Dil Bilgisi Terimleri Sözlükleri
Bilim Terimleri Sözlükleri
Teknik Terimler Sözlükleri
Sanat Terimleri Sözlükleri
Spor Terimleri Sözlükleri
Hukuk Terimleri Sözlükleri
Ekonomi Terimleri Sözlükleri
Eğitim Terimleri Sözlükleri
Çevre Terimleri Sözlükleri
Sağlık Terimleri Sözlükleri
Sosyal Terimler Sözlükleri
Tarihi Şahsiyetler
Sarı Sayfalar
TDK Tarih Terimleri Sözlüğü (3)
TDK Tarih Terimleri Sözlüğü İçerisinde Arama
TDK Tarih Terimleri Sözlüğü (3. Sayfa)
- başmuhasebe :
- Osmanlı maliyesinde, bugünkü Sayıştayın işini yapan daire.
- başmuhasebeci :
- Başmuhasebe dairesinin başkanı.
- başruznamçeci :
- Ruznamçecilerin başı.
- başsancaktar :
- Sarayda kutsal sancağı bekleyen gözetçilerin başı.
- başsız akın :
- Başlarında komutan olmayan akıncıların, yirmi kişiye kadar ufak k ...
- baştarde :
- Kadırga türünden bir savaş gemisi.
- Batı ülkeleri :
- Genel olarak Avrupa ve Batı kültürünü benimsemiş ülkelere verilen ...
- bayerki :
- Siyasal erkin zenginler elinde bulunduğu yönetim biçimi.
- bayrak açmak :
- 1. Başkaldırmak. 2. Gönüllü asker toplamaya başlamak.
- bayrak askeri :
- Her yıl hıdrellezden kasım ayına kadar savaş gemilerinde çalışmak ...
- bayraktar :
- Osmanlı askerî örgütünde yeniçeri ve öteki kapıkulu ortaları ile ...
- bayram alayı :
- Bayramların ilk gününde, padişahın cuma namazı kılmaya gidiş ve d ...
- Bebek ustası :
- Bebek kasrı ve çevresinin korunmasından ve güvenliğinden sorumlu ...
- beceluşka :
- Bakınız: bacaluşka
- BeÇ :
- Osmanlıların Viyana'ya verdikleri ad.
- beçe :
- Savaşta tutsak edilip de acemi oğlanlığa alınmayan kişi.
- bedeluşka :
- Bakınız: bacaluşka
- bedoluşka :
- Bakınız: bacaluşka
- Bedun :
- Macaristan'ın başkentine Osmanlılarca verilen ad.
- bekârlık vergisi :
- Timar sahibi olmayıp tecimle uğraşan reayanın bekâr olanlarından ...
- bekçi :
- Bakınız: sancaktar
- beldarlar :
- Osmanlı ordusunda geçit yerlerini belli bir ödenek karşılığı koru ...
- belgelik :
- Belgelerin saklandığı yer.
- bender :
- Eskiden canlı bir tecim hayatı olan işlek liman.
- benimsetme bildirisi :
- Bir devletin başka bir devlete, isteklerini benimsetmek için yapt ...
- bennâk :
- Çift vergisi yükümlüsünün, kendisiyle bir evde oturan oğullarına, ...
-
- bennâk vergisi :
- Osmanlılarda timar sahiplerinin, uyrukları olan bennaktan aldıkla ...
- berat :
- Osmanlı devletinde bir göreve atanan, aylık bağlanan, san, nişan ...
- bergandi :
- Yelkenli savaş gemilerinin bir türü.
- berkitme :
- Düşman saldırısına karşı, türlü araç ve gereçlerle bir yerin dire ...
- beşe :
- 1. Özellikle yeniçeriler arasında ileri gelen anlamında kullanıla ...
- beşik alayı :
- Padişahın çocuğu doğduğunda yapılan tören.
- beşiktaş :
- Bakınız: sandıktaş
- beşkent :
- Osmanlı döneminde Mısır, Kahire, Şam, Edirne, Bursa ve Filibe ken ...
- beşkent kadıları :
- Mısır (Kahire), Şam, Edirne, Bursa ve Filibe kadılarına verilen s ...
- beşli :
- Beş akçe ulufe alan, görevi kılavuzluk yapmak ya da askere yol aç ...
- beşli ağası :
- Beşlilerin komutanı.
- beşli azap :
- Osmanlılarda beş evden bir kişi almak yoluyla toplanan, kale göze ...
- beşlikçi ocağı :
- Bostancıbaşının buyruğu altında ok takımlarını korumak ve taşımak ...
- bey :
- Küçük bir ülkenin buyurucusu: Menteşe Beyi, Maskat Beyi gibi.
- bey gemileri :
- Kaptanpaşaya bağlı sancak beylerinin hazırladıkları gemiler.
- beyaz bayrak :
- Yeniçeri ocağının büyük bayraklarından biri.
- beyaz kürk :
- Şeyhülislamlara özgü olan ak renkli kürk.
- beyaz üzerine buyrultu :
- Sadrazamlarca ilgili kâğıdın kenarına değil, ayrı bir kâğıda yazı ...
- beyaz üzerine padişah buyruğu :
- Padişahların doğrudan doğruya kendi elyazılarıyle ve ayrı bir kâğ ...
- beylerbeyi :
- Osmanlı İmparatorluğu döneminde eyaletlere atanan, askerî ve sivi ...
- beylik :
- Bir beyin yönetimi altındaki ülke, küçük devlet: Anadolu Beylikle ...
- beylik kalemi :
- Bakınız: divan kalemi
- beylik toprak :
- Doğrudan doğruya devlete bağlı olan ve bireylere dağıtılan toprak ...
- beylikçi :
- Padişah divanı kaleminin başı aynı zamanda bütün Divan-ı Hümayun ...
- bey-oğlu :
- Eflak ve Buğdan beyliklerine atanan ve prens sanı ile anılan Fene ...
-
- bezirgan :
- Eskiden Yahudiler için efendi ve ağa yerine kullanılan bir söz.
- bezirgânbaşı :
- Padişahın kullanacağı çuha, bez, tülbent vb. eşyaları sağlamak ve ...
- bırakık toprak :
- Devletin olan ve kullanımı kimseye verilmeyip kamu yararına ayrıl ...
- bıyıklıağalar :
- Bakınız: Dışağaları
- bina emini :
- Padişahlara özgü olan köşk, sultan camileri ve benzeri binaların ...
- binicibaşı :
- 1. Osmanlılarda binicilikle ilgili etkinliklerin en büyük buyuruc ...
- binikiyüz şeyhi :
- Okçular tekkesinin başı.
- binikiyüzcü :
- Bakınız: binikiyüz şeyhi
- biniş :
- Yüksek aşamalı bilginlerin ve yeniçeri subaylarının giydikleri üs ...
- binişihümayun :
- Padişahların at gezisine verilen ad.
- birleşik devletler :
- Aralarında birlik kurulup tek devlet durumuna gelmiş olan devletl ...
- biti :
- bk. ferman, berat
- bitik :
- Osmanlılarda, 16. yüzyıla kadar, yazılmış kâğıda verilen ad.
- bitikçi :
- Osmanlılarda, 16. yüzyıla kadar, yazman (kâtip) anlamına kullanıl ...
- bombarda :
- İki direkli bir savaş gemisi türü.
- bostancı :
- Aslında hasbahçeleri bekleme işini yaparken sonraları padişah sar ...
- bostancı mumcusu :
- Suç işleyen yeniçerileri yakalamakla görevli bir Babiâli memuru.
- bostancıbaşı :
- Bostancı ocağının başı.
- boyar :
- Tuna boyu, Erdel ve özellikle Rusya'da soylulara verilen ad.
- boyunduruk hakkı :
- Bakınız: kulluk hakkı
- bozdoğan :
- Eskiden kullanılan altı toplu bir gürze verilen ad.
- bozma :
- Taşrada kullanılan kapıkulu süvarilerinin, ulufelerini zamanından ...
- Bölük :
- Osmanlı askerî örgütünde belli görevdeki kişilerden oluşan birlik ...
- bölük halkı :
- Bakınız: kapıkulu süvarisi
- bölükbaşı :
- Yeniçeri ocağı ağabölükleri komutanlarına verilen ad.
-
- börk :
- Yeniçerilerin giydikleri, ak çuha ya da keçeden yapılmış yuvarlak ...
- brik :
- Tek ambarlı, iki direkli, yarım armalı ve çok çabuk giden bir tür ...
- Bucak :
- Sarayda padişah çocuklarının oturmaları için ayrılmış bölüm.
- buçuk vermek :
- Yeniçeri erlerinin ulufelerini yarım akçelik bir artırımla yüksel ...
- buçukçu :
- Alayla camiye giden padişahın dağıtacağı sadakaları taşıyan belli ...
- buluntu :
- Kazı, araştırma gibi çalışmalar ya da rastlantı sonucu elde edile ...
- burluta :
- Bakınız: ateş gemisi
- burton :
- Yalnız yelkenle yürüyen bir tür kalyon.
- buyrultu :
- 1. Sadrazam, vezir ve beylerbeyi gibi yüksek devlet görevlilerini ...
- buyrultu defteri :
- Sadrazamın ikindi divanında tutulan karar defteri.
- büyük ahırbeyi :
- Padişahın atlarına (has ahıra) bakan görevlilerin başı.
- büyük baç :
- Osmanlılarda topraklarından geçirilen ya da dışardan gelip memlek ...
- büyük bey :
- Bakınız: Başmabeyinci
- büyük çıkma :
- Padişahların tahta geçmeleri dolayısıyle yapılan atanmalar, bk. ç ...
- büyük kol :
- Yeniçeri ağasının, buyruğu altındaki kimselerle birlikte sadrazam ...
- büyük müderrisler :
- Eyalet kadılığına aday olan büyük medreselerde görevli müderrisle ...
- büyük oda :
- Topkapı sarayının Enderun bölümündeki altı koğuştan, Edirne, Gala ...
- büyük ruznamçeci :
- Defterdarın yanında bulunan ruznamçecilerden ilki.
- büyük tezkereci :
- Bakınız: Tezkereci II
- büyük yazıcı :
- Yeniçeri ocağının yazmanına verilen san.
- büyükdük :
- Özellikle Rus prenslerine verilen san.
- büyükdüşes :
- Özellikle Rus prenseslerine verilen san.
- büyükkavuklu :
- Şeyhülislam kapısında kavasbaşı görevini yapan kişi.
- caba akçesi :
- Osmanlılarda timarlı olmayıp tecimle uğraşan uyruktan alınan verg ...