eng

Dilbilim Terimleri Sözlüğü (14)

A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z
14. Sayfa
oynamaz vurgu :
Bulunduğu kelime çekim, bükün gibi herhangi bir değişikliğe uğras ...
Öbek :
Kendileri esasen birim sayılan kelimelerin, aralarında meydana ge ...
öbek vurgusu :
Bakınız: Cümle vurgusu
ödünlü türetme :
Bakınız: Türetme
ödünlü uzama :
Bakınız: Uzama
ölçüştürme -den hali :
Bakınız: -Den Hali
ölçüştürme dereceleri :
Bakınız: Anlam dereceleri
ölçüştürmeli :
Bakınız: Anlam dereceleri
ölçüştürmeli tümce :
Bakınız: Tümce
ölü dil :
Ana dili olarak konuşanı kalmamış dil.
ölü veya edilgen kelime :
Çin gramerinde isim niteliğinde olan kelimelere denir. bk. Canlı ...
ön açınık :
Bakınız: Açınık
ön damaksıl veya sadece damaksıl abanık :
Dilin ön damağa abanmasıyla çıkan abanık.
ön seslik :
Ağız boşluğunun ön kısmında boğumlanan seslik : i gibi.
ön tümce :
Bakınız: Tümce
öndüşü :
Bakınız: Düşme
öndüşülü :
Bakınız: Düşme
öne bağlı :
Önce geçen bir kelimeyi işaret etmek üzere zamir gibi kullanılan ...
önek :
Bazı dillerde kelimenin baş tarafına gelen ek. (ÖNE EKLEYİŞ, Préf ...
öneli buyurum kipi :
Bazı dillerde, ileride yapılacak bir iş için kullanılan buyurum k ...
önelme :
Bir sesin kendinden önce bulunan başka bir ses üzerinde yaptığı g ...
önelsiz buyurum kipi :
Önelli buyurum kipi kullanan dillerde söylendiği anda yapılacak b ...
önerti :
1. Zamirin temsil ettiği kelime. 2. bk. Ulama.
öngörülü kip :
Bazı dillerde, bir şeyin ileride olması ihtimalinin önceden düşün ...
önleç :
Bazı dillerde kelimelerin başına getirilen türlü edatların genel ...
önleç deyimi :
Önleç değerinde olan deyim.
önönüm :
Bakınız: Önüm
önönümlü :
Bakınız: Önüm
önüm :
( önmek = Peyda olmak, zuhur etmek) Kelimede yoktan bir sesin pey ...
önümlü açınık :
bk. Girişim açınığı.Türkçede olduğu gibi kelimelerin başında bulu ...
önündelik hali :
Bazı dillerde bir şeyin "önünde" anlamını veren isim hali.
örgü karışıklığı :
Değişir sıralı dillerdeki cümle örgüsünde bazen kelimeleri sırala ...
örnekdışı :
Kurala bağlı örneklere aykırı bir şekil gösteren (ÖRNEKDIŞILIK, A ...
örnekseme :
Bir kelimenin her hangi bir ilgi ile kendisine yakın sayılan başk ...
örneksemeli değişme :
Örnekseme etkisiyle meydana gelen değişiklik.
örtmece :
Kötü bir şeyi kendi adıyla değil de başka bir yoldan anlatma.
öte derilme :
Bakınız: Derilme
ötesindelik hali :
Bazı dillerde, bir şeyin "ötesinde" anlamını veren isim hali.
ötrü :
Eski yazımızda kısa o,u, ö ve ü'yü gösteren hareke.
ötrülü muzari :
Arapçada sonu ötrülü olan muzari : Yaktülü gibi.
ötümlü veya açınığımsı abanık :
Söylenirken ses kirişlerinde titreşme yapan abanak, ki ötedenberi ...
ötümsüz veya üflek abanık :
Söylenirken ses kirişlerinde titreşim yapmıyan abanık, ki ötedenb ...
öz açınık :
Bakınız: Tarafsız açınık
öz ad bilgisi :
Bir dilin kapladığı alanda veya bir bölgede kullanılan özel adlar ...
öz anlam :
Bakınız: Anlam
özcelik :
Bir dile özel olup başka dillerde kelimesi kelimesine çevrildiği ...
özdeklik -in hali :
Türkçede yapım maddesi anlatan -den haline karşılık başka dillerd ...
özdil kelimesi :
Bakınız: Kelime
özdillik :
Bir topluluğun malı olması bakımından dil.
özedönüş zamiri :
Bakınız: Ayrılı zamirler
özedönüşlü fiil :
Bakınız: Fiil
özel ağız :
Bakınız: Ağız
özel dil :
Bakınız: Dil
özel isim :
Belli ve tek bir varlığı anlatan ad.
özenli dil :
Bakınız: Dil
özerkli kelime :
Bakınız: Kelime
özerksiz kelime :
Bakınız: Kelime
özgeleme :
Yanyana olmamak şartıyla yakın yerlerde tekrarlanan aynı veya ben ...
özgür açınık :
Açık hecelerdeki açınık: Saçak kelimesindeki birinci a gibi.
özgür hal :
Nesne rolünda olmıyan isim halerine denir.
özgür vurgu :
Gelenek vurgusunun başka bir adı.
özne :
Bir cümledeki hüküm veya haber kendisine yöneltilmiş bulunan cüml ...
özne zamirleri :
Bakınız: Sığınık zamirler
öznel ile hali :
( öznel "ile" hali ) bk. İle hali.
öznel tümleç :
Bakınız: Fiil tümleci
öznelik :
Bakınız: Mantıkça özne
öznelik hali :
Bakınız: Etkenlik Hali
öznelik -in hali :
-in halinde bulunan isim, bir fiil cümlesinde yer aldığı takdirde ...
öznesiz fiil :
Bakınız: Fiil
özümleme :
Yanyana veya birbirine yakın bulunan başka başka iki sesin ortak ...
özümlemeli değişme :
Bakınız: Anlam değişmesi
özümlemeli örnekseme :
Bakınız: Örnekseme
parlak açınık :
Ağır açınıklardan a açığına denir.
Patlama :
İçe ve dışa patlamaların ortak adı.
patlamalı :
Bakınız: Kapantın Abanık
patlamalı abanık :
Ses "borusu kapatılıp hemen bir patlama sesiyle birdenbire açılar ...
pekinme vurgusu :
Söylenen fikrin pekitildiğini anlatan ton.
pekitme bağlacı :
Bakınız: Bağlaç
pekitmeli soru :
Bakınız: Soru
pekitmeli zamir :
Ben kendim gördüm sözündeki "kendim" kelimesi pekitmeli zamir rol ...
peşin değer :
İleride gerçekleşecek bir şeyi evvelden olmuş gibi gösteren kelim ...
pidgin-english :
Uzakdoğu limanlarında uluslararası durumunda olan Çince gramerli ...
prakrıt :
Sanskritçeden gelişen orta Hintçe diyeleklerine denir.
pronomınal fiil :
Fransızcada nesne olarak "se" zamirini almış olan fiil.
rasgele sıra :
Bakınız: Ters sıra
raslamalı değişme :
Belli bir münasebet yokken bir şey adının başka bir şeye de ad ol ...
releşme :
Z sesinin R sesine geçmesi. Gözükme / Görükme gibi.
renk :
Açınıklar bazen bir takım renk sıfatlarıyla anılırlar: A parlak, ...
renk vurgusu :
Aynı açınıktaki ses rengi farklarına denir.
renkser vurgu :
Bakınız: Ton
resim yazı :
Bakınız: Yazı
resmi dil :
Bakınız: Dil
ruhbilimce sıra :
Konuşanın ruh durumunu gösteren kelime sırası.
sabir :
Fransız, Provensal, İspanyol, Katalan, Yunan italyan ve Arap dill ...
sağ vurgulu :
Vurgusuz ve sona sığınık olan kelimelere karşı olarak daima kendi ...
sağdeyi :
Kelimelerin söylenişinde seslerin hakkını verme, hecelerin vurgus ...
sağır abanık :
Eski Yunan gramercilerinin kapantılı abanıklara verdiği ad.
sağlam açınınık :
Bantu dillerinde uçuk ( V. furtive ) diye vasıflanan ve sıfır değ ...
sağlam çoğul :
Arapçada kırık çoğula karşı olarak, kelime şekli bozulmadan takı ...
sağsözlük zaman :
Sağsöz ( cümlei hikemiye ) niteliğinde olan deyimlerde, her dile ...