eng

Yazın Terimleri Sözlüğü (10)

A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z
10. Sayfa
özensizlik :
Savrukluk yüzünden doğan, ufak tefek anlatım aksaklıkları.
özenti :
Anlatımda yapmacıklık, doğallıktan uzaklaşma.
özenticilik :
XVII. yüzyıl başlarında, Fransa'da oluşan aşırı ölçüde özentili, ...
özetleme :
Bir yapıtı, bir yazıyı bütün ayrıntılarından sıyırarak kısa, derl ...
özetlenmiş :
Bakınız: özetleyiş
özetleyiş :
Bir düşünceyi -açıklığını yitirmeden- elden geldiğince kısaltarak ...
özetli benzetme :
Bakınız: benzetme
özgüleyiş :
Bir nesneyi başka bir nesneye özgü kılma. Ör./ Ne yanar kimse ban ...
özgüllendirilen :
Bakınız: özgüleyiş
özgüllenen :
Bakınız: özgüleyiş
Özgün :
1. İlk örnek. Karşıtı: kopya. 2. Başkalarını örnek tutmayıp yeni ...
özgür artıklı :
XIX. yüzyılı sonlarında, kimi ozanların (özellikle T. Fikret'in) ...
özlenme :
Bakınız: eşitlik
özleştirme :
Türkçenin olanaklarından yararlanarak yabancı sözcüklerin yerine ...
özleştirmeci :
Dilde özleştirme eylemi yanlısı, bu eylemi yapmaya çalışan, bk. ö ...
özleştirmecilik :
Özleştirme eyleminin uygulamadaki adı. bk. özleştirme.
özlü :
Az sözcükle çok şey anlatan (söz).
özlülük :
Az sözcükle çok ve derin bir kavramı anlatma sanatı, bk. özlü.
öznel eleştiri :
Yan tutarak yapılan, gözlemlere ve belirli nesnel ölçülere dayana ...
öznellik :
Kişileri, nesneleri yazarın kişiliğine bağlı olarak, yazarın duyg ...
özül duygular :
Yazın yoluyla yansıtılanan çocuksu duygular.
özyaşam romanı :
Konusu yazarın yaşamı olan roman.
özyaşamöyküsü :
Bir kişinin, kendi yaşam öyküsünü yazdığı yazı ya da yapıt.
parmak hesabı :
Bakınız: hece ölçüsü
parnas okulu :
Romantik akımın aşırı duyarlığına bir tepki olarak, 1850 yılında ...
pekişik benzetme :
Bakınız: benzetme
pekitli eğretileme :
Bakınız: eğretileme
pekitme :
Bakınız: gerekleyiş
perde gazeli :
Karagöz oyunu başlamadan yapılan gösterilerde, Hacivat'ın söyledi ...
peşrev :
Halk öykülerinde, türkülerin okunup çalmışı sırasında türkü arala ...
pırıldatma :
Arapça Farsça tümceciklerle sözü, koşuğu süsleme, bk. alaca.
pir :
Herhangi bir zanaatın, tarikatın kurucusu, ulusu. (Saz ozanları k ...
pleyad :
1. Yazında, Eski Yunan mitolojisinde sonradan yıldız haline sokul ...
polis romanı :
Konuları polisi ilgilendiren olaylardan oluşan roman türü.
r kasidesi :
Bakınız: kaside
rakta :
Arap abecesine göre noktalı, noktasız harflerin -almaşık olarak-g ...
ramazan manileri :
Ramazan geceleri sahura uyandırmak için çalınan davulla söylenen, ...
ramazaniye :
Bakınız: kaside
rapsodi :
İçinde, Homeros'tan parça bulunan türkü ya da koşuk. bk. rapsot.
rapsot :
Eski Yunan'da kent kent dolaşarak koşuklar (çoğu zaman Homeros'un ...
redd-i matla :
Gazelde doğuş koşasının bir dizesini kesmeliğin son dizesi olarak ...
redd-i mısra :
Gazelde, doğuştakinden başka herhangi bir dizenin kesmelikte yine ...
redd-ül-aciz al-es-sadr :
Sadırda geçen bir sözcüğün -anımsama için-acizde yinelenmesi, bk. ...
renklemeli :
Çekici, gözalıcı, canlı ve özgün yapıtlara verilen nitelik.
renklilik :
Anlatımda, düşünce ve duyguların parlak biçimde verilişi.
revi :
Uyak olan sözcüklerde son ses.
roman :
1. Genellikle, insanların serüvenlerini, karakterlerini (ıraların ...
romans :
1. Sekiz hecelik dizelerden meydana gelmiş bir İspanyol koşuk tür ...
rondo :
Fransa'da XV. yüzyıl sonlarında ortaya çıkan birincisi 5, ikincis ...
rubai :
Bakınız: dördül
saçık eğretileme :
Bakınız: eğretileme
Sade :
Bakınız: tarih-i mühmel
sadır :
(Sözlük anlamı: Bir nesnenin başlangıç bölümü, göğüs). 1: Düzyazı ...
safik :
Eski Yunan kadın ozanı Safo'nun bulduğu söylenilen on bir heceli ...
saga :
Eski İskandinav öykü ve söylencelerine verilen genel ad. (Çoğu XI ...
sağdeyi :
1. Sözcüklerin söylenişinde seslerin çıkaklarına, uzunluk ve kısa ...
sağsöz :
Bir yaşama ya da davranış kuralı gösteren, kısa ve özlü söz: İyil ...
sağsözlü :
Bilgece, bk. sağsöz.
sağu :
Eskiden Orta Asya'da düzenlenen yuğlarda (cenaze törenlerinde) sö ...
sağu ağmak :
ağıt söylemek.
sağucu :
Bakınız: ağıtçı
sakalı eğretileme :
Bakınız: eğretileme
sakınmalık :
Söylenmesinde bir sakınca bulunan ya da hoş görülmeyen bir düşünc ...
sakiname :
Sakiyi (içki dağıtan güzeli), şarabı öven divan koşuk türü.
salt eğretileme :
Bakınız: eğretileme
salt seci :
Bakınız: seci
san :
Osmanlılar çağında ileri gelen kişilerin -orunlarına göre- adları ...
sanat :
Bir duygunun, bir tasarının, bir düşüncenin ya da güzelliğin anla ...
sanatçı :
Sanat dallarının birinde üstün başarı gösteren kimse.
sanatlı :
Özenle işlenmiş, türlü sanatlarla bezenmiş (yapıt).
sanatsal coşku :
Sanat değeri olan yapıtların kişide uyandırdığı güçlü duygu.
sanlık :
Sözcüğü tanıtma ya da belirtmeden çok, anlatıma güzellik, güç kat ...
saraka :
Ciddi gibi görünen acı alay.
sarmaştı benzetme :
Bakınız: benzetme
sathiye :
Bakınız: şathiyat
Satır :
Saz ozanlarının dizeye verdikleri ad.
satranç :
Saz ozanlarının aruzla yazdıkları türlerden biri. Örnekleri azdır ...
savlama :
Bir düşünceyi atasözleri, özdeyiş vb. ile güçlendirme. / Afveyley ...
savunca :
Bir yapıtta savunulan ve sonuca varılıp elde edilen, çoğu kez bir ...
savuncalı roman :
Bir kuramın gerçekliğini kanıtlamak amacıyla yazılan roman.
savunma söylevi :
Yargıç önünde yapılan savunma, bk. söylev.
savunum :
Saldırı niteliğinde olan bir düşünceyi çürütmek, bozmak için yazı ...
savunumcu :
Savunum yazarı. bk. savunum.
savunumlu :
Dini savunan betik. bk. savunum.
saya :
Düzyazı, içinde koşuk bulunmayan halk öyküsü,
sayalı :
Bakınız: saya
sayfiye :
Bakınız: kaside
Saz :
Saz ozanlarının, koşuklarını söylerken çaldıkları telli çalgıları ...
saz ozanı :
Bakınız: aşık
seci :
Düzyazıda uyak. Türleri: 1. bağımlı seci: : Bağlaçlarla sıralanan ...
seçkin :
Üstün değerli (dize), bk. seçkin dize.
seçkin dize :
İnce, güzel imgelerde yaşayacak değerde ölmez dize: Eğer maksut e ...
seçkinlik :
Hem düşünce hem de sözcüklerin kullanımı bakımından üstün değerde ...
seçkinsel eğretileme :
Bakınız: eğretileme
seçme düzyazı :
Divan çağında, türlü düzyazıların dergisi.
seçmeler :
Bir ozanın ya da bir yazarın yapıtlarından seçilip derlenmiş parç ...
sefaretname :
Kimi elçilerin, gittikleri yabancı ülkeleri tanıtan yapıtları (28 ...
sekizerli :
Her bağlamı sekizer dize olan divan koşuğu.
sekstin :
Altışar dizeli altı tam bağlamdan ve üç dizeli yarım bir kavuştak ...
selâmname :
Özellikle Bektaşî yazınında, tarikat ulularını saygı ile öven bir ...