eng

Dilbilim Terimleri Sözlüğü (7)

A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z
7. Sayfa
dünya dili :
Bakınız: Dil
düşen ton :
Bakınız: Ton
düşme :
Yerine göre ÖNDÜŞÜ (Aphérèse), İÇDÜŞÜ (Syncope) ve ARTDÜŞÜ (Apoco ...
Düşük :
Düşme denilen olaya uğramış ses.
düşünce cümlesi :
Bakınız: Fikir cümlesi
düşürümlü gölgelenme :
Bakınız: Gölgelenme
düşüt :
Bazı Yunan diyeleklerinde eo öbeğinden e sesinin düşmesi.
düz açınık :
Bakınız: Açınık
düz alçak ton :
Bakınız: Ton
düz sıra :
Her zaman kullanılan cümle tiplerindeki kelime sıralama şekli. Bu ...
düz tonla :
Konuşma tonuna hiç bir heyecan veya düşünce rengi katmaksızın.
düz yüksek ton :
Bakınız: Ton
düzgü :
Bir topluluğun dilini sınırlayan ve konuşanları tarafından uyulma ...
düzgü grameri :
Bakınız: Gramer
düzgülü açınık :
Bakınız: Açınık
düzgülü tonlama :
Düz tonla konuşmağa dikkat eden biri tarafından kullanılan veya b ...
düzgün söyleyiş :
Yanlış ve olağandışı olmıyan söyleyiş (DÜZGÜN SÖYLEYIŞLİ, Orthoph ...
düzgüsüz açınık :
Bakınız: Açınık
düzleşme :
Yuvarlak bir açınığın düz bir hal alması: o'nun a olması gibi.
dvandva :
Ulamalı bileşiğe, Hint gramercilerinin verdiği ad. bk. Bileşim.
-e dek hali :
Baza dillerde "...e kadar" fikrini veren isim hali.
-e doğru hali :
Bazı dillerde ve eski Türkçede bir şeye doğru fikrini veren isim ...
-e hali :
İsim çekiminde -e ekiyle meydana getirilen hal, ki türlü görevler ...
Edat :
Kendi bağına tam bir anlamı olmayıp ancak özerkli kelimelerin ara ...
edebiyat dili :
Bakınız: Dil
edebiyat kelimesi :
Yalnız edebiyatta kullanılan kelime.
ederlik ?in hali :
Bazı dillerde fiat veya değer anlatan -in hali. Une pièce de deux ...
edici ismi :
Kendisinden herhangi bir eylem çıkan kimseyi veya şeyi anlatan ke ...
edilgen fiil :
Bakınız: Etken fiil
edilgen gerilim :
Bakınız: Gerilim
edilgen kelime :
Bakınız: Ölü kelime
edilgen mastar :
Edilgen çatısında olan mastar ( Mastarlar her dilde fiilin çatısı ...
edilgenlik hali :
Bakınız: Etkenlik Hali
Ek :
Bir kelimeye eklenerek ona yeni bir değer veya yeni bir görev ver ...
ekli şekilleme :
Bakınız: Şekilleme
eksikli fiil :
Bakınız: Fiil
eksikli hal :
Bükünlü dillerde, gövdenin kısa derecesiyle yapılan isim hallerin ...
eksikli kişi :
Bükünlü dillerde, gövdenin kısa derecesiyle yapılan fiil kişisi ş ...
eksikli veya uysal şekil :
Bükünlü dillerde, gövdenin kısa derecesiyle yapılan şekillere den ...
eksiklik derecesi :
Bakınız: Anlam dereceleri
eksiksiz hal :
Bükünlü dillerde, gövdenin kısa derecesiyle yapılan isim hallerin ...
eksiksiz kişi :
Bükünlü dillerde, gövdenin tam derecesiyle yapıları fiil kişileri ...
eksiksiz veya berk şekil :
Bükünlü dillerde, gövdenin tam derecesiyle yapılan şekillere deni ...
eksilişli ikinlik :
Bakınız: İkinlik
eksilti :
Anlaşılması için zarurî olmıyan bir veya birkaç kelimenin bir söz ...
eksiltili çoğul :
Kendinden gayrı, daha başka, şeyler de anlatmak üzere çoğul şekli ...
eksiltili ikil :
Bakınız: Anlam dereceleri
eril :
Bakınız: Cins
erişme halı :
-e halinin, bir işin yöneldiği nesneyi gösteren çeşidi Eve gitmek ...
erkeli :
Bakınız: Ağır Ve Hafif Erkeli Muzari
esre :
Eski yazımızda kısa ı ve i'yi gösteren hareke.
eş sesli :
Dil coğrafyasında aynı sesi kullanan bölgelere denir.
eşdil alanları :
Bir dilin konuşulduğu alan içinde, aynı değişik özelliklerin görü ...
eşdil cincileri :
Eşdil alanlarını başka eşdil alanlarından ayıran sınırlar.
eşheceli :
Heceleri aynı miktarda olan ( kelime, söz ).
eşil :
bk. Anlam eşili, Sözdizimi eşili, Türek eşili
eşit heceli çekim :
Bazı dillerin isim hallerinde hece sayısı değişimiyen isim çekimi ...
eşit ikinlik :
Bakınız: İkinlik
eşit veya değişîksiz ton :
Bütün süresine aynı yükseklikte kalan sesin tonu.
eşitleşme :
Tam özümleme.
eşitlik derecesi :
Bakınız: Anlam dereceleri
eşitsiz heceli çekim :
Türlü hallerinde hece sayısı eşit kalmıyan isim çekimi.
eştonlu :
Aynı tonda olan.
eşyapılı :
Yapılışları aynı olan kelimeler için kullanılır.
etken fiil :
Sevmek, yaşamak gibi öznesi gerçekten o işin edicisi olan fiil. Ö ...
etken gerilim :
Bakınız: Gerilim
etken kelime :
Bakınız: Canlı kelime
etken mastar :
Etken çatısında olan mastar. bk. Edilgen mastar.
etkencil :
Yalnız etken çatısı olan fiiller için kullanılır.
etkenlik veya öznelik hali :
Bazı dillerin isim çekimlerinde yalnız iki hal vardır. Bunlardan ...
etkilenme :
Ses kuralları gereğince, bir sesin uğrayabileceği özümleme, yardı ...
etkilenme çekimi :
Gürcü dilinde bir çeşit edilgenlik anlatan fiil çekimi.
etkili sıva :
Bakınız: Sıva
etkin orta :
Bakınız: Orta
etkisiz sıva :
Bakınız: Sıva
ettirimlî fiil :
Bakınız: Fiil
evirtik :
Dişüstü (ses) anlamdaşı.
evrensel dil :
Bakınız: Dil
evrik ses :
Havayı dışarıya verecek yerde içeriye çekmek suretiyle çıkarılan ...
evrili :
Dilin kıvrılmasıyla çıkan R sesi.
evrimli anlambılim :
Bakınız: Anlambilim
evrimli dilbilim :
Bakınız: Zamanlarsüresi
evrimli sesbilım :
Bakınız: Sesbilim
Eylem :
Bakınız: Süreç
eylem fiili :
Bakınız: Fiil
eylemlik :
Dilimizde, fiilin kişi ve çoğu vakit zaman göstermeyip ancak eyle ...
ezgi vurgusu :
Bakınız: Ton
fısıldama :
Ötümsüz söyleyiş, ki ses kirişlerinin, hava geçerken titreşim yap ...
fısıltı :
Ötümsüz söyleyiş, ki ses kirişlerinin, hava geçerken titreşim yap ...
Fiil :
Eylem, oluş veya durum veya bir kelime ile, süreç anlatan kelime. ...
fiil bükünü :
Hint-Avrupa dilinde fiil çekimi.
fiil cümlesi :
Bakınız: Cümle
fiil çatısı :
Bakınız: Çatı
fîïl çekiminde almaşım :
Bakınız: Gövde almaşımı
fîîl deyimi :
İleri gelmek, meydana çıkmak gibi birden artık kelimeli fiil.
fiil gövdesi :
Bakınız: Gövde
fiil isimleri :
Fiilden sıfatlarla eylemliklerin ve ortaçların ortak adı.
fiil öneki :
Bazı dillerde fiillerin başına getirilerek yeni fiillerin yapılma ...
fiil sıfatı :
Bazı dillerde, geniş anlamıyla, tümleç alan ve almıyan ortaçlar, ...
fiil tümleci :
Fiilin anlamını tamamlıyan isim. Fiil tümleçleri iki türlü olur: ...