eng

Dilbilim Terimleri Sözlüğü (8)

A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z
8. Sayfa
fiil zamirleri :
Bakınız: Sığınık zamirler
fiilden ad :
Fiilden türeme olup kişi ve zaman fikri bildirmediği gibi tümleç ...
fiilden fiil :
Bakınız: Fiil
fiilden sıfat :
Fiil kökünden yapılıp nesne almamak suretiyle ortaçtan ayrılan sı ...
fiille isim bileşiği :
Bakınız: Bileşim
fiillik :
Fiille kullanılan veya fiile bağlı olan. İsme bağlı olana da İSİM ...
fiillîk hal :
Bazı dillerde fiillerin tümleçleri tek bir halde olur kelimenin b ...
fiillik kök :
Bakınız: Kök
fiilsiler :
Eylemliklerin, ortaçlar ve ulaçların ortak adı. bk. Kişisiz kip.
fikir cümlesi :
Bir fikre ancak işaret eden eksik cümle: Alkışlar. Ölüm tehlikesi ...
fikir imi :
Doğrudan doğruya bir fikir temsil eden şekil, kiya resim veya her ...
fikir yazımı :
Fikir imleri kullanılan yazı yöntemi.
filler bileşiği :
Bakınız: Bileşim
filozof işi dil :
Bakınız: Dil
fizik sıfat :
Eski gramercilerin büyük, kalın, ağır gibi nesnel sıfatlara verdi ...
fizikötesi sıfat :
Eski gramercilerin fizik olmıyan sıfatlara verdikleri ad: insaflı ...
geçer anlam :
Bir kelimenin en çok bilmen ve kullanılan anlamı. bk. Anlam.
geçer dil :
Bir yerde en çok bilinen ve kullanılan dil.
geçiş sesliği :
Bir sesten başka sese geçerken arada çıkan ve pek fark edilemiyen ...
geçişli fiil :
Bakınız: Fiil
geçişsiz fiil :
Bakınız: Fiil
geçmiş göstermeliği :
Söylem sırasında, daha önce geçen bir söze veya sözü geçen bir şe ...
geçmiş öncesi :
Görmüştüm (-miş'li geçmiş öncesi, Hikâyei ma-zii nakli) ve gördü ...
geçmiş yapılı şimdikilik :
Cermen diline özgü bir zaman şekli.
geçmiş zaman :
Geçmiş zaman Türkçede iki şekilde olur: Ya Gördü, Gitti gibi -di' ...
geçmişin az öncesi :
Fransızcada J'eus lu şeklindeki kuruluşun anlattığı zaman.
geçmişlik :
Geçmiş zaman Türkçede iki şekilde olur: Ya Gördü, Gitti gibi -di' ...
geçmişlik mastarı :
Bazı dillerde, geçmiş zamanı gösteren mastar şekli.
geçmişte gelecek :
Gelecekti şeklindeki kuruluşun anlattığı zaman.
geçmişte geniş zaman :
Görürdüm şeklindeki fiil zamanı
geçmişte şimdikilîk :
Geçiyordum,, geçmekte idim şek illerindeki kuruluşun anlattığı za ...
geçmiştelik :
Hint-Avrupa dillerinde, geçmişte yapılmakta iken tamamlanmamış ol ...
Gedik :
Bakınız: Ses Gediği
gelecek göstermeliği :
Arkadan söylenecek bir şeye işaret eden gösterme zamiri.
gelecek öncesi :
Gelmiş olacağım şeklindeki fiil zamanı.
gelecek zaman :
Bir işin ilerdeki zamanda olacağını gösteren fiil şekli. Bu zaman ...
geleceklik :
Bir işin ilerdeki zamanda olacağını gösteren fiil şekli. Bu zaman ...
geleceklik mastarı :
Bazı dillerde gelecek zaman gösteren mastar geldi.
gelecekte şimdikilik :
Gelir olacağım, gelmekte olacağım şekillerindeki zaman şekli.
gelenek vurgusu :
Kelimenin içinde o yerde bulunması hiç bir sebebe veya şarta bağl ...
gelenekli yazılış :
Bakınız: Tarihsel Yazılış
gelişimli kipler :
Mastarlarındaki anlamdan başka ikinci bir anlam daha taşıyan kipl ...
gelişir anlamlı kipler :
Mastarlarındaki anlamdan başka ikinci bir anlam daha taşıyan kipl ...
gelişki :
Eski gramercilerin eklere ve takılara verdikleri genel ad.
genel dil :
Bakınız: Dil
genel dilbilim :
Aralarında hısımlık veya tarihsel ilgi bulunup bulunmadığını hesa ...
genel gramer :
Bakınız: Gramer
geniş açınık :
Bakınız: Açınık
geniş geçmişlik :
Türkçedeki Yazdım ve Yazardım şeklindeki fiil zamanları için bazı ...
geniş şimdikilik :
Bakınız: Şimdikilik
geniş veya kümeli hal :
Bir çok görevi olan isim hali.
geniş zaman :
Türkçedeki Yazarım, Giderim şeklindeki kuruluğun zamanı, ki birde ...
geniş zamanlı :
Bütün zamanları kapsıyan veya böyle olduğu için belli bir zamanla ...
geniz abanığı :
Geniz sesi veren abanık: m,n.
geniz açınığı :
Geniz sesi veren açınık.
geniz vurgusu :
Genizden konuşanların seslerindeki özellik.
genizlenme :
Bir sesin genzel bir vasıf alması veya bir sese genzel olan başka ...
genizli gölgelenme :
Bakınız: Gölgelenme
genzel :
M, n gibi, söylenirken geniz boşluğunda bir seselim yapan ( sesli ...
gerçek fiil :
Bakınız: Fiil
gerçek nesneli fiil :
Bakınız: Görünürde nesneli fiil
gerçek özne :
İğreti ve görünürde özneye karşı olarak fiilin gerçekten yapıcısı ...
gerçekleme zarfı :
Gerçekten, sahiden, muhakkak gibi olumlama anlatan zarf.
gerçekli :
Latincede gerçeksiz kuruluşa karşı olarak gerçekleşebilir bir fik ...
gerçeksiz :
Gerçekleşmiyeceği bilinen bir eylemi olacakmış gibi aşılatmağa ya ...
gerekirlik ortacı :
Yapılacak igier sözündeki yapılacak ortacı gibi, ki bir anlamıyla ...
gereklik kipi :
Bakınız: Gelişimli kipler
gereksime fiili :
Bakınız: Karmaşık fiil
gereksiz doğru :
Bozulmuş veya yanlış sayılan bir kelimenin yerine doğru diye kull ...
gergin abanık :
Eski bir sınıflamaya göre, söylenirken ses yolu kaslarının gerild ...
gergin açınık :
Bakınız: Açınık
geri zaman :
Bakınız: Geniş geçmişlik
gerilek bileşik :
Bakınız: Bileşim
gerilek özümleme :
Arkadan gelen sesin öncekini özümlemesi: Iztırap'tan Istırap gibi ...
Gerilim :
Ses çıkarken kasların etkisi ile veya havanın basıncıyla kirişler ...
gerilim kayması :
Bir sesten başka sese geçerken gerilimin ara vermeden gereken şek ...
geriye kıvrık :
Doruksal ( ses ) anlamdaşı.
gerundium :
Bazı Hint-Avrapa dillerinde fiil isimlerinin birçeşidi.
gerundivum :
Bazı Hint-Avrupa dillerinde gelecekte gerekirlik anlamı veren ort ...
gevşek abanık :
Ses yolu kasları gevşek durarak söylenen aba-nık : b, d, g gibi.
gevşek imleme :
Bakınız: Sıkı imleme
gevşek vurgu :
Açınığın yeğinliği azalmağa bağlarken kapanığın meydana çıkması h ...
Gevşeme :
Ses çıkarken ergenlerin bulundukları durumdan ayrılarak dingin bi ...
gevşeme kayması :
Bakınız: Gevşeme
gezgin kelime :
Birçok dillerde kullanılan ve kaynağı bilinmiyen kelime. Kedi, Ki ...
gığılama :
R seslisinin g gibi boğazdan çıkarılması (GIĞILI, Grasseyé).
gırtlak abanığı :
Gırtlaktan çıkan abanık.
gırtlak kapantılısı :
Gırtlak kapantısı ile olduğu için sert girişime denir.
gırtlak kapantısı :
Bazı dillerde, örnekleyin Arapç'ada, bir açınığın veya ötümlü bir ...
girişim :
Başta gelen bir açınığı söylemeden önce gırtlakta ve bunun dolayı ...
girişim açınığı :
Türkçede olduğu gibi kelimelerin başında bulunan bazı abanıklarda ...
girişli ton :
Bakınız: Ton
girişmede tümlenişli :
Bakınız: Tümlenişli Kılmış
gizli dil :
Bakınız: Dil
göçme :
Bir kelimede bir sesin yer değiştirmesi, ki ekşi / eşki'de olduğu ...
göçüşme :
Bakınız: Göçme
gölgelenme :
Kelt dilinde, kelimelerin başındaki seslerin genizlenmesi (GENİZL ...
görecelik :
Başka bir kelimeye bakarak bir kelimeye verilen yeni şekil: Gelec ...
göreli ölçüştürme :
Bakınız: Anlam dereceleri
göreli zaman :
Bakınız: Bileşik zaman