerin tümünü gösteren kavram, ...

uzlaşım :

Belli bir çevrece kabul edilmiş olan kurallar, örneğin toplumsal ...

uzlaşımcılık :

Bütün ilkelerin, kavramların, belitlerin uzlaşımsal olduğunu iler ...

uzlaşımsal :

Uzlaşıma dayanan.

Ülkü :

1. Erek yargı ölçüsü, kılavuz ilke örnek, insanı duyular dünyasın ...

ülkücülük :

Bakınız: idealizm

ülküsel :

1. Bir ülküye uygun olan, örnek olarak geçerli olan. 2. Yalnızca ...

vargı :

1. Verilen bir -> öncelden (olgu ya da önerme) çıkarsama yolu ile ...

varlık :

Felsefenin temel kavramlarından biri ilkin Parmenides kullanmış. ...

varlıkbilim :

(Yun. on, ontos = varlık) : Var olan olarak var olan (yalnızca va ...

varoluş :

1. Var olan, gerçeğe dayalı olarak var olan, gerçek varlık özün k ...

varoluş aydınlanması :

Jaspers'in koymuş olduğu bir varoluş felsefesi kavramı: Yalın den ...

varoluş biçimleri :

Heidegger'in varoluş felsefesinin kavramı: İnsan varlığının ya da ...

varoluşça :

Heidegger'in koymuş olduğu bir varoluşçuluk felsefesi kavramı: İn ...

varoluşçuluk :

Çağımızın bir felsefe akımı. Varoluşçu felsefe düşüncesini temel ...

varoluşsal :

Varoluşa ilişkin. Varoluş felsefesinin kavramı olarak yalnız var ...

varoluşsal çözümleme :

İnsanın, kendi varoluşunu kurmasına bakarak yorumlanması. İnsan v ...

varoluşsal düşünme :

Düşünen özneye ve onun varoluşuna kayıtsız kalan her türlü düşünm ...

varoluşsal yargı :

Bir şeye yalnızca varoluş yükleyen yargı: "S varoluştadır." (S is ...

varoluşsallık :

Heidegger'in kavramı: Varoluşun varlığı (var olması), insan varol ...

varsayım :

(Lat. Suppositio ile eşanlamlı)(Yun. hypothesis=alta konan, temel ...

veda :

(Sanskritçe: bilme): Eski Hint kültürünün kutsal yazıları dinsel ...

vicdan :

Bakınız: törel bilinç

vitalizm :

Bakınız: dirimselcilik

yaderklik :

(Yun. heteros = başkası, nomos = yasa) : Kendisinin dışında, başk ...

yadsıma :

Öne sürülen bir savı tanımama.

yalın önerme :

(Lat. asserere den = sağlamlaştırmak, güven vermek) : Yalın olara ...

yanılma :

Yanlış olanı doğru olarak kabul etme ya da tersi.

yanılmalı tasım :

Yanılmaya dayanan tasım. // Kasıtlı olarak yapılan ->yanıltmacada ...

yanılsama :

( Lat. illusio = yanılma, aldanma, kuruntu):1. Duyu yanılması, ya ...

yanıltmaca :

Doğru gibi görünen, gerçekte ise başkasını aldatmak ya da kıstırm ...

yanlış :

1. Doğru olmayan, biçimsel düşünme yasalarına uymayan. 2. Düşünül ...

yapıntı :

1. (Genel anlamda) Kuruntu uyduruk uydurma. Gerçekle çeliştiğini, ...

yapıntıcılık :

Duyumlar yoluyla gösterilmeyen ve gösterilemeyen her şeyin birer ...

yapısalcılık :

(Lat. structura = yapı) Son yıllarda özellikle Fransa'da gelişen, ...

yaradancılık :

(Lat. deus = Tanrı) Tanrı'ya inanmakla birlikte, belli bir dinin ...

yararcılık :

(Lat. utilis = fayda, yarar) : 1. Yararın yaşam ilkesi yapılması. ...

yargı :

Bir şeyin ya da iki şey arasındaki bağıntının gerçekliğini evetle ...

yargısızlık :

(Yun. epokhé, epékhein = durmak, kendinde kalmak): 1. (Genellikle ...

YASA :

1. Olaylar arasında düzenli bir bağıntıyı saptayan ve bir şeyin z ...

Yaşam :

Cansız özdekten de, tinsel varlıktan da ayrı olarak canlıların (o ...

yaşama atılımı :

(Bergson'da) Yaşamı ileri götüren iç güç yaşamın her türlü yaratı ...

yaşama felsefesi :

Usçuluğun ve -> olguculuğun usa üstünlük veren doğrultularına kar ...

yaşama gücü :

1. Dirimselci öğretilerce yaşamı sürdürmenin en temelli nedeni ol ...

yaşantı :

1. Kişiliği zenginleştirdiği kabul edilen, bir anlamı olan bütün ...

yazgıcılık :

Her şeyin alınyazısına göre önceden belirlenmiş olduğuna, insanın ...

yeni dirimselcilik :

Dirimselciliğin modern biçimi. 19. yüzyılın sonunda doğa bilimler ...

yeni gerçekçilik :

Çağımızda Cambridge'de doğan İngiliz felsefe akımı kurucusu: G. E ...

yeni hegelcilik :

20 yüzyılda Hegel felsefesini yeniden canlandıran, Hegel'in eytiş ...

yeni idealizm :

19. yüzyılın ikinci yarısından sonra özdekçilik, olguculuk ve doğ ...

yeni kantçılık :

19. yüzyılda felsefeyi çöküşten kurtarmak üzere özellikle bilgi e ...

yeni olguculuk :

20. Yüzyılda Avusturya'da M. Schlick'in öğrencilerinin kurduğu "V ...

yeni platonculuk :

Platon'dan başka Aristoteles'e, stoalılara, Pitagorasçılara da da ...

yeter neden ilkesi :

Leibniz'in, düşünmenin ana ilkesi olarak çelişmezlik ilkesinin ya ...

yeti :

İnsanda bulunan bir şeyi yapabilme gücü (bilgi yetisi, isteme yet ...

yığın :

Toplumsal ruhbilim kavramı olarak: 1. Kendi içinde ayrımlaşmamış, ...

yorum :

(Lat. interpretare = yorumlamak) : Bir metnin anlamı üzerine yapı ...

yorumsama :

(Yun. hermeneutike

Yönelim :

Bir şeye yönelme bir şeyi erek edinme. Skolastik felsefede: Düşün ...

yönelimsel :

Görüngübilimde kullanılan terim. // a. Bir şeye yönelmiş olan, ör ...

yönelmişlik :

Bilincin bir konuya yönelişini, bir şeyle ilişki kurmasını dile g ...

Yöntem :

Bir ereğe erişmek için izlenen, tutulan yol. Bilimlerde belli bir ...

yöntembilim :

Özellikle felsefe ve bilim alanında yöntem araştırmak ve yeni yön ...

Yüce :

Genellikle insanca ölçüleri aşan, bundan dolayı çok büyük olan. S ...

yüklem :

Bir önerme ya da yargıda özne üzerine söylenen, onu evetleyen ya ...

zaman :

Felsefe kavramı olarak: oluş, gelip geçiş, değişme ve süreklilik ...

zekâ :

Bakınız: anlak

zincirleme tasım :

Her birinin sonucu sonrakinin öncülü olan tasımlar zinciri. Birin ...

zorunlu koşul :

(Lat. conditio sine qua non = onsuz olunamayan koşul) Bırakılamay ...

zorunlu önerme :

Zorunluluğu dile getiren (önerme) -> Yalın ve -> belkili önermele ...

zorunluluk :

Olduğundan başka olamama durumu. 1. Mantıksal-matematiksel zorunl ...