Anasayfa Kodlamalar Dil Bilgisi Terimleri Bilim Terimleri Teknik Terimler Sanat Terimleri Spor Terimleri Hukuk Terimleri Ekonomi Terimleri Eğitim Terimleri Çevre Terimleri Sağlık Terimleri Sosyal Terimler Yabancı Terimler

dörderli :

Her bağlamı dört dizeli bir divan koşuk biçimi. İlk bağlamı uyakl ...

dördül :

Ahrep ve ahrem denilen aruz ölçüleriyle yazılan dört dizeli koşuk ...

dördüz :

Dört dizesi de birbiriyle uyaklı olan dördül. bk. dördül.

dörtleme :

1. Dört dizeli olmasından ötürü maniye verilen başka bir ad. 2. D ...

dörtlük :

Halk yazmında, dört dizeden oluşan en küçük koşuk birimi.

döşeme :

Halk öykülerinde, yerine göre:. 1. Giriş bölümü. 2. Türkünün olay ...

DUA :

Bakınız: Kaside

dudak değmez :

İçinde dudak ünsüzlerinden (b p f m v) hiçbiri bulunmayan, divan ...

durak :

1. Dizelerde, sesin ölçü birimlerine göre aralanabildiği yer. 2. ...

duraksama :

Bir konuşmada, seçilebilecek birçok sözcükler, alınabilecek birço ...

duraksatış :

Sözde, yazıda, beklenmedik bir sonuçla karşılaştırma sanatı. Ör. ...

durgu :

1. Konuşmada, okumada anlamı etkileyen kısa duruş. 2. bk. durak 2 ...

Duru :

Fazlalıklardan, kıtıklardan arınmış olan söz, yazı.

duru!uk :

Sözlü ve yazılı anlatımın gereksiz sözlerden, gereksiz uzatmalard ...

duygu yakıştırması :

Hayvanlara, bitkilere ya da cansız varlıklara insan duygusunu yak ...

duyguculuk :

Yazında duygunun ya da duyarlığın önderliğini benimsemiş görünme. ...

duyuğ :

Bakınız: tuyuğ

dübeyt :

Bakınız: dördül

düğümlenme :

Anlatımdaki bir bozukluk yüzünden sözün kolayca anlaşılmaması. İk ...

düğümlü :

Anlaşılması, çözülmesi güç (yazı ya da söz). bk. düğümlenme.

dür-yay :

Birkaç şeyi söyledikten sonra onlarla ilgili şeyleri sıralama san ...

düşçülük :

XX.yüzyil başlarında ortaya çıkan ve konuları düşte görülür gibi ...

düşlem :

Gerçeğin ve olanağın dışında, imgenin özgür işlemesiyle oluşan (k ...

düşüklük :

Düşüncede, duyguda, anlatımda aşağılığa, bayağılığa kaçan bir yol ...

düşülke :

İngiliz yazarı Thomas More'un Utopia adlı yapıtında betimlendiği ...

düşülkü :

1. Gerçekleştirilmesi olanaksız olan dizge ya da tasarı. 2. Ancak ...

düşünce yanaçları :

Düşünceyi daha iyi ortaya koymak için başvurulan, anlatım dışı yö ...

düşündeşlik :

Ozanların, yazarların birbirinden habersiz olarak aynı dizeyi, ko ...

düz mani :

Yedişer heceli dört dizeden oluşmuş, uyakları çoğu kez ündeşsiz o ...

düzanlatış :

Anlatımın dil kurallarına uygun, anlam ve uyum bakımından da pürü ...

düzanlatışlı :

Kıtıklardan arınmış, eksiksiz, güzel, düzgün, uyumlu ve açık anla ...

düzdeğişmece :

Benzetme ilgisi bulunmaksızın, neden-sonuç gibi türlü ilişkilerle ...

düzelten ilgi :

Değişmecede, sözcüğün kullanılışındaki doğruluğu ve yerine uyuşun ...

düzenleyim :

Bir konuyu oluşturan düşünceleri uygun bir biçimde birbirine bağl ...

düzenleyiş :

Bir yapıtta buluşları, görüşleri biribirini güçlendirecek düzende ...

düzenli dür-yay :

Bakınız: dür-yay

düzensiz dür-yay :

Bakınız: dür-yay

düzgeçiş :

Başlangıçtan -ilişki aramaksızın- doğrudan doğruya konuya geçme s ...

düzgün evirmece :

Bakınız: evirmece

düzgün söyleyiş :

Seslerin çıkışlarında, sözcüklerin, tümcelerin vurgularında genel ...

düzgünlük :

Divan çağında yazıya, anlatıma verilmesi gereken düzen.

düzlemli evirmece :

Bakınız: evirmece

düzme :

1. Yalınç anlamlı ve duru anlatımlı mani, türkü gibi koşuklar. 2. ...

düzüm :

Bir koşuğun bütünü, bk. takım, katar.

düzyazar :

1. Düzyazı yazan kişilere verilen ad. 2. Divan çağında düzyazı us ...

Düzyazı :

Genel olarak ölçü, uyak dibi koşullara bağlı bulunmayan yazı. Düz ...

düzyazı şiir :

Genel olarak, ölçü ve uyak koşuluna bağlı olmayan şiir.

düzyazıya çevirme :

Bir koşuğu,ölçü, uyak gibi bağlardan kurtararak kurallı tümce biç ...

ebced :

Arap elifba (abece) sının özel bir düzeni. Şöyle okunurdu: Ebced, ...

ebhar :

Aruz ölçüsünde bahirler, bk. bahir.

ebyat :

Beyitler, koşalar, bk. koşa.

edebiyat-ı Cedide :

Bakınız: Servet-İ Fünun

efail ü tefail :

Aruz ölçüsündeki temel kalıplar için, kimi kez kullanılan ad.

Eflatunculuk :

Eski Yunan Filozofu Eflatun'un ülkücülüğünü örnek alan güzellik a ...

eglog :

İlkçağ yazınında, kısa kırdeyişi. bk. kırsal.

eğilim :

Yazarın herhangi bir görüş ve düşünceye yatkınlığı.

eğlenceli duraksatış :

Bakınız: duraksatış

eğreti :

Bakınız: eğretileme

eğretileme :

Bir sözcüğün alışılmış anlamı dışında kalan bir anlamda kullanılm ...

eğretileme öğeleri :

Eğretilemeyi oluşturan öğeler, bk. eğretileme.

eğretilen :

Bakınız: eğretileme

eğretili :

Bakınız: eğretileme

eğretilik :

Bakınız: eğretileme

ekin :

İnsan topluluğunun yazınsal, sanatsal ve tinsel ürünlerinin tümü.

eksik evirme :

Bakınız: evirme

eksik ündeş :

Bakınız: ündeş

eksilti :

Kullanılmayışları, anlatımda eksikliğe yol açmayan sözcüklerin dü ...

eksiltili :

Bakınız: eksilti

eksiltili özetleyiş :

Tümceden kimi sözcükleri atarak elde edilen özetleme: Bu işi köye ...

eleji :

1. Eski Yunan'da konusu ne olursa olsun, bir dizesi altı, ikincis ...

eleştiri :

Bir sanat yapıtının, iyi ve kötü yönlerini inceleyerek bir yargı ...

eleştirmeli yayım :

Yapıtların değişik yazmalarını karşılaştırarak -aralarındaki ayrı ...

eleştirmen :

Eleştiri türünde yazı yazan kişi. bk. eleştiri.

elif :

Arap ve Osmanlı abecesinin ilk harfi (Yukarıdan aşağıya çekilmiş ...

elkap :

Osmanlılar çağında herkesin toplumsal durumuna göre aldığı san.

elyazması :

Bakınız: yazma

en uygun benzetme yönü :

Varlıkların ortak niteliklerinden, benzetmeye, en güzel, en uygun ...

ene-l-Hak :

Ben Tanrı'yım. Bütün varlıkların bir ve birlik olduğuna inananlar ...

engelleyici :

Bakınız: eğretileme

esin :

İçe doğan buluş ve yaratış gücü.

esin perisi :

Yunan, mitolojisinde, Zeus'un dokuz kızı. (Tarih, müzik, komedya, ...

esinlemek :

Bir kimsenin, bir yapıtın, bir nesnenin, bir durumun etkisinden y ...

esiveriş :

Kimi kez, birbirinden habersiz iki ozanın, iki yazarın esinlenme ...

eski yazı :

Arap abecesi temeline dayanan Osmanlı abecesi.

eskil :

Eski çağ denilen tarih dönemleriyle, Yunan-Latin tarih ve uygarlı ...

eskisel :

Eskiselliğe değin, eskisellikle ilgili olan.

eskisellik :

Konuşulan ve yazılan dilde, kullanımdan düşmüş olan eski sözcük v ...

eşanlamlı :

Bakınız: anlamdaş

eşevrecilik :

Fransa'da XX. yüzyıl başlarında ortaya çıkan, yalnız kişisel duya ...

eşitleme :

Koşalarda, aralıklarda başka sözcüklerin de bütünün, ya da çoğunu ...

eşitlik :

Düşüncenin yeterince, belli oranda anlatımı. (Sözcükler belli ora ...

eşleşme :

Koşullu bileşik tümcelerde, önerme ile sonucun yer değiştirip yin ...

eşli benzetme :

Bakınız: benzetme

eviri :

Anlatıma özel bir duygu ve imge değeri katmak amacıyla, sözükleri ...

evirme :

Bir dizedeki, bir tümcedeki sözcüklerin yerlerini değiştirerek an ...

evirmece :

Sözcü klerdeki harflerin yerlerini değiştirerek başka anlamlı söz ...

evrişme :

Daha çok konuşmalarda, birinin kullandığı bir sözcüğü bir anlam ö ...

eyitmek :

Bakınız: ayıtmak

eytişim :

1. Karşılıklı konuşma ve tartışma sanatı. 2. Karşıtlık ya da çeşi ...

eytişme :

1. Belli kural ve yöntemelere uyularak yapılan tartışma. 2. Divan ...