|
TDK Felsefe Terimleri Sözlüğü (9)
TDK Felsefe Terimleri Sözlüğü (9. Sayfa)
-
Somut
:
-
FSF1. Belli bir zamanda, belli bir yerde bulunan, doğal, görülebi ...
-
son erek
:
-
Başka bir ereğe bağlı olmayan, başka bir ereğe gereksinme duymaya ...
-
sonsal
:
-
Deneyden çıkan ve deneye bağlı olan (bilgi).
-
sonsuz
:
-
1. Sonu düşünülemeyen, sınırları tasarımlanamayan. 2. (Matematikt ...
-
Sonuç
:
-
(Mantıkta) Tasımın üçüncü önermesi verilen öncüllerden çıkarılan ...
-
sorumluluk
:
-
Kişinin kendi eylemlerini ya da kendi yetki alanına giren herhang ...
-
Sorun
:
-
(Yun. problema
-
sosyalizm
:
-
Bakınız: toplumculuk
-
soysuzlaşma
:
-
1. Bir türün, daha az yetkin bir duruma gelmeye, bozulmaya, dağıl ...
-
soyut
:
-
(Lat. abstractum = çekip çıkarılmış, sıyrılmış) : -> Soyutlama il ...
-
soyutlama
:
-
(Lat. abstractio
-
söylence
:
-
(Yun. mythos = söz, söylenen ve duyulan söz masal, öykü) : 1. Tan ...
-
söylencebilim
:
-
Söylenceler bilimi: 1. Bir halkın söylencelerini, tanrılar üzerin ...
-
sözleşme
:
-
İki ya da daha çok kişinin bir şeyi yapmak ya da yapmamak üzere a ...
-
spinozacılık
:
-
Spinoza'nın felsefe öğretisi ve düşünce biçimi : a. Bütün bireyle ...
-
spiritualizm
:
-
Bakınız: tinselcilik
-
stoacılık
:
-
Usun egemenliğini, doğaya uygun yaşamayı, ruhun -> sarsılmazlığın ...
-
strüktüralizm
:
-
Bakınız: yapısalcılık
-
süje
:
-
Bakınız: özne
-
Süre
:
-
1. Kendi bütünü içinde alınmış, sınırlı bir zaman parçası akıp gi ...
-
Süreç
:
-
1. Belli bir sonuca ulaşan düşünce akışı. 2. Olayların ya da işle ...
-
Sürekli
:
-
Kendi içinde kesintisiz olarak sürüp giden (uzay, zaman).
-
süreklilik
:
-
1. (Genel anlamda) Kesintisiz olarak sürüp gitme. Sürekli olma. 2 ...
-
şey
:
-
(Günlük dilde) Herhangi bir düşünce konusunu göstermeğe yarayan b ...
-
tabu
:
-
(Polinezya dilinden): Dokunulmaz olan, kendi içinde belli bir güç ...
-
tabula rasa
:
-
[Lat.= Boş, üzerine hiç bir şey yazılmamış kâğıt]: Deneyci ve duy ...
-
-
takımerki
:
-
(Yun. oligarkhia
-
tamalgı
:
-
1. Bir tasarım ya da algı içeriğinin bilinçli olarak kavranması. ...
-
Tanım
:
-
Bir kavramın ya da bir nesnenin sınırlanması, belirlenmesi kavram ...
-
tanıt
:
-
(Lat. probare = sınamak, göstermek, tanıtlamak) : 1. Öne sürülen ...
-
tanıtlama
:
-
1. Öne sürülen bir savın doğruluğunu mantıksal yöntemle gösterme ...
-
tanrı
:
-
Dinsel inançta: Doğüstü ve olağanüstü nitelikleri, güçleri olan y ...
-
tanrıbilim
:
-
1. (Genellikle) Tanrı ve Tanrılar üzerine, Tanrısal olan üzerine ...
-
tanrıcılık
:
-
Bir Tanrıya inanma.
-
tanrıtanımazlık
:
-
Tanrı'nın varoluşunu yadsıyan öğreti. // Bu öğretiye felsefe açıs ...
-
tapıncakçılık
:
-
1. Kendilerinde doğaüstü güçlerin bulunduğuna inanılan nesnelere ...
-
tarih
:
-
(Yun. historia
-
tarih bilinci
:
-
1. (Genel olarak) İnsan düşüncesinin kendi tarihine olan ilişkisi ...
-
tarih felsefesi
:
-
Konusu tarih ve tarihsel bilgi olan bir felsefe dalı. // Deyim ol ...
-
tarihsel bilinç
:
-
İnsanın kendisinin tarihsel bir varlık olduğunu bilmesi kendi üze ...
-
tarihsel okul
:
-
1. (Dar anlamda) 19. yüzyılın başlarında kurulan (Savignhy, Eichh ...
-
tarihsel özdekçilik
:
-
Marksçılığın tarih anlayışına verilen ad (Engels'in koyduğu terim ...
-
tarihselcilik
:
-
19. yüzyılın ortalarında, özellikle Almanya'da tarih bilimlerinin ...
-
tarihsellik
:
-
1. Tarihsel olanın varlık biçimi. 2. Zamana bağlılık, gelip geçic ...
-
tasarım
:
-
1. (Geniş anlamda) Bilinç içeriği, algı. 2. Daha önce algılanmış ...
-
tasım
:
-
İki öncüllü çıkarım (dolaylı çıkarım): Ortak bir -> orta terimle ...
-
tek anlamlı
:
-
1. Yalnızca bir anlamı olan (sözcük ya da kavram). Karşıtı bk. eş ...
-
tek anlamlılık
:
-
1. Bir sözcüğün ya da bir kavramın tek, belirli bir anlamı olması ...
-
tekbencilik
:
-
(Lat. solus = yalnız, tek ipse = ben) : 1. "Yalnız ben varım, ben ...
-
tekçilik
:
-
(Yun. monos = tek) : 1. Gerçekliğin temeli olarak yalnızca tek bi ...
-
tekelci önerme
:
-
Bir özneye, bütün öteki özneleri dışta bırakarak bir yüklem bağla ...
-
-
tekerklik
:
-
(Yun. Monarkhia
-
Tekil
:
-
Tek olma durumu gösteren (sözcük, terim, önerme). Karşıtı bk. çoğ ...
-
teknik
:
-
(Yun. tekhne - kılgısal yapabilme gücü) 1. İnsanın, doğal güç ve ...
-
tektanrıcılık
:
-
(Yun. monos = tek, theos = tanrı) : Tek bir Tanrı'nın varlığını k ...
-
teleoloji
:
-
Bakınız: erekbilim
-
Temel
:
-
1. (Genel anlamda) Bir şeyin üzerinde temellendiği, kurulduğu şey ...
-
temel bilim
:
-
1. Bütün öbür bilimler için temel koyucu nitelikte olan bilim. 2. ...
-
temel kavramlar
:
-
1. Bir bilimin temel koyucu ilk kavramları. 2. Düşünmenin temel b ...
-
temel önerme
:
-
Kendisinden başka önermelerin çıkarıldığı, kendisi daha fazla ger ...
-
temellendirim
:
-
1. İleri sürülen bir sav için temel, dayanak, gerekçe verme. 2. T ...
-
temellendirmek
:
-
Sağlam bir dayanak koymak, temel koymak bir önermeyi, bir kuralı, ...
-
tersevirme
:
-
(Lat. contrapositio = karşısına koyma) : (Mantıkta) Yüklemin çeli ...
-
tikel
:
-
(Mantıkta) Bir türün bütün bireylerine değil de bir ya da birkaç ...
-
tikel kavram
:
-
Kapsamına aldığı nesnelerin tümünü değil de bazılarını gösteren k ...
-
tikel önerme
:
-
Konunun kapsamına giren bütün bireyler için değil de bazıları içi ...
-
tin
:
-
(Yun. pneuma, nous = soluk, nefes) : 1. Evren ilkesi. Özellikle s ...
-
tinsel bilimler
:
-
Kültür bilimleri ya da insan bilimleri. Karşıt kavramı: doğa bili ...
-
tinselcilik
:
-
(Lat. Spiritus = tin) : 1. Bütün gerçekliğin özünün tin olduğunu, ...
-
tomasçılık
:
-
Aquinolu Thomas ve ona bağlı olanların: a. Aristoteles felsefesi ...
-
Toplum
:
-
1. Bilinçli bireylerden ve özellikle aralarında örgütleşme bağlar ...
-
toplum felsefesi
:
-
1. Toplumun ve toplumsal olayların özü ve anlamı üzerinde felsefe ...
-
toplum sözleşmesi
:
-
Bakınız: sözleşme
-
toplumbilim
:
-
Toplumsal oluşumun ve toplumsal yaşamın özü, biçimleri, ilkeleri ...
-
toplumculuk
:
-
1. (En geniş anlamda) İnsanların birlikte yaşayışlarında toplumsa ...
-
totemcilik
:
-
1. İlkel budunlarda, özellikle Amerika ve Avusturalya yerlilerind ...
-
-
totoloji
:
-
Bakınız: eşsöz
-
töre
:
-
1. Bir toplulukça benimsenmiş, yerleşmiş eyleme ve yaşama biçimle ...
-
törel bilinç
:
-
Ahlaksal bilinç, iyi ve kötü üzerine bilinç, iyi ile kötü, doğru ...
-
törel bilinç özgürlüğü
:
-
Bakınız: özgürlük
-
töretanımaz
:
-
Daha üstün saydığı bir töre adına geçerli töreyi tanımayan.
-
töretanımazlık
:
-
1. Ahlaksal değerlere, törelere ve ilkelere karşı kayıtsızlık, al ...
-
töz
:
-
(Yun. hypostasis, hypokeimenon = altta bulunan) : (Yunanca'da ous ...
-
tözcülük
:
-
1. Bir ya da çok tözün varlığını kabul eden öğretiler. 2. Ruhun b ...
-
transsendental
:
-
(Lat. tran-cendere = aşmak, öteye geçmek) : (Kant'ta) Usu eleştir ...
-
transsendental mantık
:
-
Bakınız: mantık
-
tutarlı
:
-
Mantık kurallarına uygun olan usavurma.
-
tutarsız
:
-
1. Düşünmede mantık eksikliği. 2. Davranışlarında kendi kendisiyl ...
-
tutku
:
-
1. Bir insanın isteme, duyma ve düşünmesine egemen olan güçlü eği ...
-
tümdengelim
:
-
1. Varılan sonucun zorunlu ve kesin olarak geçerli olduğu (kesin ...
-
tümdengelimli
:
-
1. Varılan sonucun zorunlu olduğu ve kesin olarak geçerli olan çı ...
-
tümel
:
-
(Mantıkta) Belli bir sınıfa bağlı bireylerin tümünü içine alan. B ...
-
tümel kavram
:
-
Kapsamına aldığı bütün nesneleri gösteren kavram (bütün insanlar, ...
-
tümel önerme
:
-
Konunun kapsamına giren bütün bireyler için belli bir şey bildire ...
-
tümevarım
:
-
Tekil olandan, özel olandan genel olana giden, tek tek olgulardan ...
-
tümtanrıcılık
:
-
(Yun. pan = her şey, hep, tüm theos = Tanrı) : Tanrı ile evreni b ...
-
Tür
:
-
1. Birbirinden üreyen ve dirimbilimsel açıdan akraba olan canlı v ...
-
türeyimsel
:
-
(Yun. genesis = oluş) Oluşa ilişkin olan. bk. oluş
-
türeyimsel tanım
:
-
Bir şeyi türeyişine, oluşuna göre belirleyen tanım. (Ör. Çember, ...
-
türüm
:
-
Aşağı olanın daha yukarı olandan çıkması çok olanın (her şeyin) " ...
TDK Felsefe Terimleri Sözlüğü İçerisinde Arama
|