eng

Dilbilim Terimleri Sözlüğü (10)

A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z
10. Sayfa
hikâye gereklik şart kipi :
Bakınız: Katmerli kipler
hikâye mastarı :
Bazı dillerde bir şey hikâye edilirken geçmiş zaman kipi yerine k ...
hikâye sorusu :
Bakınız: Soru
hikâye şart kipi :
Bakınız: Katmerli kipler
hikâye şimdikiliği :
Geçmiş bir şey anlatılırken bazen kullanılan şimdiki zaman şekli. ...
ımışık abanık :
Damak ile dilin sırtı arasından havanın dağılarak geçmesiyle meyd ...
ımışma :
Dil sırtının, ağız boşluğunun üst kısmına yaklaşmasıyla meydana g ...
ırlak abanığı :
Irlaktan çıkan abanık.
ırlak çarpısı :
Bakınız: Hemze
ırlak kapantılısı :
Gırtlak kapantılısının başka bir adı.
ırlak vurgusu :
Bazı kelimelerin başında bulunan açınıkların söylenmesinden önce ...
ırlak vurusu :
Bakınız: Hemze
ırlamalı vurgu :
Şarkı söyler gibi konuşmadaki ses özelliği.
ıslıklı abanık :
Ötümsüz olan S ve Ötümlü olan Z seslerinin ortak adı.
ısmarlama dileklisi :
Asıl dileklinin başka bir adı.
-i hali :
Nesneli fiil nesnelerinin en çok büründüğü isim hali. Kitabı okum ...
iç akışma :
Bakınız: Akışma
iç bükün :
Bazı dillerde, kelimenin temel kısmında değişmeler olması şeklind ...
iç dil :
İnsan düşünürken kafası içinde kullandığı dil.
iç dilim :
Bakınız: Dilim
iç nesne :
Uykusunu uyumak misalinde uyku kelimesinin anlattığı fikir "uyuma ...
iç örnekseme :
Bakınız: Örnekseme
iç sandhi :
Bakınız: Sandhi
iç sözdizimi :
Bakınız: Kapalı Sözdizimi
iç uyumlaşım :
Sözün, dil bilgisi kurallarına uyacak yerde, zihnimizdeki düşünce ...
iç yönetik :
İç nesne anlamdaşı.
içdüşü :
Bakınız: Düşme
içdüşülü :
Bakınız: Düşme
içe çekimli seslik :
Bazı dillerde havayı içe çekmek suretiyle çıkarılan ses. Havayı d ...
içe doğru hali :
Bazı dillerde bir şeyin "içine doğru" fikrini veren isim hali.
içe patlama :
Kapantılı bir abanık çıkarılırken ergenlerin kapanma durumu almas ...
içe patlar :
Ses yolunun büsbütün kapanmasıyla sanki içe doğru bir patlama olu ...
içek :
Bazı dillerde, bir ek göreviyle köklerin yapısı içine giren sesli ...
içen dışa hali :
Bazı dillerde, bir yerin "içinden dışına" fikrini veren isim hali ...
içindeli :
Bakınız: Dışındalı
içindelik hali :
Bazı dillerde bir şeyin "içinde" bulunanı anlatmak için kullanıla ...
içme seslik :
Bazı Afrika dillerinde görülen bir çeşit içe çekimli seslik.
içönüm :
Bakınız: Önüm
içönümlü :
Bakınız: Önüm
içte soluklama :
Bakınız: Soluklama
iğreti özne :
Bazı dillerde gerçek özne fiilden sonra geldiği zaman basta kulla ...
iki deyilikli cümle :
Bakınız: Cümle
iki dilde :
İki dil üzere yazılmış olan.
iki doruklu ton :
Aynı açınıkta veya açınık öbeğinde sesin iki ayrı yükselişi şekli ...
iki halli :
Bazı dillerde yalnız iki isim hali olan kelimelere denir.
iki heceli :
İki hecesi olan (kök, taban, kelime).
iki yanlı :
Dilin iki yanından çıkan L sesine denir.
ikil :
Bazı dillerde bir şeyden iki tane anlatmak üzere kullanılan grama ...
ikileme :
Bir kelimede bir parçanın tekrarlanması. Kelimenin tamamı tekrarl ...
ikili kök :
Tek bir ses göstermek üzere yanyana getirilen iki harften ibaret ...
ikinci aorist :
Bakınız: Aorist
ikinci dereceden köken :
Bakınız: Köken
ikinci kişi :
Bakınız: Kişi
ikinci özne :
Bakınız: Özne
ikinci son ek :
Bakınız: son ek
ikinci sona sığınık :
Onunladır sözünde -dır gibi. bk. Sona sığınım.
ikincil değişme :
Asıl anlam ile sonraki anlam arasındaki münasebet belli olmaktan ...
ikincil gövde :
Bakınız: Gövde
ikincil köken :
Bakınız: Köken
ikincil oluşum :
Bakınız: Birincil oluşum
ikincil takı :
Bakınız: Takı
ikincil türetme :
Bakınız: Türetme
ikincil vurgu :
Bir kelimede asıl vurgudan başka ikinci bir vurgu. bk. Vurgu.
ikincil yapılık :
İsimlere getirilen yapılık. bk. Birincil yapılık.
ikincil zamanlar :
Hint-Avrupa, dillerinde Geçmiştelik ve Aorist zamanlarına denir.
ikinlik :
İki açınığın tek bir hece halinde kaynaşması. Bu kaynaşan açınıkl ...
ikircimli seslik :
İki türlü söylenebilen açınık: Yokarı veya yu-karı'daki o/u açını ...
ikişerli vurgu :
Sonraki Latincede bir çeşit şartlı vurgu.
ikiz abanık :
Ardarda ve arada açınık bulunmaksızın söylenen aynı abanık, ki öt ...
ikiz dilli :
Ana dili iki olan (kimse). (İKİZ DİLLİLİK, Bilinguisme)
ikizlenme :
(Yazıda aynı harfin söylemede aynı sesin tekrarı. Yazıda bir açın ...
ile hali :
( "ile" hali ) "İle" artlacı en çoğu bir takı gibi kullanılarak e ...
ilerlek bileşik :
Bakınız: Bileşim
ilerlek girişim :
Bakınız: Girişim
ilerlek özümleme :
Önceki sesin arkadan geleni özümlemesi: Git + di = Gitti gibi.
ilerleyiş ile hali :
( ilerleyiş "ile" hali ) bk. İle hali.
ilgi zamiri :
Kendinden önce geçen ismin yerini tutarak başında bulunduğu tümce ...
ilgilik :
Madem ki, şöyle ki, okadar ki gibi bağlaç öbeklerini meydana geti ...
ilgilik eşi :
Bakınız: İlgilik
ilgilikli uyrumlu tümce :
Bakınız: Tümce
ilgisizlik durumu :
Susma halinde iken ses aygıtının bulunduğu dinlenme durumu.
ilinek fiili :
Bakınız: Fiil
ilişiksizlik sıfatı veya zarfı :
Bir şeyin dışında kalınarak onunla ilişiklik bulunulmadığını göst ...
ilkel anlam :
Bakınız: Anlam
ilkel dil :
Bakınız: Dil
ilkel zaman :
Fiillerde, başka zamanların kuruluşuna temel olan zaman.
ilkinden fiil :
Başka bir fiilden veya başka kelimeden türemiş olmiyan fiil. Gelm ...
im dizisi :
Daha özel bir kavram meydana getirmek üzere bir araya gelmiş iki ...
im dizisi ilişkisi :
Kelimeler bir im dizisi meydana getirdikleri vakit "aralarında im ...
imbilim :
Genel olarak işaretler bilimi. Dilbilim, imbilimin özel bir kolud ...
imek hali :
Bazı dillerde haber durumunda olan isimleringirdikleri çekim hali ...
imiş`li buyurum kipi :
Bakınız: Gelişimli kipler
imiş`li dilek kipi :
Bakınız: Gelişimli kipler
imiş`li gereklik kipi :
Bakınız: Gelişimli kipler
imleme :
Kelimeler birer im (işaret) diye alındığı vakit bunların görevler ...
in hali :
İsim hallerinden, kendisine başka bir şeyin ilişik bulunduğunu gö ...
ince açınık :
Bakınız: Açınık
inceleşme :
Yunancada olduğu gibi, kelime başında bulunan sert soluğun yumuşa ...
İndirim :
Bir kelimenin TÜM ŞEKİL (Forme pleine) denilen eksiksiz şekli yer ...
insan dili :
İçgüdüye dayanan Hayvan diline karşı olarak, insanların birer top ...