Atasözleri Sözlüğü

oğlan yetir, kız yetir; ağır yükü sen götür ver yiyeyim, ört uyuyayım; gözle, canım çıkmasın kaz kazla, daz dazla, kel tavuk kel (topal) horozla köpek bile yal yediği kaba pislemez iti an, taşı eline al (çomağı hazırla) iğneyi kendine, çuvaldızı başkasına batır yerine düşmeyen gelin yerine yerine, boyuna düşmeyen esvap sürüne sürüne eskir kör Allah'a nasıl bakarsa Allah da köre öyle bakar karga kekliği taklit edeyim derken kendi yürüyüşünü şaşırmış sinek küçüktür ama mide bulandırır tırnağın varsa başını kaşı ceviz gölgesi yavuz gölgesi, söğüt gölgesi yiğit gölgesi el yumruğu yemeyen kendi yumruğunu değirmen taşı sanır bok boku kenefte bulur dost başa, düşman ayağa bakar karga ile gezen boka konar abdal ata binince bey oldum sanır, şalgam aşa girince yağ oldum sanır terzi kendi söküğünü dikemez damlaya damlaya göl olur eski düşman dost olmaz ne verirsen elinle o gider seninle paran varsa cümle âlem kulun, paran yoksa tımarhane yolun baz bazla, kaz kazla, kel tavuk topal horozla eğreti ata binen tez iner kır atın yanında duran ya huyundan ya suyundan el sikiyle gerdeğe girilmez dinsizin hakkından imansız gelir acemi katır kapı önünde yük indirir keskin zekâ keramete kıç attırır akıllı düşman akılsız dosttan hayırlıdır taşıma su ile değirmen dönmez kel ölür, sırma saçlı olur, kör ölür badem gözlü olur eceli gelen fare kedi taşağı kaşır tekkeyi bekleyen çorbayı içer deliye bal tattırmışlar, çarşıda katran bırakmamış dam dolusu tükenmiş, damlayan tükenmemiş kırkından sonra azanı teneşir paklar el kazanı ile aş kaynamaz arpa eken buğday biçmez sev seni seveni, hâk ile yeksan ise; sevme seni sevmeyeni, Mısır'a sultan ise kedinin kanadı olsaydı, serçenin adı kalmazdı canı kaymak isteyen mandayı yanında taşır çok söz (laf) yalansız, çok para (mal) haramsız olmaz adam olacak çocuk bokundan belli olur arkadaşını söyle, kim olduğunu söyleyeyim sen dede ben dede, bu atı kim tımar ede eşeği düğüne çağırmışlar, 'ya odun eksik ya su demiş' gençliğin kıymeti ihtiyarlıkta bilinir göz görmeyince gönül katlanır dam üstünde saksağan, vur beline kazmayı niyet hayır, akıbet hayır (selamet) el öpmekle ağız aşınmaz it derisinden post olmaz çok koşan çabuk (çok, tez) yorulur aksak eşekle yüksek dağa çıkılmaz güvenme varlığa, düşersin darlığa keyif benim, köy Mehmet Ağa'nın sayılı koyunu kurt kapmaz (yemez) etme bulursun, inleme ölürsün akıl akıl, gel çengele takıl ak göt (don, bacak) kara göt (don, bacak) kara geçit başında (hamamda) belli olur kör satıcının kör alıcısı olur başını acemi berbere teslim eden cebinden pamuğu eksik etmez (etmesin) soydur çeker, boktur kokar yoğurdum (ayranım) ekşidir diyen olmaz yol bilenle yürüyen, yorulmaz hikmetinden sual olunmaz el ermez, güç yetmez köpeğe gem vurma, kendini at sanır gem almayan atın ölümü yakındır garip itin kuyruğu bacağı arasında (götünde, kıçına kısık) gerek (olur) fukaranın tavuğu, zenginin atı kıymetli olur ne yavuz ol asıl ne yavaş ol basıl hesabı pak olanın, yüzü ak olur bıldırcının beyliği arpa biçimine kadardır el için ağlayan gözden olur parayla dost bulunmaz iyiliğe iyilik her kişinin kârı, kötülüğe iyilik er kişinin kârı öküze boynuzu yük olmaz (ağır gelmez) bey ardından çomak çalan çok olur eşek çamura çökerse sahibinden gayretlisi olmaz her dağın derdi kendine göre eken biçer, konan göçer av köpeği avdan kalmaz şeytanın dostluğu darağacına kadardır koz gölgesi kız gölgesi, söğüt gölgesi yiğit gölgesi, dut gölgesi it gölgesi yüzü güzel olanın huyu (da) güzel olur akıllı, sözünü akılsıza söyletir babayla oğlanın pabucu bir olunca evde kavga eksik olmaz herkes sakız çiğner ama, Çingene kızı tadını çıkarır bir el bir eli yıkar, iki el bir yüzü yıkar ağır taş yerinden oynamaz hangi rüzgâr attı? aç ile dost olayım diyen peşin karnını doyursun herkes kendi ayıbını bilmez beterin beteri var her ağaç kökünden kurur (çürür) yiğidin sözü, demirin kertiği aç ayı oynamaz aş taşınca kepçeye paha olmaz