eng

Dilbilim Terimleri Sözlüğü (6)

A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z
6. Sayfa
dıştan gelme :
Bakınız: Önüm
digamma :
Eski Yunan alfabesinin altıncı harfi, ki boğazdan çıkarılan v ses ...
Dil :
Bir insan topluluğu içinde kullanılan sözlü dillik yollarının büt ...
dil ailesi :
Aynı kaynak dilden çıkmış dillerin topu.
dil bozuntusu :
Bozuk ve anlaşılmaz dil. Almanca bozuntusu, Arapça bozuntusu.
dil coğrafyası :
Dil olaylarının yayılış alanlarını belirtmeyi konu olarak alan bi ...
dil duygusu :
Bir dili ana dili gibi konuşanların ondaki doğruyu ve güzeli seçm ...
dil hısımlığı :
Aynı kaynaktan çıkan dillerin arasındaki ilgi.
dil kökü abanığı :
Bakınız: Dilardı Abanığı
dil ortası veya dil sırtı abanığı :
Dilin üst ortasının abanmasıyla çıkan abanık.
dil ruhbilimi :
Bir dili meydana getiren varlıklardaki değişikliklerin zihin ve d ...
dil sınıfları :
Dillerin en çok göze çarpan vasıflarına göre ayrıldıklan çözümlü, ...
dil sırtı abanığı :
Bakınız: Dil Ortası Abanığı
dil tacı abanığı :
bk. Dilönü abanığı.Dilin uç kısmının bir yere abanmasıyla çıkan a ...
dil topluluğu :
Aynı dili konuşan topluluk.
dilardı veya dil kökü abanığı :
Dilin ardının veya kök kısmının abanmasıyla çıkan abanık.
dilbilim karşılaştırması :
Türlü diller arasında hısımlık veya başka türlü ilişikleri belirt ...
dilbilim veya dilcilik :
Dili ve hele sözlü dili her bakımdan inceliyen bilim. bk. Karşıla ...
dilek kipi :
Bakınız: Gelişimli kipler
dilek şart kipi :
Bakınız: Gelişimli kipler
dilekli :
Dilek anlatan kip. inayet ola, Allah versin, Ah bir gitsem gibi.
dili geçmiş öncesi :
Geldi idi suretindeki geçmiş zaman şekli. bk. Bileşik zaman.
dilim :
Uğradığı ses değişmeleri bakımından bir kelimenin incelenmek üzer ...
dilin açık veya dış şekli :
Bir dilin gereçlerini meydana getiren deyi işaretleri ve araçları ...
dilin kapalı veya iç şekli :
Bir dilde açık şeklin gösterdiği genel yönelme. Buna dilin kurulu ...
diller çarpışması :
Birbirini ortadan kaldırmak için aynı çevrede konuşulan dillerin ...
dillik :
Bireyler arasında anlaşmaya yanyan her çeşit işaret dizgesi. Bu i ...
dilönü :
Dilin uç kısmının bir yere abanmasıyla çıkan abanık.
dilucu :
Dilin uç kısmının bir yere abanmasıyla çıkan abanık.
dilucu abanığı :
Bakınız: Dilönü Abanığı
diplomatlik dili :
Bakınız: Dil
direnme vurgusu :
Anlatılan fikirde ısrar edildiğini işaret eden ton.
diş abanığı :
Dilin dişlere abanmasıyla çıkan abanık.
dişardı abanığı :
Dilin ön kenarı, üst dişlerin arka tarafına abanmakla çıkan abanı ...
dişil :
Bakınız: Cins
dişlerarası abanığı :
Dilin ön kenarı, aralık bırakılan alt ve üst dişlerin arasına aba ...
dişsel dudaksıl :
Alt dudağın üst dişlere abanmasıyla çıkarılan (abanık).
dişüstü :
Dilin, üst dişlerin kök hizasına abanmasıyla çıkarılan (ses).
diyelek :
Bir dilin ayrı gelişimler sonunda, öğrenilmeden anlaşılmıyacak de ...
diyelek aşırılığı :
Bir diyeleğe göre yazılan yazıda o diyeleğin kurallarını gereksiz ...
dizileme grameri :
Bakınız: Gramer
dizimleme :
Bakınız: Sözdizimi
dizimleme kuruluşu :
Her dildeki kullanışın gösterdiği şekilde kelimelerin cümle içind ...
dizimleme sesbilimi :
Bakınız: Sesbilim
dizimsel durgu :
Bakınız: Durgu
dizimsel olumsuzluk :
Bakınız: Olumsuzluk
doğadan sanlık :
Bir şeyde mutlaka bulunması gereken bir niteliği anlatan sanlık. ...
doğal cins :
Gramatikal cinse karşı olarak, gerçek erkeklik ve dişilik bölümün ...
doğal dil :
Bakınız: Dil
doğal ik1l :
Bakınız: İkil
dokunak vurgusu :
İfadeye dokunaklılık katan vurgu.
dokunaklı sıra :
Bir etki sağlamak için kullanılan kelime sıralaması şekli. Buna T ...
dokunmalı dil :
Dokunma şekillerine birer anlam vererek kurulan işaret dili.
dolayısıyla uzun :
Bakınız: Nicelik
dolaylamalı çekim :
Kazanmış olacak idim gibi birçok kelimeden meydana gelen çekim şe ...
dolaylı bileşik :
Bakınız: Bileşim
dolaylı hal :
İsim hallerindeki yalın halden gayrısına verilen ad.
dolaylı soru :
Bakınız: Soru
dolaylı tümleç :
Bakınız: Fiil tümleci
dolaylı zarf :
Bakınız: Zarf
dolaysız bileşik :
Bakınız: Bileşim
dolaysız hal :
İsim hallerindeki yalın hale verilen bir ad.
dolaysız zarf :
Bakınız: Zarf
dolgu n si :
Söylemede akışma sağlamak ve özellikle gedik kapamak için Yunanca ...
dolgunluk vurgusu :
Bakınız: Asıl vurgu
dolu kelime :
Çin gramercileri Çincedeki kelimeleri ikiye ayırırlar isim, sıfat ...
donuk açınık :
Ö açınığına denir.
donuşmuş öğe :
Dilde artık bağımsız bir varlığı, kendi başına bir kuruluşu, bir1 ...
doruk :
Sesin, keskinliği, yeğinliği, duyulurluğu en yüksek olan kısmı bi ...
doruksal abanık :
Dilin orta damağa abanmasıyla çıkan abanık.
dönemeçli yazı :
Sapan izi gibi arası kesilmeksizin sağdan sola ve soldan sağa git ...
dönemönü :
Bir cümlenin, birbirine bağlı olup her biri bağımsız bir fikir an ...
dönemsonu :
Bakınız: Dönemönü
dönüşlü iyelik sıfatı :
Bazı dillerde dönüşlü zamir yerine kullanılan iyelik sıfatı.
dönüşlü orta :
Bakınız: Orta
dönüşlü veya özedönüşlü fiil :
Bakınız: Fiil
dördünlük :
Bazı dillerde bir araya gelip tek bir hece meydana getiren dört a ...
dört dilde :
Dört dil üzerine yazılmış.
dörtlü harf :
Tek bir ses göstermek üzere yanyana getirilen dört taneden ibaret ...
dörtlü kök :
Arapça gibi bazı dillerde dört sesten meydana gelen kök.
dudak çekerliği :
Bakınız: Çekerlik
dudaksıl artdamaksıl :
Latince qu- abanığı gibi aynı zamanda hem dudak, hem artdamak ses ...
dudaksıl dişsel :
Dişsel dudaksıl anlamdaşı.
dudaksıl veya ağızdışı abanık :
Dudakların birbirine veya dişlere abanıp açılmasıyla çıkan abanık ...
dudaksıllık :
Dudaksıl açınık veya abanıkların ortak hali.
durak :
Bakınız: Durgu
duralı anlambilim :
Bakınız: Anlambilim
duralı dilbilim :
Bakınız: Birzamanlı
duralı sesbilîm :
Bakınız: Sesbilim
duramdan sanlık :
Bakınız: Doğadan sanlık
durgu :
Söylemede kelimeler arasında yapılan duraklama, ki ya soluk alma ...
duru açınık :
Keskin açınıklardan e ve i açınıklarına denir.
durum fiili :
Bakınız: Fiil
duygu kuruluşu :
Bakınız: İç uyumlaşım
duyguca özne :
Kardeşim bana bir mektup getirdi, o beni çok sevindirdi sözündeki ...
duyguca yüklem veya haber :
Bakınız: Mantıkça yüklem veya haber
duyulurluk :
Bir sesin kulak tarafından duyulma derecesi.
duyuş cümlesi :
Bakınız: Cümle
duyuş tonlaması :
Bakınız: Anlatımlı tonlama
duyuş vurgusu :
İfadeye herhangi bir duygu katan vurgu.