eng

TDK Tarih Terimleri Sözlüğü (17)

A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z
17. Sayfa
seğirdim yolu :
Kale bedenlerindeki korunaklar.
seğirdimbaşı :
Seğirdim askerinin başında bulunan subay.
sekban :
1. Osmanlılarda, sınır boylarında görev yapan bir sınıf asker. 2. ...
sekban bölükleri :
Yeniçeri ocağının üç bölümünden biri 34 ortadan oluşmuştur, bk. a ...
sekban kâtibi :
Sekban ortalarından 18. bölüğün komutanı.
sekbanbaşı :
Sekbanların komutanı olup, derecesi yeniçeriağasından sonra gelen ...
sekban-ı cedit :
Alemdar Mustafa Paşa'nın 1808'de kurduğu yeni düzen asker.
sekson :
Bakınız: samsuncu ortası
seksoncu :
Bakınız: samsuncu ortası
selam ağası :
1. Padişah bir yere gittiği zaman yanında bulunan ve karşılamaya ...
selam çavuşu :
1. Törenlerde padişah, sadrazam ve büyükleri ata binip inerken se ...
selâmlık :
1. Eski saray ve konaklarda erkeklere ayrılan bölüm. 2. bk. cuma ...
selâmlık alayı :
Bakınız: Cuma Alayı
Selimî serpuş :
İlk kez Yavuz Sultan Selim zamanında padişah ve kimi devlet büyük ...
semer devirme :
Bir yeniçerinin, bir ocak odasından öbürüne geçmesi.
Senato :
1. Çift meclisli parlamentolarda yasama meclisi. 2. Eski Roma'da ...
sensoncu :
Bakınız: samsuncu ortası
senyör :
1. Egemen hükümdarlara verilen san. 2. Orta Çağ Avrupasında topra ...
sepet timarı :
Sahibinin, yerine bir kalıtçı bırakmadan ölmesi sonucu boşalan ti ...
sepetardından gelme :
Bakınız: saplama
seraser kuşaklılar :
Bakınız: ağa gediklileri
serasker :
Sadrazamlık göreviyle yükümlü olmayan ve Osmanlı ordusunun komuta ...
serasker kapısı :
Seraskerlerin resmî görevyeri.
seraskerlik buyruğu :
Savaşa gitmekle görevlendirilen vezirlere verilen yetki belgesi.
serbest dirlik :
Tüm vergi ve gelirleri sahibinin olan ayrıcalıklı timar ya da zea ...
serdar-ı ekrem :
Padişahların katılmadığı savaşlarda başkomutanlık yapan sadrazaml ...
serdarlar :
Bakınız: Yeniçeri Serdarları
serdengeçti :
Bakınız: dalkılıç
serdengeçti ağası :
Savaşta giriştiği tehlikeli işten sağlam dönen serdengeçtiye veri ...
sergi :
1. Devlet hazinesinden ödenecek paranın ne kadar olduğunu göstere ...
sergi halifesi :
Sergileri düzenleyen ve bununla ilgili işlemleri yapan görevli.
sergibaşı :
Sergi işleriyle uğraşan görevlilerin başı.
sergili :
Ulufe dağıtımında hazır bulunup parasını doğrudan kendisi alan sü ...
serhat kulu :
Bakınız: yerlikulu
serhatlı :
Büyük devlet adamlarının yolculukta kullandıkları bir tür giysi.
sertop :
Savaş gemilerinde çavuştan üstün bir aşama.
seymen :
Bakınız: Sarı Sekban
sfenks :
Mısır'da piramitler yakınında bulunan, insan başlı ve hayvan gövd ...
sıbyan bölükleri :
Süvari subayı yetiştirmek üzere 1831'de kurulan bir askerî kurulu ...
sıkıntı vergileri :
Osmanlılarda zorlu gereksinmeler karşısında şeriat ve töresel ver ...
Sıkıyönetim :
Olağanüstü durumlarda yurtta düzen ve güvenliğin korunması için o ...
sıkma :
Nizam-ı cedid askerinin giydiği şalvar biçimi pantalon.
sınırboyu halkı :
Müslümanları düşmandan koruması için sınır boylarında yerleştiril ...
sıra işlemi :
İlmiye sınıfından olanlar için her yıl hükümetçe yapılan atama, y ...
sırkâtibi :
1. bk. mabeyn başkâtibi. 2. Elçiliklerde gizli belgeleri kaleme a ...
sikke :
1. bk. maden para. 2. Değerli madenler üzerine vurulan damga.
sikkecibaşı :
Osmanlılarda para basımevinde (darphane) para ve madalya kalıplar ...
silahsızlanma :
Dünyada genel barışı sağlamak ereğiyle devletlerin karşılıklı ola ...
silahtar ağa :
Törenlerde, sağ omuzunda padişahın kılıcını taşıyarak at üzerinde ...
silahtar bölüğü :
Kapıkulu süvarisinin savaşa giderken askerin geçeceği yolları tem ...
silahtar hazinesi :
Topkapı sarayında, yönetim ve gözetimi dolayısıyle anahtarı silah ...
silik akçe :
Yazı ve nakışları aşınmış maden para.
simsakalar :
Padişah divanında hizmet gören sucular.
sintepe :
İlkçağda sin üzerine toprak yığarak yapılan tepecik,.
sinyazıt :
Gömüt taşına düz, oyma ya da kabartma olarak yazılan anımsama yaz ...
sipahi :
Bakınız: topraklı süvari
sipahioğlu :
Kapıkulu süvarilerinin, asker olabilme hakkına sahip çocuklarına ...
sir :
1. Eskiden Avrupa'da kimi derebeylerine verilen san. 2. İmparator ...
siyaset çeşmesi :
Bakınız: cellat çeşmesi
Sofa :
Yeniçeri koğuşunun bir adı.
sofa kurma :
Tulumbacıların, aralarında çıkan anlaşmazlıkları çözümlemek için, ...
sofa tezkeresi :
Sofalıların yeniçeri ocağına verildiklerini gösterir belge.
sofalı ocağı :
Topkapı sarayındaki kutsal hırka dairesini temizlemekle yükümlü g ...
sofalılar :
Aslında yeniçeri değilken bir yolunu bulup adlarını kütüğe geçire ...
sofra eskisi :
Sarayda ve konaklarda kıdemli kalfa ve ağalar.
sofracı :
Sarayda sofra hizmeti gören, kimi zaman padişahın özel yemeğinin ...
softa :
1. Sahn medreseleri dışında kalan medreselerin öğrencisi. 2. İlmi ...
sol kolağası :
Aşaması kolağası ile sağ kolağası arasında olan subay.
sol ulufeciler :
Kapıkulu süvarisinin, görevi hükümdarın sancağını korumak olan ve ...
solak ortaları :
Yeniçeri ocağının, padişahın gözetçiliği görevini yapan 60, 61, 6 ...
solakbaşı :
Bir solak ortasının komutanı.
solgaripler :
Kapıkulu süvarisinin, görevi sadrazama bağlı sancak gözetçiliği y ...
son üçaylık :
Yeniçerilere verilen dördüncü üç aylık ulufe.
sorguç :
Padişahın ve vezirlerin başlıklarına takılan tüy ya da püskül biç ...
sorguçlar :
Bakınız: gagauz
Sovyet :
Rus komünistlerinin kurdukları hükümet.
soyağacı :
Bir soyun, en uzak atasından başlayarak son üyesine değin bireyle ...
soybilim :
Tarihte ailelerin, soyların kökenlerini, atalardan torunlara dek ...
Soylu :
1. Soylu yönetimindeki ayrıcalıklı sınıf ve bu sınıfın üyesi. 2. ...
soylular yarışı :
Orta Çağ Avrupa'sında derebeylerle şövalyelerin kendi aralarında ...
soyluluk :
Soylu olma niteliği.
soynuk ağa :
Bakınız: soynuk eski
soynuk eski :
Padişahın kişisel hizmetlerini gören, hazine koğuşunun dokuz sara ...
sömürge :
Bir ulusun, kendi ülkesi sınırları dışında egemenlik kurarak yöne ...
sömürgecilik :
Sömürge edinme siyaseti
söylence :
Tarih öncesi Tanrılarının serüvenlerini anlatan öykü.
söylencebilim :
1. Bir budunun söylencelerinin tümü. 2. Söylenceleri inceleyen bi ...
suağası :
Osmanlılarda toprak sulamada akarsulardan herkesin düzenle yararl ...
subaşı :
Bakınız: sübaşı
sucu gediği :
Bir tür tekel olan çeşmeden su alma ayrıcalığı.
sucular :
Yeniçeri ocağının su gereksinmesini sağlayan kimseler.
sucular kethüdası :
Sakalar ocağının kethüdası.
sudagabo :
Deniz topçuları örgütünde beylik kalyonlarda görev alanlardan bir ...
suhte :
Bakınız: softa
Sultan :
1. Müslüman, özellikle Sünnî hükümdarların kullandıkları san: Sul ...
sultan camileri :
Padişah, padişah oğulları ve sultanlarca yaptırılan camiler.
sultan düğünü :
Padişah oğullarının sünnetleri ve kızlarının evlenmelerinde yapıl ...
sultan efendi :
Osmanlılarda padişahın kızkardeşleri ile kızlarına verilen san.
sultan kethüdası :
Padişahların ve şehzadelerin evlendirilen kızlarının dairelerinde ...
sultanî :
1. Mısır, Trablus ve Cezayir darphanelerinde basılan Osmanlı altı ...