Anasayfa Kodlamalar Dil Bilgisi Terimleri Bilim Terimleri Teknik Terimler Sanat Terimleri Spor Terimleri Hukuk Terimleri Ekonomi Terimleri Eğitim Terimleri Çevre Terimleri Sağlık Terimleri Sosyal Terimler Yabancı Terimler

selis :

Saz ozanlarınca aruzun "feilâtün feilâtün feilâtün feilün" ölçüsü ...

semai :

1. Sekizer hece ölçüsüyle söylenen, biçimce koşmanın aynı olan ha ...

semai kahvesi :

Halk ozanlarının geceleri toplandıkları, sazlı, sözlü eğlencenin ...

serbest şiir :

Ölçü, uyak gibi bağlardan sıyrılmış şiir.

sergileme :

Olgular ya da düşünceler üzerinde, sözlü ya da yazılı olarak yapı ...

serküşte :

Kısa halk öykülerine verilen ad. bk. kaside II.

sert roman :

Birinci Dünya Savaşından sonra dünyanın gidişi hakkında uğranılan ...

serüven roman :

Daha çok, ilgi çekici, şaşırtıcı olayları, yolculukları konu alan ...

Servet-i Fünun yazını :

1889'dan beri fen dergisi olarak yayın alanında bulunan ve 1895 y ...

Servet-i Fünuncular :

Bakınız: Servet-i Fünun yazını

ses benzeşimi :

Yakın sesli sözcüklerin sıralanışından doğan anlatış sanatı. Ör. ...

ses kakışması :

Bakınız: kakışma

ses yinelemesi :

Bir uyum etkisi sağlamak için aynı sesleri, aynı harfleri ya da a ...

sevince :

Daha çok Fransız ve İtalyan yazınlarında görülen kısa ve coşumlu ...

seyahatname :

Görülen yeni yerlerle, değişik uluslarla ilgili izlenimlerin yazı ...

sezdiriş :

Bir yazının, bir yapıtın başlangıç bölümünde konusunu belirtmeye ...

sezinletme :

İki anlama gelen bir sözü, bir anlamda kullanırken öbürüne de uyg ...

sır olma :

1. Halk öykülerinde kahramanın herhangi bir nedenle ortadan kaybo ...

Sıralama :

Ancak topu birden tam bir düşün vermek üzere, birkaç tümceden olu ...

sıralayış :

Sıra ile anlatılacak nesneleri, ya yukarıdan aşağıya ya da aşağıd ...

simgecilik :

Sanat yapıtının değerini, gerçeğin olduğu gibi aktarılmasında değ ...

sindiriş :

Bir söze ikinci bir anlamın sindirilmesi Ör. "Her işi yolunda yür ...

sinyazıtı :

Bir sine (mezar taşı) kazılan kısa koşuk ya da düz yazı.

siyasal söylev :

İç ya da dış siyasayı konu edinen söylev, bk. söylev.

son yineleme :

Tümcenin ya da bir dizenin son sözcüklerini, sonradan gelenin baş ...

sondeyiş :

Kimi yazın yapıtının son bağlama bölümü.

sone :

Klasik Avrupa yazınında bir koşuk biçimi. (Bize de geçen soneleri ...

sonlam :

Osmanlı yazınında, bir yapıtın sona erdiğini bildiren ek sözler.

sonsöz :

Bir yapıtın sonuna konan açıklama. Karşıtı: önsöz.

Sonuç :

Yazının ya da sözün bitim bölümü.

sorulama :

Düzyazı ya da şiirde, yanıt beklemeden soruya başvurma sanatı. Sa ...

soylama :

Dede Korkut'ta soyu yüceltme amacıyla söylenen sözler. (Daha çok, ...

soyluluk :

Anlatımın bayağı ve aşağılık sözlerden, deyimlerden, çirkin düşün ...

soyut sanat :

Elle tutulup gözle görülür gerçeği değil, kavramsal gerçeği göste ...

soyyapıt :

1. Eski Yunan ve Latin yazarlarınca ya da XVII. yüzyılda bunları ...

soyyapıtçılık :

1. XVII. yüzyıl Fransız yazınında eski Yunan ve Latin yazınını ör ...

söyleme :

Kimi bölgelerde soylama karşılığı kullanılan sözcük. bk. soylama.

söylen :

Tarih öncesi Tanrı, tanrıça, yarı Tanrı ve kahramanlara değgin se ...

söylenbilim :

1. Söylenleri inceleyen bilim. 2. Bir budunun söylenlerinin tümü. ...

söylence :

Eski çağlardan beri söylenegelen, olağanüstü varlıkları ve olayla ...

söylenge :

1. Bir kişi tarafından oynanan küçük güldürü. 2. Dinleyiciler önü ...

söylenti :

Belgeye dayanmayan söz, sözler.

söyleşi :

Bir bilim ya da sanat konusunu, konuşmayı andırır biçimde inceley ...

söyleşim :

Konuşmalar ya da konuşma biçiminde yapıt: Eflatun'un söyleşimleri ...

söyleştirme :

Düşünce ve duyguları, kişileri konuşturarak belirtme sanatı.

Söylev :

Bir topluluğa düşünceler, duygular aşılamak amacıyla söylenen coş ...

söylev başlangıcı :

Söyleve başlarken uygun bir girişten sonra, konu ve konuyu gerekt ...

söyleyiş :

Söylev verirken, koşuk okurken, sahnede rol yaparken seslerin, sö ...

söysel sanatlar :

Sözcüklerle yapılan dış bezekler: ündeş, seci, evirme, evirmece, ...

söz :

Eksiksiz ve kesin anlamlı tümce: "Çiçek açmıştır" tümcesinde biri ...

söz düğümlenmesi :

Bakınız: düğümlenme

söz kalabalığı :

Konu ile ilgili olsun olmasın, anlatımı, yerli yersiz sözlerle şi ...

söz kuntluğu :

Anlatımın yapmacıktan, zorlamadan, akıcılığı bozan kakışıklardan, ...

söz oyunları :

Anlamla ilgisi olmayan sözcük hünerleri.

söz sıralanımı :

Bir yazıda, bir bölümün önceki ve sonraki bölümlerle ilgisi. (Bun ...

söz töresi :

Yadırganacak çirkin, kaba sözler kullanmaktan sakınmak ince, seçk ...

söz ustası :

Toplantılarda tatlı ve iyi konuşmalarıyla ün salan söz eri,

söz yaratma :

1. Yeni bir varlığı, bir kavramı anlatmaya yeter sözcük yoksa, di ...

sözaçmazlık :

Bir konuyu açmak istemezmiş gibi davranıp ondan söz etme, söyledi ...

sözbilgisi :

Düşünceleri, duyguları, esinleri yakışır derinlikte ve düzgün biç ...

sözbilim :

Sözün üstün değere erişme yollarını gösteren ya da söz sanatların ...

Sözcük :

Ses dilinde belli anlamı ya da tümce kuruluşunda görevi bulunan a ...

sözcük kakışması :

Bakınız: kakışma

sözcük oyunu :

Sözcüklerin çok anlamlılığından, sesteş oluşlarından yayarlanılar ...

sözdeki tat :

Bakınız: tatlı söz

sözlü yazın :

1. Çağında yazıya geçirilememiş olan, tarih öncesinin değerli ver ...

su kasidesi :

Bakınız: kaside

sunu :

Yazarın, yapıtını birine armağan etmesi.

sunut :

Birine sunulan yapıtın üzerine yazılan armağan yazısı, bk. sunu.

suret :

Karagöz oyunundaki kişi, hayvan ve dekor resimlerine Karagözcüler ...

suriye :

Bakınız: kaside

surname :

Sultan düğünlerini, büyük şölenleri konu edinen divan koşuk türü.

süredeşçilik :

Aynı süre içinde değişik yerlerde geçen olayları, bu olaylara bağ ...

süresel düzen :

Roman, öykü, oyun ve öbür türelerde, olayların oluş sırasına göre ...

süslü biçem :

Türlü yazın sanatlarıyla süslenmiş biçem. bk. biçem.

şah beyit :

1. Koşuğun en güzel koşası. 2. bk. karalama 2.

Şah Maran :

Çok ünlü bir halk masalı. (Baş kahramanı, yılanlar ülkesi hükümda ...

Şaka :

Güldürmek amacıyla, birilerini kırmaksızın şaşırtmak ya da aldatm ...

şakalaşma :

Divan ozanlarının koşuktu takılmaları. XVII. yüzyılda Şeyhülislam ...

şarkı :

1. Kavuştaklı bir divan koşuk biçimi. 2. Bestelenerek ırlanan bir ...

şathiyat :

Tekke edebiyatı koşuk türü. Tanrı ile senli benli, sakalı, takılm ...

şathiyat-ı sofiyane :

Sakalı, alaylı sözlerle Tanrı'ya takılmayı konu edinen koşuk.

Şavşat güzellemesi :

Sevinçli sevi türkülerinde uygulanan bir ezgi.

şehname :

1. Divan çağında, mesnevî biçiminde yazılmış kahramanlık deyişi. ...

şehnameci :

Eskiden savaşları yazmak, betimlemekle görevlendirilmiş ozan ya d ...

şişirme :

Bir konunun gereksiz ayrıntılarla, aşırı ölçüde genişletilmesi.

şişirmece :

Bakınız: abartma

şitaiye :

Bakınız: Kaside

şive :

Bir dilin kültür düzeyine göre gösterdiği değişiklik.

şiveye aykırılık :

Konuşmada, yazıda dil kurallarına, daha çok da, güzel kullanış ge ...

t kasidesi :

Bakınız: kaside

taç beyit :

Bakınız: Kaside

takılma :

Amacı alçaltma ve aşağılama olmayan şaka, alay, güldürücü fıkra. ...

takma ad :

Kimi ozanların, koşuklarında öz adlarının yerine kullandıkları de ...

takma ad koşası :

1. Divan yazınında, ozanın adı ya da takma adı bulunan koşa. bk. ...

takma ad kullanış :

Kimi ozanların, koşuklarında öz adlarının yerine değişik ad kulla ...

takma adlık :

Bir ozana takma ad vermek için söylenmiş dize ya da koşuk: Mahlas ...

tam benzetme :

Bakınız: benzetme

tam mani :

Bakınız: düz mani

tam ündeş :

Bakınız: ündeş